Kang Youwei

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Kang Youwei
康有為
Kang Youwei (ongeveer 1905)
Gebore 19 Maart 1858
Nanhai Distrik, Guangdong
Oorlede 31 Maart 1927
Qingdao, Shandong
Vakgebied Politieke filosofie, grondwetlike monargie, ideale samelewing.
Bekend vir Da Tong Shu (大同 書)
Beïnvloed deur Konfusius

Kang Youwei (Chinees: 康有為; Kantonees: Hōng Yáuh-wàih; 19 Maart 1858 - 31 Maart 1927) was 'n Chinese filosoof en politikus. Hy was ook 'n bekende kalligraaf en prominente politieke denker en hervormer van die laat Qing-dinastie. Deur sy verbintenisse het hy noue skakeling gehad met die jong Guangxu-keiser en hom aangespoor om sy vriende te bevorder en gevolglik die verhouding tussen die keiser en sy aanneem moeder, die magtige Keiserin-weduwee en regentes Cixi, versuur. Sy idees het 'n hervormingsbeweging geïnspireer. Alhoewel hy na die stigting van die Republiek voortgegaan het om 'n grondwetlike monargie te bepleit, is Kang se politieke teorie nooit in die praktyk toegepas nie, omdat hy gedwing is om uit China te vlug vir herhaalde pogings om die keiserin te vermoor. Hy was 'n ywerige Chinese nasionalis en internasionalis.

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Kang is op 19 Maart 1858 in Nanhai Distrik, in die provinsie Guangdong (nou die Nanhai-distrik Foshan Stad) gebore. Volgens sy outobiografie is sy intellektuele vermoeëns in sy kinderjare deur sy oom herken. Gevolglik is hy van jongs af deur sy gesin gestuur om die Konfusius klassieke werke te bestudeer om die Chinese staatsdienseksamens te slaag. As tiener was hy egter ontevrede met die skolastiese stelsel van sy tyd, veral met die klem op die voorbereiding vir die sogenaamde "agtpotige eksamens", wat kunsmatige literêre oefeninge was wat as deel van die eksamens nodig was.

Die eksamen was 'n buitengewone moeisame aktiwiteit, en hy het dus boeddhistiese meditasie onderneem as 'n vorm van ontspanning, 'n ongewone ontspanningsaktiwiteit vir 'n Chinese geleerde in sy tyd. Dit was tydens een van hierdie meditasies dat hy 'n mistieke visie gehad het wat die tema geword het vir sy intellektuele strewe deur sy hele lewe. Omdat hy geglo het dat dit moontlik is om elke boek te kon lees en 'n "wysgeer" te word, het hy begin met 'n kwasi-messiaanse strewe om die mensdom te red.

Biografie[wysig | wysig bron]

Kang het 'n oproep gedoen op die beëindiging van eiendom en die gesin in die belang van 'n geïdealiseerde toekomstige kosmopolitiese utopie en het Konfusius aangehaal as 'n voorbeeld van 'n hervormer en nie as 'n reaksionêr nie, soos baie van sy tydgenote gedoen het. Laasgenoemde idee is breedvoerig bespreek in sy werk Kongzi Gaizhi Kao (孔子 改制 攷), of Studie van die Hervormings van Konfusius. Hy het sy bewerings dat die herontdekte weergawes van die Konfusiaanse klassieke werke vervals was, breedvoerig in Xinxue weijing kao ('n Studie van die Nuwe Teks Vervalsings) behandel.

Kang was 'n sterk ondersteuner van die konstitusionele monargie en wou die land volgens Meiji Japan hervorm. Hierdie idees het sy kollegas in die geleerde klas kwaad gemaak wat hom as ketter beskou het.

Kang en sy bekende student, Liang Qichao, was belangrike deelnemers aan 'n veldtog om China te moderniseer wat nou bekend staan as die "honderd dae van hervorming". Die hervormings het ingrypende veranderinge in die gestagneerde Chinese regering veroorsaak, waarvan baie reeds in werking gestel is. Volgens die gewildste historiese verhale het die keiserin Dowager die hervormings beëindig en beveel dat Kang deur middel van die "stadige sny tegniek" tereggestel word. Kang het ook die Beskerm die Keiser Vereeninging georganiseer, wat beweer dat die verswakte keiser opgesluit is vir sy beweerde rol in die sluipmoordpoging op sy aanneem moeder / tante. Kang maak staat op sy belangrikste Amerikaanse militêre adviseur, generaal Homer Lea, om aan die hoof van die militêre tak van die Beskerm die Keiser Vereeninging te staan. Kang het selfs deur die Chinese diaspora gereis, vermoedelik om grondwetlike monargie te verkondig, maar meestal om sy eie belang te bevorder. Hy het met die revolusionêre leier Sun Yat-sen se Herleef China Vereeninging en Revolusionêre Alliansie meegeding vir fondse en volgelinge.

Hy het Indië twee keer besoek, eers in 1901-1903 en daarna weer in Oktober 1909, deels om Indië te bestudeer, wat hy vergelykbaar met China beskou het. Alhoewel sy inligting oor die Indiese geskiedenis afkomstig was van Engelse skrywers, het hy opgemerk dat die toestand van Indië as 'n gekoloniseerde land te wyte was aan die onenigheid tussen die verskillende streke van Indië.[1]

Die Xinhai-rewolusie het gelei tot die abdikasie van die Qing-dinastie en die vestiging van 'n Republiek onder Sun Yat-sen in 1912.

