Susumu Kitagawa
Susumu Kitagawa (北川 進, Kitagawa Susumu; gebore 4 Julie 1951) is 'n Japannese chemikus wat werk in die veld van koördinasiechemie, met spesifieke fokus op die chemie van organies-anorganiese hibriede verbindings, sowel as chemiese en fisiese eienskappe van poreuse koördinasiepolimere en metaal-organiese raamwerke in die besonder.[1] Hy is tans 'n vooraanstaande professor aan die Universiteit van Kioto se instituut vir geïntegreerde selmateriaalwetenskappe (iCeMS), waarvan hy medestigter en huidige direkteur is. In 2025 het hy die Nobelprys vir Chemie saam met Richard Robson en Omar M. Yaghi ontvang.
Lewensloop
[wysig | wysig bron]Van 1975 tot 1979 het Kitagawa 'n PhD-graad in koolwaterstofchemie aan die Universiteit van Kioto verwerf, waar hy voorheen sy voorgraadse studies gedoen het. Hy is in 1979 as assistent-professor aan die Universiteit van Kindai aangestel, eers in 1983 tot dosent bevorder en in 1988 tot medeprofessor.[2]
In 1992 het hy professor in anorganiese chemie aan die Metropolitaanse Universiteit van Tokio geword en in 1998 professor in anorganiese funksionele chemie aan die Universiteit van Kioto, in die departement van sintetiese chemie en biologiese chemie. In 2007 was hy medestigter van die Instituut vir Geïntegreerde Sel-Materiaalwetenskappe en is hy as adjunkdirekteur aangewys. Sedert 2013 is hy die direkteur van die instituut.
Benewens sy akademiese poste in Japan, was hy in 1986–1987 gasprofessor aan die Texas A&M Universiteit saam met F. Albert Cotton, en in 1996 aan die Stadsuniversiteit van New York. Hy het in 2018 'n eregraad van die Tegniese Universiteit van München ontvang.
In 2011 het hy 'n lid van die Wetenskapsraad van Japan geword.
In 2021 het Kitagawa, as verteenwoordiger van Japan en die Universiteit van Kioto, die historiese Japan-Taiwan Simposium bygewoon en omvattende biomediese samewerking tussen die twee lande bespreek met die presidente van die Fu Jen Katolieke Universiteit en die Nasionale Tsing Hua Universiteit.[3]
In 2025 is Kitagawa, saam met Richard Robson en Omar M. Yaghi, die Nobelprys vir Chemie toegeken vir die werk aan molekulêre boustene.[4]
Navorsing
[wysig | wysig bron]Na aanleiding van Makoto Fujita (1994) en Omar M. Yaghi (1995), het Kitagawa (1997) ontdek dat die koördinasiepolimeerstruktuur gasadsorpsie-eienskappe het. Sy mees aangehaalde werke sluit in:
- In 1997, 'n baanbrekende verslag oor 'n poreuse koördinasiepolimeer (MOF) vir kleinmolekule-adsorpsie[5]
- in 2004, 'n vroeë oorsig van funksionele poreuse koördinasiepolimere[6]
- in 2005, 'n studie van dinamiese eienskappe van poreuse koördinasiepolimere gebaseer op waterstofbindings[7]
- in 2009, 'n oorsig van "sagte poreuse kristalle", wat grootskaalse strukturele transformeerbaarheid na chemiese of fisiese stimulasie bied[8]
Toekennings
[wysig | wysig bron]- 2003– Prys van die Creative Society of Japan (CSJ) vir Kreatiewe Werk
- 2008 – Humboldt Navorsingsprys
- 2009 – Chemiese Vereniging van Japan-toekenning[9]
- 2010 – Thomson Reuters Aanhalingspryswenners[10]
- 2011 – Medalje van Eer met Pers Lint[11]
- 2013 – De Gennes-prys[12]
- 2016 – Japan Akademie-prys (akademici)
- 2016 – Fred Basolo-medalje, Northwestern Universiteit, VSA[13]
- 2017 – Chemie vir die toekoms Solvay-prys[14]
- 2017 – Fujihara-toekenning
- 2019 – Grand Prix de la Fondation de la Maison de la Chimie[15]
- 2019 – Emanuel Merck-lesingskap[16]
- 2019 – Lid van die Japan Akademie
- 2023 – Lid van die Royal Society[17]
- 2025 – Nobelprys vir Chemie[18]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Susumu Kitagawa". Angewandte Chemie International Edition. 48 (47): 8818–8820. 9 November 2009. doi:10.1002/anie.200904270.
