Jerry Fodor

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jerry Alan Fodor
Jerry Fodor in 2007

Gebore (1935-04-22)22 April 1935
New York Stad, New York
Oorlede 29 November 2017 (op 82)
Manhattan, New York
Nasionaliteit Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vakgebied Filosofie van die gees, Filosofie van taal, kognitiewe wetenskap, rasionalisme, kognitiwisme, funksionalisme
Alma mater Columbia-universiteit
Universiteit van Princeton
Beïnvloed deur Hilary Putnam, Sydney Morgenbesser, Franz Joseph Gall, Noam Chomsky, David Hume
Invloed op Ernest Lepore, Zenon Pylyshyn, Steven Pinker
Toekennings Jean Nicod-prys (1993)

Jerry Alan Fodor (* 22 April 1935 in New York Stad; † 29 November 2017) was 'n filosoof aan die Rutgers-universiteit, New Jersey in die Verenigde State. Hy was die skrywer van verskeie baanbrekerboeke oor die velde van die geestesfilosofie sowel as die kognitiewe wetenskap, waarin hy die grondwerk vir sienings oor die modulêriteit van die gees (modularity of mind) en die teorie van taal en van denke uiteengesit het. Fodor was ook 'n groot voorstander van die funksionalisme. Hy was getroud met die taalkundige Janet Dean Fodor.

Biografie[wysig | wysig bron]

Fodor studeer sedert 1952 aan die Columbia-universiteit, waar hy in 1956 afstudeer, en studeer verder aan die Princeton-universiteit, waar hy in 1960 promoveer onder leiding van Hilary Putnam. Hierna studeer hy verder aan die Universiteit van Oxford tot in 1961. Van 1959 tot 1986 werk Fodor aan die Massachusetts Institute of Technology (MIT), vanaf 1961 as professor in die filosofie.[1] Sedert 1988 is hy professor in die filosofie en die kognitiewe wetenskap aan die Rutgers-universiteit in New Jersey. Behalwe sy belangstelling in die filosofie is Fodor 'n passievolle operaliefhebber en het hieroor 'n gereelde en gewilde kolom in die "London Review of Books" geskryf.

Een van Fodor se bekendste voormalige kollegas, die "Nuwe Misterianisme" filosoof Colin McGinn, beskryf Fodor as "'n sagte man in 'n robuuste liggaam, geneig tot 'n nog robuuster vorm van argumenteer. Hy is tergelykertyd verleë en welsprekend, 'n formidabele polomikus belas met 'n sensitiewe siel. Die een wat verskil van hom oor filosofiese onderwerpe, wat na sy hart lê, kan 'n geeselende ervaring hê. Sy vinnige gees, inovasie en geslypte getuienis is nie vir diegene wat nog nie wakker is nie. Fodor se toetreede tot die Rutgers-universiteit het hierdie universiteit op die kaart plaas, deur Fodor se reputasies as die wêreld se voorste verteenwoordiger van die filosofie van die gees."[2]

Fodor was lid van die gerespekteerde "Phi Beta Kappa Society" en van die American Academy of Arts and Sciences. Hy het baie pryse en onderskeidinge ontvang, waaronder die New York State Regent's Fellow, die Woodrow Wilson Fellow (Princeton-universiteit), die Kanselier Greene Fellow (Princeton-universiteitn), die Fulbright Fellow (Oxford-universiteit), en as eerste die Jean Nicod-prys in 1993. Hy is verder mede lid aan die Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences, en 'n Guggenheim-genoot.[3]

Hy is in 2017 op 82-jarige ouderdom oorlede.[4]

Filosofie[wysig | wysig bron]

Fodor is aktief op die gebied van die filosofie van die gees en die kognitiewe wetenskap, waarin hy onder meer die hipoteses van die " modulêriteit van die gees" en die "taal van die gedagtes" het. (language of thought (LOT)).