Sommige het voorgestaan dat 'n etniese Han geïnstalleer moet word as keiser, hetsy 'n afstammeling van Konfukius, wat die hertog Yansheng was[2][3][4][5], wat Kang kortliks onderskryf het voordat hy die idee laat vaar het en teruggekeer het na die idee van 'n Qing-monarg[6] of die Ming-dinastie imperiale familie-afstammeling, die Markies van Uitgebreide Edelheid.[7][8]

Kang het 'n voorstander van konstitusionele monargie gebly en 'n mislukte staatsgreep in 1917 geloods. Generaal Zhang Xun en sy poniestert soldate, het Beijing beset, en het op 1 Julie 'n herstel van keiser Puyi verklaar.

Die voorval was 'n groot misrekening. Die nasie was baie anti-monargisties. Kang word agterdogtig oor Zhang se oneerlike konstitusionalisme en vrees dat hy bloot die keiserlike herstel gebruik om die mag agter die troon te word. Hy het sy missie laat vaar en na die Amerikaanse legasie gevlug. Op 12 Julie het Duan Qirui die stad maklik beset.

Kang se reputasie dien as 'n belangrike barometer vir die politieke houdings van sy tyd. In minder as twintig jaar het hy van 'n ikonoklasties radikaal na 'n anachronistiese paria beskou. In Jung Chang se biografie van die keiserin Dowager word hy uitgebeeld as 'n selfgesentreerde ekstremis wat altyd op soek was na persoonlike mag bo nasionale oorwegings.

Da Tong Shu[wysig | wysig bron]

Kang se bekendste en waarskynlik mees kontroversiële werk is Da Tong Shu (大同 書). Die titel van die boek is afgelei van die naam van 'n utopiese samelewing wat Konfusius voorstel, maar dit beteken letterlik "Die Boek van die Groot Eenheid". Die idees van hierdie boek verskyn in sy lesingsnotas uit 1884. Aangemoedig deur sy studente het hy die volgende twee dekades aan hierdie boek gewerk, maar eers in sy ballingskap in Indië het hy die eerste konsep voltooi. Die eerste twee hoofstukke van die boek is in die 1900's in Japan gepubliseer, maar die boek is eers in 1935, ongeveer sewe jaar na sy dood, gepubliseer.

Kang het 'n utopiese toekomstige wêreld voorgestel wat vry is van politieke grense en demokraties deur een sentrale regering regeer word. In sy skema sou die wêreld verdeel word in reghoekige administratiewe distrikte, wat selfregerend sou wees onder 'n direkte demokrasie, maar lojaal teenoor 'n sentrale wêreldregering. Daar sou ook ontbinding van rassegrense wees. Kang skets 'n uiters ambisieuse eugenetikaprogram wat die 'bruin en swart' rasse-fenotipe na 'n millennia sou uitskakel en sal lei tot die ontstaan van 'n mooi vel, homogene menslike ras waarvan die lede 'dieselfde kleur, dieselfde voorkoms, dieselfde grootte' sou hê , en dieselfde intelligensie”.

Sy begeerte om die tradisionele Chinese gesinsstruktuur te beëindig, definieer hom as 'n vroeë voorstander van die onafhanklikheid van vroue in China. Hy het geredeneer dat die instelling van die gesin wat sedert die begin van die tyd deur die samelewing beoefen is, 'n groot oorsaak van twis was. Kang het gehoop dat dit effektief afgeskaf sou word.

Die gesin sal vervang word deur instellings wat deur die staat bestuur word, soos instellings vir baarmoederonderwys, kleuterskole en skole. Die huwelik sal vervang word deur eenjaarkontrakte tussen 'n vrou en 'n man. Kang beskou die hedendaagse vorm van huwelik, waarin 'n vrou lewenslank vasgevang is, as te onderdrukkend. Kang het geglo in gelykheid tussen mans en vroue en dat daar geen sosiale belemmering mag wees wat vroue verhinder om te doen wat mans kan doen nie.

Kang het kapitalisme gesien as 'n inherente bose stelsel. Hy meen dat die regering sosiale instellings moet instel om die welstand van elke individu te versien. Op 'n stadium het hy selfs voorgestaan dat die regering die metodes van 'kommunisme' moet gebruik, hoewel daar gedebatteer word wat Kang met hierdie term bedoel. Hy was sekerlik een van die eerste voorstanders van Westerse kommunisme in China.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Kang Youwei’s Journey to India: Chinese Discourse on India During the Late Qing and Republican Periods, Liu Xi, CHINA REPORT 48 : 1&2 (2012): 171–185
  2. ↑ Eiko Woodhouse (2 Augustus 2004). The Chinese Hsinhai Revolution: G. E. Morrison and Anglo-Japanese Relations, 1897-1920. Routledge. pp. 113–. ISBN 978-1-134-35242-5.
  3. ↑ Jonathan D. Spence (28 Oktober 1982). The Gate of Heavenly Peace: The Chinese and Their Revolution. Penguin Publishing Group. pp. 84–. ISBN 978-1-101-17372-5.
  4. ↑ Shêng Hu; Danian Liu (1983). The 1911 Revolution: A Retrospective After 70 Years. New World Press. p. 55.
  5. ↑ The National Review, China. 1913. p. 200.
  6. ↑ Monumenta Serica. H. Vetch. 1967. p. 67.
  7. ↑ Percy Horace Braund Kent (1912). The Passing of the Manchus. E. Arnold. pp. 382–.
  8. ↑ M.A. Aldrich (1 Maart 2008). The Search for a Vanishing Beijing: A Guide to China's Capital Through the Ages. Hong Kong University Press. pp. 176–. ISBN 978-962-209-777-3.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kang_Youwei&oldid=2454787"