Filippino Lippi

Filippino Lippi
Filippino Lippi
Geboortenaam	Filippo Lippi
Gebore	circa 15 April 1457; Prato, Republiek van Florence
Sterf	18 April 1504 (op 47);
Veld	Skilderkuns, fresko's
Opleiding	Filippo Lippi
Beweging	Italiaanse Renaissance
Werke	Apparition of the Virgin to St Bernard; Aanbidding deur die Wyses

Filippino Lippi (Prato, April 1457 – Florence, 18 April 1504) was 'n Italiaanse skilder wat tydens die latere jare van die Vroeë renaissance en vir die eerste paar jare van die Hoë Renaissance in Florence, Italië, werksaam was.

Biografie[wysig | wysig bron]

Filippino Lippi is gebore in Prato, Toskane as die buite-egtelike seun van die skilder Filippo Lippi en Lucrezia Buti. Filippino het aanvanklik opleiding van sy vader ontvang. Hulle het verhuis na Spoleto, waar Filippino in sy vader se werkswinkel gewerk het tydens die konstruksie van die katedraal. Toe sy vader in 1469 oorlede is het hy die fresko's in die katedraal voltooi met Storie della Vergine (Historieë van die Maagd). Filippino Lippi het sy vakleerlingskap voltooi in die werkswinkel van Botticelli, wat 'n leerling van Filippino se vader was. In 1472 het die rekords van die skildersgilde aangetoon dat Botticelli slegs Filippino Lippi as assistent gehad het.

Sy eerste werke lyk baie soos dié van Botticelli, maar met minder sensitiwiteit en subtiliteit. Die heel eerstes (wat vanuit 1475 dateer) is aanvanklik toegeskryf aan 'n anonieme "Amico di Sandro" ("Vriend van Botticelli"). Uiteindelik het Lippi se styl in die jare 1480–1485 tot 'n meer persoonlike en effektiewe styl ontwikkel. Werke uit die vroeë periode sluit in: die Madonnas van Berlyn, Londen en Washington, die Reise van Tobias in die Galleria Sabauda, Turyn, die Madonna van die See in die Galleria dell'Accademia, Florence, en die Historieë van Ester. Saam met Perugino, Ghirlandaio en Botticelli het Lippi aan die fresko-versiering van Lorenzo de' Medici se villa in Spedaletto gewerk. Op 31 Desember 1482 kry hy opdrag om 'n muur van die Sala dell'Udienza van die Palazzo Vecchio in Florence te versier, die werk het egter nooit 'n aanvang geneem nie. Kort daarna, waarskynlik in 1483–84, is hy gevra om Tommaso Masaccio se versiering van die Brancacci-kapel in die Kerk van Santa Maria del Carmine di Firenze te voltooi, wat by die dood van die kunstenaar in 1428 onvoltooid gelaat is. Hier het hy Verhale van Sint Petrus in die volgende fresko's geskilder: Rusie met Simon Magus in die aangesig van Nero, Opstanding van die Seun van Teophilus, Sint Petrus word gevange geneem, Bevryding en die Kruisiging van Sint Petrus.

Lippi se werk aan die Sala degli Otto di Pratica in die Palazzo Vecchio is voltooi op 20 Februarie 1486. ^[1] Dit is nou in die Uffizi-galery. Ongeveer hierdie tyd het Piero di Francesco del Pugliese hom gevra om die altaarstuk te skilder met die Verskyning van die Maagd aan Sint Bernard, wat nou in die Badia Fiorentina, Florence is. Dit is die gewildste skilderwerk deur Lippi. Die werk dateer uit 1485–1487. ^[2]

Later het hy vir Tanai de 'Nerli in Florence se Santo Spirito kerk gewerk.

Op 21 April 1487 het Filippo Strozzi hom gevra om die Strozzi-familiekapel in Santa Maria Novella te versier met Verhale van Sint Johannes die Evangelis en Sint Philippi. Hy het langdurig aan hierdie kommissie gewerk. Hy het dit eers in 1503, ná Strozzi se dood, voltooi. Die vensters (met musikale temas) in die kapel, wat ook ontwerp is deur Filippino, is voltooi tussen Junie en Julie 1503. Hierdie skilderye kan gesien word as 'n spieëlbeeld van die politiese en godsdienstige krisis in die Florence van destyds: die tema van die fresko, naamlik: die botsing tussen die Christendom en die Heidendom, is hewig bespreek in die Florence van Girolamo Savonarola se tyd.