- ↑ "CV : Susumu KITAGAWA" (PDF). Kitagawa.icems.kyoto-u.ac.jp. Besoek op 12 Oktober 2017.
- ↑ "2021 Japan-Taiwan Symposium". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2021. Besoek op 18 November 2021.
- ↑ Robles-Gil, Alexa; Watkins, Ali (8 Oktober 2025). "Nobel Prize in Chemistry Awarded to Architects of Metal-Organic Frameworks". The New York Times. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ Kondo, Mitsuru; Yoshitomi, Tomomichi; Matsuzaka, Hiroyuki; Kitagawa, Susumu; Seki, Kenji (1997). "Three-Dimensional Framework with Channeling Cavities for Small Molecules:". Angewandte Chemie International Edition in English. 36 (16): 1725–1727. doi:10.1002/anie.199717251.
- ↑ Kitagawa, Susumu; Kitaura, Ryo; Noro, Shin-Ichiro (2004). "Functional Porous Coordination Polymers". Angewandte Chemie International Edition. 43 (18): 2334–2375. doi:10.1002/anie.200300610. PMID 15114565.
- ↑ Kitagawa, Susumu; Uemura, Kazuhiro (2005). "Dynamic porous properties of coordination polymers inspired by hydrogen bonds". Chemical Society Reviews. 34 (2): 109–19. doi:10.1039/B313997M. PMID 15672175.
- ↑ Horike, Satoshi; Shimomura, Satoru; Kitagawa, Susumu (2009). "Soft porous crystals". Nature Chemistry. 1 (9): 695–704. Bibcode:2009NatCh...1..695H. doi:10.1038/nchem.444. PMID 21124356.
- ↑ "2008 - Pioneering and Developing Studies on Chemistry of Coordination Space". The Chemical Society of Japan. 20 September 2014. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ "2010 - Thomson Reuters Predicts Nobel Laureates". Thomson Reuters. 21 September 2010. Besoek op 8 Oktober 2025.[dooie skakel]
- ↑ "Susumu Kitagawa Decorated with Medal with Purple Ribbon (Kyoto University iCeMS)". 京都大学アイセムス. 15 Junie 2011. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ "Royal Society of Chemistry Prize Winners 2013". Angewandte Chemie International Edition. 52 (38): 9890–9891. 16 September 2013. doi:10.1002/anie.201305312. ISSN 1433-7851. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ "2016 - Fred Basolo Medal for Outstanding Research in Inorganic Chemistry: Department of Chemistry". Northwestern University. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ "The 2017 Prize – Solvay". Solvay.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Junie 2018. Besoek op 12 Oktober 2017.
- ↑ "Les lauréats de l'année". Actions (in Frans). Besoek op 18 Mei 2019.
- ↑ "Emanuel Merck Lectureship – Research | Merck KGaA, Darmstadt, Germany". www.emdgroup.com. Besoek op 18 Mei 2019.
- ↑ "Professor Susumu Kitagawa FRS". Royal Society. Besoek op 8 Oktober 2025.
- ↑ Nobel Prize in Chemistry 2025 - Susumu Kitagawa
![{\displaystyle {\{[\mathrm {M} {\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{2}}(4{,}{\mkern {3mu}}4{\vphantom {A}}^{\prime }{-}\mathrm {bpy} ){\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{3}}(\mathrm {NO} {\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{3}}){\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{4}}]\,{\cdot }\,{\mathit {x}}\mathrm {H} {\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{2}}\mathrm {O} \}{\vphantom {A}}_{\smash[{t}]{\mathit {n}}}\ \ (\mathrm {M} {}={}\mathrm {Co} {,}{\mkern {3mu}}\mathrm {Ni} {,}{\mkern {3mu}}\mathrm {Zn} )}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/74f34005798b939a06644ee549d86e01db5b8c22)
