Marcianus van Bisantium

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Marcianus
Keiser van die Bisantynse Ryk
’n Muntstuk wat Marcianus uitbeeld.
’n Muntstuk wat Marcianus uitbeeld.
Bewind 450–457
Volle naam Flavius Marcianus Augustus
Dinastie Theodosius
Gebore 392 n.C.
Oorlede 27 Januarie 457 n.C.
Voorganger Theodosius II
Opvolger Leo I
Eggenote Pulcheria
Kinders Marcia Euphemia

Marcianus (Latyn: Flavius Marcianus Augustus, Grieks: Μαρκιανός; 392 – 27 Januarie 457) was die Bisantynse keiser van 450 tot met sy dood in 457. Sy bewind is gekenmerk deur die herstel van die Oos-Romeinse Ryk, wat hy teen aanvallers beskerm het, en ekonomiese en finansiële hervormings. Aan die ander kant het sy beleid van isolasie die Wes-Romeinse Ryk sonder hulp gelaat teen aanvalle soos dié van Attila die Hun en die Vandale.

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Marcianus is in 392 gebore as die seun van ’n soldaat en was die grootste deel van sy lewe ’n gewone soldaat in Thracië.[1] Terwyl hy saam met sy eenheid teen die Sassaniede geveg het, het hy siek geword[2][3] en daarna na Konstantinopel gegaan waar hy 15 jaar lank onder generaals Ardaburius en Aspar gedien het.[2][4] Danksy die invloed van dié twee generaals het hy ’n kaptein geword en later die rang senator gekry. Met die dood van Theodosius II in 450 is hy gekies as man deur Theodosius se suster Pulcheria[1] en het hy keiser van die Oostelike Ryk geword, wat teen dié tyd verarm was weens die aanvalle van die Hunne.

Bewind[wysig | wysig bron]

Toe hy keiser word, het Marcianus ophou belasting betaal aan die Hunne. Dié belasting is tydens Theodosius II se bewind ingestel om die Hunne daarvan te weerhou om Konstantinopel aan te val. Attila was bewus daarvan dat hy nooit die hoofstad van die Oostelike Ryk sou kon verower nie en het hom daarna toegespits op die Weste.

Marcianus het sy ryk se geldsake hervorm, uitspattigheid gekeer en die verwoeste distrikte weer bevolk. Hy het aanvalle deur die Romeinse provinsie Sirië en Egipte in 452 afgeweer en onrus aan die Armeense grens in 456 beëindig.

Marcianus het hom min gesteur aan die sake van die Westelike Ryk en dié deel aan sy lot oorgelaat. Hy het niks gedoen om hulle teen Attila te help beskerm of toe die Vandale Rome in 455 geplunder het nie. Net voor Attila se dood in 453 het konflik weer tussen hom en Marcianus opgevlam. Die magtige Hun-koning is egter dood voor ’n volwaardige oorlog uitgebreek het.

Marcianus is op 27 Januarie 457 dood aan ’n siekte, waarskynlik gangreen, wat hy opgedoen het ná ’n lang godsdienstige reis. Hy is in Konstantinopel begrawe saam met Pulcheria. Ondanks sy kort bewind en sy gebrek aan hulp aan die Westelike Ryk, word hy beskou as een van die Oostelike Ryk se beste keisers. Die Oosters-Ortodokse Kerk erken hom en Pulcheria as heiliges. Hul feesdag is op 17 Februarie.

Huwelike[wysig | wysig bron]

Pulcheria was Marcianus se tweede vrou.[1] Sy het ’n eed van kuisheid afgelê en die huwelik was bloot ’n politieke verbintenis om Marcianus as lid van die Dinastie van Theodosius erken te kry.[5][6] Sy enigste dogter sover bekend was Marcia Euphemia, wat later met keiser Anthemius van die Westelike Ryk getroud is.[7] Dit is nie bekend wie haar ma was nie.[5]

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Chisholm, Hugh, red. (1911). "Marcian". Encyclopædia Britannica (11de uitg.). Cambridge University Press.
  • Arnold Hugh Martin Jones, "Marcianus 8", The Prosopography of the later Roman empire: A.D. 260–395, Volume 1, Cambridge University Press, 1987, ISBN 0-521-20159-4, p. 714-5.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 Evagrius, II.1.
  2. 2,0 2,1 Theophanes AM 5943
  3. Cedrenus I.63; Zonara, XIII 24.5.
  4. Procopius, Bellum Vandalicum I.4.7.
  5. 5,0 5,1 Geoffrey S. Nathan, "Marcian (450–457 A.D.)"
  6. Geoffrey Greatrex, "Pulcheria (Wife of the Emperor Marcian)"
  7. Sidonius Apollinaris, Carmina II 194-7, 216, 481–482.