The No. 1 Ladies' Detective Agency

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

The No. 1 Ladies' Detective Agency is 'n reeks romans deur Alexander McCall Smith wat in Botswana afspeel en met die karakter Mma Precious Ramotswe. Die reeks is vernoem na die eerste roman, wat in 1998 gepubliseer is. Twee-en-twintig romans is tussen 1998 en 2021 in die reeks gepubliseer.

Mma Precious Ramotswe is die hoofkarakter in hierdie reeks. Die land Botswana is in 'n sekere sin ook 'n karakter, aangesien dit prominent in die verhale figureer. Mma Ramotswe begin haar speuragentskap en gebruik die erfporsie van haar pa om na die hoofstad, Gaborone, te verhuis om vir haar 'n huis en 'n kantoor vir haar nuwe besigheid te koop. Sy voel 'n speurder moet meer as enigiets van mense weet om probleme vir hulle op te los. Die romans gaan net soveel oor die avonture en swakhede van verskillende karakters as oor die oplossing van raaisels. Elke boek in die reeks volg op die vorige boek.

Die leserspubliek was eers klein, en het toe skielik in gewildheid toegeneem in die VSA en in Engeland, meer as slegs die skrywer se huis in Skotland. In 2004 het verkope in Engels vyf miljoen oorskry, en die reeks is na ander tale vertaal. Kritiese ontvangs het ooreengestem met die verkope van die romans, oor die algemeen positief, en aangesien die sterkte van die romans in die karakters en Mma Ramotswe se wysheid lê eerder as in die spesifieke raaisels wat in elke roman opgelos is [1]

Die romans is verwerk vir radio deur die skrywer en vir televisie.

Opsomming van reeks[wysig | wysig bron]

Die hoofspeurder, Mma Ramotswe, is 'n Motswana-vrou wat die protagonis in die reeks is en wie se verhaal in die eerste roman vertel word vanaf geboorte tot die opening van die speuragentskap. Mma is 'n Setswana-term van respek vir 'n vrou; die ekwivalente term vir 'n man is Rra.[2] Dit is een van die mees algemene aanspreekvorme in die romans.

Mma Precious Ramotswe los sake op vir vrouens wie se mans vermis geraak het, vir 'n onderwyseres wie se seun verdwyn het deur die ontvoerders te vind, vir 'n ryk pa wie se 16-jarige dogter hom frustreer deur op haar eie uit te gaan. Sy help 'n man versoening vir die sondes van sy jeug deur die mense te vind wat hy dekades vroeër seergemaak het. Sy ontbloot 'n skema deur tweelingbroers om een mediese graad en sertifikaat tussen hulle twee te gebruik. Sy los 'n saak vir haarself op wanneer sy dink sy moet 'n egskeiding van haar eerste man soek, maar dink anders wanneer sy sy ma opsoek. Haar persoonlike lewe het 'n groot hartseer, dat haar enigste kind net 'n paar dae geleef het, aangesien die kind se pa haar tydens die swangerskap geslaan het, 'n storie wat in retrospek vertel is. Dit het daartoe gelei dat sy besluit het om nooit weer te trou nadat hy haar verlaat het nie. Haar vreugde is haar verlowing en uiteindelike huwelik met mnr J. L. B. Matekoni, wat pleegsorg van 'n suster en broer van die weesplaas opgeneem het. Die sake vind plaas in die stede van Botswana, hoofsaaklik aan die rand van die Kalahari-woestyn, eerder as in die woestyn. Daar is af en toe besoeke na buurlande.

Na haar eerste paar sake koop sy 'n boek deur Clovis Andersen oor opsporing, The Principles of Private Detection, en haal dan regdeur die romans daaruit aan wanneer 'n gids nodig is om op die volgende stappe te besluit.

Publikasie geskiedenis[wysig | wysig bron]

Volgens Kirkus Reviews het die vroeë romans in hierdie reeks hul Amerikaanse publikasie later as in die Verenigde Koninkryk gehad, wat die eerste in 1998 gepubliseer het, die tweede in 2000, en die derde, Morality for Beautiful Girls, in 2001. Die eerste drie romans verskyn in 2002 in die VSA. In hul resensie van die eerste roman in die reeks merk Kirkus Reviews op dat "Die eerste Amerikaanse publikasie van hierdie 1999-debuut is voorafgegaan deur twee spesiale Booker-aanhalings en twee vervolgverhale, Tears of the Giraffe (2000) en Morality for Beautiful Girls (2001), beide komende in die reeks."[3][4]