Volgens Fodor is geestelike toestande, soos geloof en verlange, 'n verhouding tussen die individu en geestelike verteenwoordiging. Hy beweer dat hierdie verteenwoordiging slegs korrek verklaar kan word in terme van 'n sogenaamde "taal van die gedagtes" in die gees. Verder is hierdie "taal van die gedagtes" 'n werklike bestaande ding, wat gekodifiseer is deur die gees, en nie net bruikbaar as 'n verklaringsmodel nie. Fodor hou vas aan 'n vorm van funksionalisme in die filosofie van die gees, en hou vol dat denke en ander geestelike prosesse primêr bestaan uit berekeningsoperasies op die sintaksis van die verteenwoordiging, waaruit die "taal van die gedagtes" bestaan.

Volgens Fodor is betekenisvolle dele van die gees, soos die waarneming en taalkundige prosesse, gestruktureer in terme van die modulêriteit van die gees, ofwel "organe", wat gedefinieer word deur hul oorsaaklikheid en funksionele rol. Hierdie modules is relatief onafhanklik van mekaar en van die sentrale verwerkingsgedeelte van die gees, wat 'n meer globale en minder "domein spesifieke" - karakter het. Fodor suggereer verder dat die karakter van hierdie modules die moontlikheid van kousale betrekkinge met eksterne voorwerpe moontlik maak. Aan die ander kant maak dit vir die geestelike toestande moontlik om inhoud te hê oor dinge in die wêreld. Die sentrale verwerking gedeelte, aan die ander kant, sorg vir die logiese verhouding tussen die verskillende inhoude en die insette en uitsette.

Alhoewel Fodor oorspronklik die idee afwys, dat geestelike toestande bepalende oorsaaklike eksterne faktore moet hê, het hy in die laaste jare baie van sy skryfwerk gewy aan die taalfilosofie, net deur die probleem met die betekenis en verwysing van geestelike inhoud. Sy bydraes op hierdie gebied sluit die sogenaamde "asimmetriese kousale teorie van verwysings" en verder vele argumente teen die semantiese holisme. Fodor is ook sterk gekant teen die reduksionele aansprake oor die gees. Hy argumenteer dat die geestelike toestande meervoudig realiseerbaar is en dat daar 'n hierargie van verklarende vlakke in die wetenskap is, soos die algemene en die wetgewing van 'n hoër vlak teorie van die sielkunde of die linguistiek, byvoorbeeld, wat die laer-vlak verklarings van die gedrag van neurone en sinapse nie kan bevat nie.

Boeke deur Fodor[wysig | wysig bron]

  • 1964, The Structure of Language, met Jerrold Katz (reds.), Prentice Hall.
  • 1968, Psychological Explanation, Random House.
  • 1974, The Psychology of Language, met T. Bever en M. Garrett, McGraw Hill.
  • 1975, The Language of Thought, Harvard University Press.
  • 1979, Representations: Essays on the Foundations of Cognitive Science, Harvard Press (UK) en MIT Press (US).
  • 1989, Psychosemantics: The Problem of Meaning in the Philosophy of Mind.
  • 1989, The Modularity of Mind: An Essay on Faculty Psychology.
  • 1990, A Theory of Content and Other Essays, MIT Press.
  • 1993, Holism: A Consumer Update, (red. met E. Lepore), Grazer Philosophische Studien, Vol 46. Rodopi, Amsterdam.
  • 1994, The Elm and the Expert, Mentalese and its Semantics, (The 1993 Jean Nicod Lectures), MIT Press.
  • 1998, In Critical Condition, MIT Press.
  • 1998, Concepts: Where Cognitive Science Went Wrong, (The 1996 John Locke Lectures), Oxford University Press. ((PDF book))
  • 2000, The Mind Doesn't Work That Way: The Scope and Limits of Computational Psychology, MIT Press.
  • 2002, The Compositionality Papers , (met E. Lepore), Oxford University Press.
  • 2003, Hume Variations, Oxford University Press.
  • 2010, What Darwin Got Wrong, London: Profile Books.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Norfleet, Phil. "Consciousness Concepts of Jerry Fodor".
  2. McGinn, Colin (2002). The Making of a Philosopher. New York: HarperCollins. ISBN 0-06-019792-7.
  3. Fodor, Jerry. "Curriculum Vitae".
  4. Der Kopf hinter dem Code im Kopf, Frankfurter Allgemeine, 30 November 2017.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.