Spoorbond

Die Spoorbond was 'n vakbond vir blanke Afrikaanssprekende spoorwegamptenare.

In Maart 1935 het 'n aantal lede van die Broederbond die Spoorbond gestig om te stry vir beter salarisse en werksomstandighede van hul lede op alle vlakke (van arbeiders tot ingenieurs) by die Suid-Afrikaanse Spoorweë en Hawens. Verder moes die organisasie ook stry vir die behoud en uitbreiding van die Afrikaanse taal en kultuur en veral Christelike waardes. Deur politieke druk op die regering uit te oefen wou hulle swart arbeiders deur blankes laat vervang. Hulle metode was een van onderhandeling om konflik te vermy.

By sekere geleenthede het die lede hul lidmaatskap getoon deur 'n besondere kleurbaadjie met 'n sakwapen en 'n bepaalde das te dra. Op die wapen was 'n boot, vliegtuig, bus en trein afgebeeld en die leuse “verower deur diens”. Die organisasie se lyfblad was “Die Skakel: amptelike orgaan van die Spoorbond: personeelvereniging van die spoorweg- en hawedienare.”

Uit die Spoorbond het 'n volksbank, die Spoorbondkas, ontstaan om die spaargeld van die lede te belê. Dit het gelei tot Afrikaner-kapitalisme.

Bibliografie

• Lewis, Jon: Industrialisation and trade union organization in South Africa, 1924–1955. Cambridge University Press, 1984.
• www.afrikanergeskiedenis.co.za