Filippino beeld sy karakters uit in 'n landskap waarin die antieke wêreld in die fynste besonderhede herskep is, en toon die invloed van die Grottesco-styl wat hy in Rome waargeneem het. Op hierdie manier het hy 'n "geanimeerde", geheimsinnige, fantastiese, maar onrusbarende styl geskep, wat die onwerklikheid van die nagmerrie ten toon stel. Dus het Filippino byvoorbeeld meedoënlose eksekuteurs met iesegrimmige gesigte uitgebeeld wat teen die heiliges gewoed het. In die toneel van St. Philippi wat 'n monster uit die tempel verdryf word die standbeeld van die heidense god voorgestel as 'n lewende figuur wat lyk asof dit die Christelike heilige uitdaag.

In 1488 het Lippi na Rome vertrek, waar Lorenzo de' Medici die kardinaal Oliviero Carafa aangeraai het om die versiering van die Carafa familiekapel in Santa Maria sopra Minerva aan hom toe te vertrou. Hierdie fresko's toon 'n nuwe soort inspirasie, heeltemal anders as sy vorige werke, maar bevestig Lippi se voortgesette navorsing oor die temas van die Antieke era. Hy het die siklus teen 1493 voltooi.

Lippi se terugkeer na Florence het plaasgevind-die datum word betwis-op 'n sekere datum tussen 1491 en 1494. Werke uit hierdie tydperk sluit in: Verskyning van Christus aan die Madonna (c 1493, nou in München), Aanbidding deur die Wyses (1496, vir die kerk van San Donato in Scopeto, nou in die Uffizi),Offer van Laocoön (aan die einde van die eeu, vir die villa van Lorenzo de' Medici by Poggio a Caiano), en Johannes die Doper en Maddalena (Valori-kapel in San Procolo, Florence, wat in 'n mate geïnspireer is deur Luca Signorelli se kuns).

Hy het ook buite die omgewing van sy tuisstad gewerk aan die Certosa in Pavia en in Prato, waar hy in 1503 die Tabernakel van die Kersfeeslied voltooi het wat nou in die stadsmuseum is; in 1501 het Lippi die Mistieke Troue van Sint Katrina vir die Basiliek van San Domenico in Bologna geskilder.

Lippi se finale werk was die Annunziata vir die Santissima Annunziata-kerk in Florence, wat na sy dood in April 1504 steeds onvoltooid was. AL die werkswinkels in die stad was op die dag van Lippi se begrafnis gesluit as eerbetoon en vanweë sy roem en reputasie.

Grootste werke[wysig | wysig bron]

Die Kroning van die Maagd (c. 1480)—Tempera op paneel, 90.2 × 223cm, Nasionale Kunsgalery, Washington, D.C.
Madonna met Kind, Sint Antonius en 'n broeder (voor 1480)—Tempera op hout, 57 × 41.5cm, Kunstemuseum, Boedapest
Tobias en die Engel (c. 1480)—Tempera op paneel, 33 × 23cm, Nasionale Kunsgalery, Washington, D.C.
Portret van 'n Ou Man (1485)—Losstaande fresko, 47 × 38cm, Uffizi, Florence
Drie Engelse met die Jong Tobias(1485)—Olieverf op paneel, 100 × 127cm, Galleria Sabauda, Turyn
Selfportret—Losstaande fresko op plat teël, 50 × 31cm, Uffizi, Florence
Portret van 'n Jeug (c. 1485)—Hout, 51 × 35.5cm, Nasionale Kunsgalery, Washington, D.C.
Signoria Altaarstuk (Pala degli Otto) (1486)—Tempera op hout, 355 × 255cm, Uffizi, Florence
Aankondiging met Sint Thomas en Kardinaal Carafa (1488–1493)—Fresko, Santa Maria sopra Minerva, Rome
Verskynning van die Maagd aan Sint Bernard (1486)—Olieverf op paneel, 210 × 195cm, Kerk van Badia, Florence
Madonna met Kind en heiliges (c. 1488)—Olieverf op hout, Santo Spirito, Florence
Sint Jerome (1490s)—Olieverf op hout, 136 × 71cm, Uffizi, Florence
Verskyning van Christus aan die Maagd (c. 1493)—Olieverf op paneel, 156.1 × 146.7cm, Alte Pinakothek, München
Madonna en Kind met heiliges (1498)—affresco, 239 × 141 × 71cm, Museo Civico, Prato
Aanbidding deur die Wyses (1496)—Olieverf op hout, Uffizi, Florence
Gelykenis (c. 1498)—Olieverf op hout, 29 × 22cm, Uffizi, Florence
Gelykenis van musiek (Erato) (c. 1500)—Tempera op paneel, 61 × 51cm, Staatliche Museen, Berlyn
Kruisiging, c. 1501— tempera op paneel, 31.2 × 23.4cm, Museo Civico, Prato
Mistieke huwelik van Sint Katrina (c. 1501–1503)—Paneel, Basilica di San Domenico, Bologna
Madonna en Kind, Sint Stefaans en Johannes die Doper (1502–1503)—tempera op paneel, 132 × 118 cm, Museo Civico, Prato
Deposisie (1504, voltooi deur Perugino in 1507)—Olieverf op paneel, 333 × 218cm, Gallerie dell'Accademia, Florence

