Sitting Bull

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Sitting Bull
Sitting Bull
Sitting Bull ongeveer in 1883

Hunkpapa Lakota-leier

Persoonlike besonderhede
Gebore
Grand-rivier (Suid Dakota)
Handtekening
Lojaliteit Hunkpapa Lakota
Oorloë/Veldslae Slag van Little Bighorn

Sitting Bull (ongeveer 1831 tot 15 Desember 1890; Sittende Bul, Lakota: Tȟatȟáka Íyotake in die Standard Lakota-ortografie ook die bynaam Húŋkešni of “Stadig”) was 'n Hunkpapa Lakota-leier wat sy mense gelei het gedurende jare van weerstand teen die Verenigde State regering beleid teenoor die Indiane. Hy is gedood deur die Indiane polisie agentskap in die Standing Rock Indiaan Reservaat tydens 'n poging om hom te arresteer, in 'n tyd toe owerhede gevrees het dat hy by die Spookdans (Ghost Dance)-beweging sou aansluit.

Lewensloop[wysig | wysig bron]

As kind het hy altyd na sy bison vleis gekyk voordat hy dit geëet het. Hy is dus Slon-hy ("Stadig") genoem. Sitting Bull het later die leier geword van die Hunkpapa en was betrokke by aanvalle op migrerende blankes en forte in die laat 1860s.

Voor die Slag van Little Bighorn het Sitting Bull 'n visioen gehad waarin hy baie soldate, "so dik soos sprinkane," gesien het, onderstebo in die Lakota-kamp val, wat sy mense as 'n voorskadu van 'n groot oorwinning beskou het waarin 'n groot aantal soldate gedood sou word. Ongeveer drie weke later het die konfederasie van Lakota-stamme met die Noord-Cheyenne die 7de Kavallerie onder Lt. Kol. George Armstrong Custer op 25 Junie 1876 verslaan, en Custer se bataljon uitgewis en sodoende oënskynlik Sitting Bull se profetiese visie waar bewys. Sitting Bull se leierskap het sy mense geïnspireer tot 'n groot oorwinning. In reaksie hierop het die Amerikaanse regering duisende soldate na die gebied gestuur en baie van die Lakotas gedwing om die volgende jaar oor te gee. Maar Sitting Bull het geweier om oor te gee, en in Mei 1877 het hy sy groep noord gelei na Wood Mountain, Noord-Wes Territory (nou Saskatchewan). Hy het daar tot 1881 gebly, waarna hy en die meeste van sy groep teruggekeer na die Amerikaanse grondgebied en oorgegee aan Amerikaanse magte.

Sitting Bull en Buffalo Bill in 1885

Later het Sitting Bull getoer met Buffalo Bill se Wild West Show, waarvan hy 'n gewilde aantrekkingskrag was. Hy is dikwels gevra om die gehoor aan te spreek, waarop hy hulle dikwels in Lakota vervloek het, met 'n wilde applous van sy luisteraars. Nadat hy as deelnemer in Buffalo Bill se Wild West-show gewerk het, het Sitting Bull teruggekeer na die Standing Rock Agency in Suid-Dakota.

Teen die einde van sy lewe was Sitting Bull aangetrokke tot die mistieke Spookdans-beweging, met die doel om die blanke bewoners van sy land te verdryf. Die Amerikaanse regering het dit as 'n bedreiging ervaar. As gevolg van vrese dat hy sy invloed sal gebruik om die Spookdans-beweging te ondersteun, het die Indiaanse diensagent, James McLaughlin by Fort Yates, sy arrestasie beveel. Tydens 'n daaropvolgende stryd tussen Sitting Bull se volgelinge en die agentskapspolisie, is Sitting Bull in die kant van die kop geskiet en deur die Standing Rock-polisiemanne Luitenant Bull Head (Tatankapah, Lakota: Tȟatȟáŋka Pȟá) en Red Tomahawk (Marcelus Chankpidutah, Lakota: Čhaŋȟíí Dúta) nadat op die polisie gevuur is deur Sitting Bull se ondersteuners. Sy lyk is na die nabygeleë Fort Yates geneem vir begrafnis. In 1953 het sy Lakota-familie opgegrawe wat geglo was om sy oorblyfsels te wees, en het hulle naby Mobridge, Suid Dakota, naby sy geboorteplek herbegrawe.

Notas[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.