Oliver Tambo

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Oliver Reginald Tambo
Oliver Tambo in 1981
Gebore
Oliver Reginald Tambo

(1917-10-27)27 Oktober 1917
Sterf24 April 1993 (op 75)
NasionaliteitSuid-Afrika
BeroepOnderwyser en prokureur
Bekend virPresident van die African National Congress (1967–1991)
Politieke partyAfrican National Congress
EggenootAdelaide Tambo (1956–1993; sy dood)
Kinders2 dogters (Dudulani en Dalindlela), 1 seun (Tambi)[1]

Oliver Reginald Tambo (27 Oktober 191724 April 1993) was 'n anti-apartheidaktivis en stigterslid van die African National Congress Jeugliga (ANCYL). Hy is in die dorp Bizana gebore, in Mpondoland in die Oos-Kaap, vyf jaar na die stigting van die African National Congress (ANC) waarvan hy in later jare 'n sentrale figuur sou word.

Oliver Tambo besoek saam met 'n ANC-delegasie die Duitse Demokratiese Republiek in 1978
Oliver Tambo ontmoet Nederland se eerste minister Dries van Agt in 1981
Oliver Tambo tydens 'n besoek aan die Universiteit van Amsterdam in 1983

Hy het aan die Universiteit van Fort Hare studeer waar hy in 1941 'n B.Sc. graad verwerf het. Hier het hy medestudente in 'n protesoptog gelei en is gevolglik saam met, onder andere, Nelson Mandela uit die universiteit geskors. Sodoende is hy verhoed om sy honneursgraad te voltooi en hy het teruggekeer na sy alma mater, St Peters College in Johannesburg, waar hy wetenskap- en wiskundeklasse aangebied het.

In aansporing van Mxolisi Majombozi, het Oliver Tambo in 1944 saam met Nelson Mandela, Walter Sisulu en Anton Lembede die ANC-jeugliga gestig.[2] Tambo is aangestel as die organisasie se eerste nasionale sekretaris voor hy in 1948 president van die Transvaalse ANCYL geword het. In 1949 betree hy die pos van nasionale adjunkpresident.

Na die Tweede Wêreldoorlog het die jeugliga 'n verandering in die anti-apartheidbeweging se taktiek van verset voorgestel. Hulle was ontevrede met die resultate van hierdie beweging en het met hul eie "Program van Aksie" vorendag gekom. Hiervolgens sou die ANC verander, van 'n organisasie wat oneffektiewe petisies en betogings hou, na 'n beweging wat deur middel van passiewe verset en massa-aksies groot hoeveelhede mense betrokke maak by burgerlike ongehoorsaamheid, stakings en boikotte.

Na die aanvaarding van die "Program van Aksie" het Tambo die onderwys verlaat en Suid-Afrika se eerste swart regsfirma, 'Mandela and Tambo, saam met Nelson Mandela in 1953 gestig. Die firma het regsadvies teen lae of geen koste gebied aan Suid-Afrikaners wat andersins geen regsverteenwoordiging gehad het nie.

In 1948 word Oliver Tambo verkies tot die ANC se nasionale uitvoerende komitee en in 1955, na die verbanning van Walter Sisulu op grond van Die Wet op die Onderdrukking van Kommunisme, Wet 44 van 1950, as sekretaris-generaal van die ANC verkies. Hy is in 1958 as die beweging se adjunkpresident aangestel en vanaf 1959 deur die Nasionale Partyregering vir 'n periode van vyf jaar verban.

Die ANC het Tambo oorsee gestuur om weerstand teen apartheid op te bou. Hy was betrokke by die stigting van die Suid-Afrikaanse Verenigde Front wat Suid-Afrika se uittrede uit die Britse Statebond in 1961 tot gevolg gehad het. Na die dood van Albert Luthuli het Tambo uitvoerende president van die ANC geword in 1967.

In 1952 is hy herverkies as president van die ANC en het in 1991 na Suid-Afrika teruggekeer na 30 jaar in ballingskap. In dieselfde jaar is hy verkies as nasionale voorsitter.

Hy het vir die eerste keer 'n beroerte-aanval gehad in 1989 en is op 24 April 1993 aan nog 'n beroerte oorlede, een jaar voor Suid-Afrika se eerste vrye verkiesings. Op 27 Oktober 2006 is Johannesburg se Internasionale Lughawe na O.R. Tambo Internasionale Lughawe herdoop.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (en) Shelagh Gastrow (1990). Who’s who in South African Politics, Number 3. Johannesburg. pp. 325–327. ISBN 0-86975-399-1.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  2. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2005. Besoek op 16 Augustus 2005.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]