Telepinoe
| Telepinoe | |
|---|---|
| Koning van die Hetiete | |
| Bewind | c. 1530-'25 v.C. (middelchronologie) |
| Voorganger | Hoezzija I |
| Opvolger | Tahoerwaili |
| Gade | Istaparija[1] |
| Kinders | Harapseki |
Telepinoe of Telipinoe was die laaste koning van die Hetitiese Ou Koninkryk. Hy het sowat 25 jaar lank regeer, van omstreeks 1525-'00 v.C. (middelchronologie).[2]
Aan die begin van sy bewind was die Hetitiese Ryk verklein tot sy kerngebiede, want dit het reeds lank tevore sy oorwonne gebiede van vorige heesers soos Hattoesili I en Moersili I verloor. Die ryk het gestrek tot Arzawa in die weste, Mitanni in die ooste, die Kaskiërs in die noorde en Kizzoewatna in die suide.[3]
Familie
[wysig | wysig bron]Telepinoe was die skoonseun van Ammoena en swaer van Hoezzija I; hy was die man van Ammoena se dogter Istaparija. Hy het die naam aangeneem van die god van landbou, Telepinoe.[4]
Alloewamna was 'n skoonseun van Telepinoe, want hy was getroud met Harapseki, Telepinoe se dogter.[5]
Bewind
[wysig | wysig bron]Tydens Telepinoe se bewind is Hoezzija en sy vyf broers vermoor.[6] Sy seun en vrou is daar mededingers om die troon vermoor. Die moordenaars is gevang en ter dood veroordeel, maar Telepinoe het hulle eerder verban, want hy wou die bloedvergieting stopsit. (Baie van sy voorgangers is vermoor of het geheimsinnig gesterf.)
Hy kon klein stukkies grondgebied van die Horiete van Mitanni terwugwen deur 'n bondgenootskap te sluit met die Horiete van Kizzoewatna. Teen die einde van sy bewind het die Hetitiese Ryk egter 'n tydelike "donker eeu"-tydperk binnegegaan wat sowat 70 jaar geduur het. Die rekords van dié tyd is te min om veel oor dié tyd agter te kom.
Opvolgingswet
[wysig | wysig bron]Telepinoe is waarskynlik die bekendste vir die opstelling van die Telepinoe-proklamasie, of Edik van Telepinoe, wat die opvolgingswette vir die Hetitiese troon vasstel. Dit was bedoel om al die koninklike moorde van die vorige dekades stop te sit wat die ryk so nadelig beïnvloed het.
|
Laat 'n prins – slegs 'n seun van die eerste rang – koning word! As daar nie 'n prins van die eerste rang is nie, laat 'n prins van die tweede rang dan koning word. Maar as daar geen prinse, geen manlike kinders, is nie laat die prinses van die eerste rang dan 'n man neem en laat hom koning word. |
|
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ The Transjordanian Palimpsest: The Overwritten Texts of Personal Exile deur Jeremy M. Hutton
- ↑ Redakteurs. "Telepinus: Hittite king", in Encyclopaedia Britannica. Besoek op 29 April 2022.
- ↑ Birgit Brandau, Hartmut Schickert: Hethiter Die unbekannte Weltmacht
- ↑ Beckman, Gary. "Telipinu" in Reallexicon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie, Vol. 13. 2012
- ↑ Biography and family of King Telepinu
- ↑ The Kingdom of the Hittites deur Trevor Bryce
Skakels
[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