In 'n item van die Wisconsin Public Radio-program, To the Best of Our Knowledge, was die eerste roman "The No. 1 Ladies' Detective Agency, 'n verrassingstreffer [in Skotland], en het twee spesiale Booker-aanhalings ontvang en 'n plek op die Times Literêre Bylaag se Internasionale Boeke van die Jaar en die Millennium-lys." Die Britse sukses het uitgewers nie bespoedig om dit in die VSA vry te stel nie. "Amerikaanse uitgewers was traag om belang te stel, en teen die tyd dat The No. 1 Ladies' Detective Agency deur Pantheon Books opgeraap is, het Smith reeds twee vervolgverhale geskryf. Die boeke het van ondergrondse treffers tot nasionale verskynsels in die Verenigde State gegaan, kweek aanhangerklubs en inspirerende positiewe resensies."[5]

In the Company of Cheerful Ladies was die eerste van die nr. 1 Ladies' Detective Agency-romans wat in hardeband gedruk is, met 'n baie groot aanvanklike oplaag van 101 000 eksemplare om aan die verwagte aanvraag te voldoen, aangesien verkope in Engels van die reeks tot op hede , het in 2004 vyf miljoen oorskry.[6]

In die resensie van die vyfde roman in die reeks, beskryf Marcel Berlins die pad van die groeiende gehoor, wat vereis dat 'n mens moet verstaan dat alhoewel Skotland en Engeland deel van dieselfde koninkryk is, die inwoners nie dieselfde boeke op dieselfde tyd lees nie. Hy merk in sy resensie van The Full Cupboard of Life op dat dit die vyfde in 'n reeks is, maar die eerste wat geredelik beskikbaar is in Engeland, deur die sukses van die reeks in die VSA. "Hierdie roman deur 'n vooraanstaande Skotse regsprofessor oor 'n vroulike speurder in Botswana is die vyfde in 'n reeks, die ander vier het grootliks Engelse aandag (en beskikbaarheid) vrygespring. Die Skotte het beter geluk gehad: hulle het geweet van McCall Smith vir 'n paar jaar, maar dit het sy buitengewone en onverwagte sukses in die VSA geneem voordat die woord na Engeland teruggefiltreer het dat hy 'n skat is van 'n skrywer wie se boeke onmiddellik verslinding verdien."[7]

Reeks Uitgawes[wysig | wysig bron]

  1. The No. 1 Ladies' Detective Agency (1998)
  2. Tears of the Giraffe (2000)
  3. Morality for Beautiful Girls (2001)
  4. The Kalahari Typing School for Men (2002)
  5. The Full Cupboard of Life (2004)
  6. In The Company of Cheerful Ladies (2004)
  7. Blue Shoes and Happiness (2006)
  8. The Good Husband of Zebra Drive (2007)
  9. The Miracle at Speedy Motors (2008)
  10. Tea Time for the Traditionally Built (2009)
  11. The Double Comfort Safari Club (2010)
  12. The Saturday Big Tent Wedding Party (2011)
  13. The Limpopo Academy of Private Detection (2012)
  14. The Minor Adjustment Beauty Salon (2013)
  15. The Handsome Man's De Luxe Café (2014)
  16. The Woman Who Walked in Sunshine (2015)
  17. Precious and Grace (2016)
  18. The House of Unexpected Sisters (2017)
  19. The Colours of All the Cattle (2018)
  20. To the Land of Long Lost Friends (2019)
  21. How to Raise an Elephant (2020)
  22. The Joy and Light Bus Company (2021)
  23. A Song of Comfortable Chairs (2022)
  24. From a Far and Lovely Country (2023)

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. O’Reilly, Elizabeth (2009). "Alexander McCall Smith: Critical Perspective". British Council on Literature. Besoek op 23 Augustus 2017.
  2. "Language". Botswana Tourism. Besoek op 27 April 2021.
  3. "The No. 1 Ladies' Detective Agency". Kirkus Reviews. 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2017. Besoek op 23 Junie 2016.
  4. McCall Smith, Alexander (Augustus 2002). Tears of the Giraffe (First Anchor Books uitg.). New York: Anchor, Random House. ISBN 978-1-4000-3135-1. Besoek op 28 Junie 2016.
  5. "Alexander McCall Smith". To the Best of Our Knowledge. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2016. Besoek op 9 Julie 2016.
  6. "Precious success puts publisher in major league". The Scotsman. 17 Augustus 2004.
  7. Berlins, Marcel (18 Julie 2003). "Precious little happenings". The Guardian. Besoek op 25 Augustus 2017.