Werke as vakleerling[wysig | wysig bron]

Die volgende werke word toegelaat om aangehaal te word as Filippino se werke as vakleerling.

die Madonna, Kind en Sint Johannes—tondo, Huis van Keglević versameling, Boedapest,^[3]
Cenacolo di S. Apollonia—Florence^[4]
die Maagd gee haar gordel aan Sint Thomas—Florence^[4]
Sint Antonie Abbot—Florence^[4]

Galery[wysig | wysig bron]

Werke en details
Die Kroning van die Maagd (detail) (c. 1480)
Tempera op paneel, 90.2 × 223 cm, Nasionale Kunsgalery, Washington, D.C.
Aankondiging met Johannes die Doper en Sint Andries, c. 1485
Verskyning van die Maagd aan Sint St Bernard (detail) (1486)
Olieverf op paneel, 210 × 195 cm, Kerk van Badia, Florence
Verskyning van die Maagd aan Sint Bernard (detail)
Verskyning van die Maagd aan Sint Bernard (detail)
Verskyning van Christus aan die Maagd (c. 1493)
—Olieverf op paneel, 156.1 × 146.7 cm, Alte Pinakothek, München
Madonna met Kind en Heiliges (c. 1488)
Olieverf op hout, Santo Spirito, Florence

Sien ook[wysig | wysig bron]

Notas[wysig | wysig bron]

↑ Rowlands, Eliot W., and Marilyn Bradshaw. "Lippi family." Grove Art Online. 01 Januarie 2003. Oxford University Press.
↑ Rowlands, Eliot W., and Marilyn Bradshaw. "Lippi family." Grove Art Online. 1 Januarie 2003. Oxford University Press.
↑ Gábor Térey, The Burlington Magazine, bladsy 183, L., 1927.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 G. Bernardini, Bollettino d'Arte del Ministero della Pubblica Istruzione (Ministerie van Openbare Opvoeding Italië), jaar 1912, bladsy 291.

Verwysings[wysig | wysig bron]

The Development of the Italian Schools of Painting, Volume 12, p. 371ff., Raimond van Marle, Hacker Art Books, New York 1970.

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

Historiese romans[wysig | wysig bron]

Linda Proud, A Tabernacle for the Sun (Godstow Press, 2005), die letterkundige roman speel af in Florence tydens die Pazzi-sameswering en volg nougeset die feite. Filippino word in die roman voorgestel as die nabye vriend van die verteller, Tommaso dei Maffei, asook in die volgende twee romans van die The Botticelli Trilogy.
Linda Proud, Pallas and the Centaur (Godstow Press, 2004, handel met die nasleep van die Pazzi-sameswering en Lorenzo de' Medici se gespanne verhoudings met sy vrou en met Poliziano.
Linda Proud, The Rebirth of Venus (Godstow Press, 2008), die finale volume van The Botticelli Trilogy, dit speel af tydens die 1490's en die dood van Lorenzo.
Linda Proud, A Gift for the Magus (Godstow Press, 2012), 'n roman oor Fra Filippo Lippi en Cosimo de' Medici. Dit speel af gedurende Filippino se geboorte en jeug.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Exhibition Da Donatello a Lippi. Officina Pratese Geargiveer 6 November 2019 op Wayback Machine by Museo Civico di Palazzo Pretorio in Prato (September 2013 - Januarie 2014)
Werke deur Filippino Lippi by die Uffizi Galery in Florence
Filippino Lippi by die Nasionale Kunsgalery

[1] Rowlands, Eliot W., and Marilyn Bradshaw. "Lippi family." Grove Art Online. 01 Januarie 2003. Oxford University Press.

[2] Rowlands, Eliot W., and Marilyn Bradshaw. "Lippi family." Grove Art Online. 1 Januarie 2003. Oxford University Press.

[3] Gábor Térey, The Burlington Magazine, bladsy 183, L., 1927.

[G._Bernardini-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 G. Bernardini, Bollettino d'Arte del Ministero della Pubblica Istruzione (Ministerie van Openbare Opvoeding Italië), jaar 1912, bladsy 291.

[1]

[2]

[3]

[4]