Toekomsgeskiedenis
Toekomsgeskiedenis is denkbeeldige geskiedenis of antisiperende geskiedenis[1] Dit verteenwoordig 'n fiktiewe vermoedelike toekoms wat deur outeurs van wetenskapfiksie en ander spekulatiewe fiksie gebruik word om 'n gemeenskaplike agtergrond vir stories te konstrueer. Soms publiseer die outeur 'n tydlyn van gebeure in die geskiedenis, terwyl die leser ander kere die volgorde van die stories kan rekonstrueer uit inligting wat verskaf word. Die term kan ook gebruik word om die subgenre van wetenskapfiksie te beskryf wat hierdie raamwerk gebruik.[2]
'n Stel stories wat 'n agtergrond deel, maar nie werklik besorg is oor die volgorde van geskiedenis in hul heelal nie, word selde as toekomsgeskiedenis beskou. Byvoorbeeld, Lois McMaster Bujold se Vorkosigan Saga word oor die algemeen nie as 'n toekomsgeskiedenis beskou nie. Losstaande stories wat 'n boog van geskiedenis volg, word selde as toekomstige geskiedenis beskou.
Toekomsgeskiedenis verskil van alternatiewe geskiedenis, waarin verskillende uitkomste aan gebeure in die verlede toegeskryf word, omdat dit bestaan uit denkbeeldige gebeure in die skrywer se toekoms.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]The Encyclopedia of Science Fiction noem The Ruins; Or, a Survey of the Revolutions of Empires, deur Constantin François de Chassebœuf, comte de Volney (gepubliseer in 1791) waarskynlik die eerste herkenbare toekomsgeskiedenis.[3] Daarin word die verteller na die ruimte vervoer en sien die Aarde as 'n geheel terwyl die geskiedenis daarvan ontvou, wat Volney gebruik om sy politieke en teologiese idees aan te bied.[4] Dit lys soortgelyke voorbeelde uit die 19de en 20ste eeue deur William Delisle Hay, Alfred Döblin (Berge Meere und Giganten, 1924), André Maurois, en Olaf Stapledon (Last and First Men, 1930, en Star Maker, 1937). Sommige hiervan word beweer uittreksels uit 'n geskiedenisboek uit die toekoms te wees, sonder persoonlike protagoniste, maar eerder die ontwikkeling van nasies en samelewings oor dekades en eeue te beskryf. Ander verwante klassieke werke sluit in:
- Adam Mickiewicz se verlore Future History uit die eerste helfte van die 19de eeu.[5]
- Jack London se The Unparalleled Invasion (1914) wat 'n verwoestende oorlog tussen 'n alliansie van Westerse nasies en China in 1975 beskryf, wat eindig met 'n volledige volksmoord van die Chinese volk. Dit word in 'n kort voetnoot beskryf as "Uittreksel uit Walt Mervin se Certain Essays in History".
- André Maurois se The War against the Moon (1928), waar 'n groep goedbedoelende samesweerders van plan is om 'n verwoestende wêreldoorlog te voorkom deur die mensdom te verenig in haat teenoor 'n fiktiewe maanvyand, net om te ontdek dat die maan werklik bewoon is en dat hulle onwetend die eerste interplanetêre oorlog ontketen het. Ook dit word eksplisiet beskryf as 'n uittreksel uit 'n toekomstige geskiedenisboek.
- H.G. Wells se The Shape of Things to Come (1933) bevat talle voetnotas en verwysings na die werke van (meestal fiktiewe) prominente historici van die 20ste en 21ste eeue.
In wetenskapfiksie
[wysig | wysig bron]Die eerste wetenskapfiksieskrywer wat 'n toekomstige geskiedenis geskep het, was moontlik Neil R. Jones in sy verhale van die 1930's.[6][7] Die term blyk geskep te gewees het deur John W. Campbell, Jr., die redakteur van Astounding Science Fiction, in die Februarie 1941-uitgawe van die tydskrif, om Robert A. Heinlein se Future History te beskryf; die uitgawe het 'n tydlyn van die verhale ingesluit.[3] 'n Aanhanger het egter die term, met "geskiedenis" tussen aanhalingstekens, in 'n brief aan die pulppublikasie, Thrilling Wonder Stories, die vorige jaar gebruik.[3]
Ander toekomstige geskiedenisse
[wysig | wysig bron]- Poul Anderson se twee toekomsgeskiedenisse: The Psychotechnic League en later die Technic History (sien Nicholas van Rijn, Dominic Flandry)
- Isaac Asimov se Foundation, Galactic Empire en Robot-reekse[3]
- Iain M. Banks se Culture-reeks[3]
- Stephen Baxter se twee toekomsgeskiedenisse: Xeelee Sequence, 1991–2018, en sy Evolution kortverhaal versameling[3]
- James Blish se Cities in Flight
- C.J. Cherryh se Alliance-Union-reeks[3]
- Larry Niven se Known Space
- H. Beam Piper se Terro-Human Future History
- Alastair Reynolds se Revelation Space universe[3]
- Clifford D. Simak' se City stories
- Cordwainer Smith se Instrumentality of Mankind-stories[3]
Toekoms word verlede
[wysig | wysig bron]Die toekoms wat in 'n "toekomstige geskiedenis" geprojekteer word, kan dikwels heeltemal onakkuraat blyk te wees. Byvoorbeeld, in 1933 het H.G. Wells in The Shape of Things to Come 'n Tweede Wêreldoorlog gepostuleer waarin Nazi-Duitsland en Pole militêr gelykop is en oor tien jaar 'n onbesliste oorlog voer; en Poul Anderson se vroeë 1950's Psychotechnic League het 'n wêreld uitgebeeld wat in 1958 'n verwoestende kernoorlog beleef, maar teen die vroeë 21ste eeu nie net daarin geslaag het om die ruïnes op Aarde] te herbou nie, maar ook betrokke te raak by uitgebreide ruimtekolonisering van die Maan en verskeie planete. 'n Skrywer met kennis van die werklike vinnige ineenstorting van Pole in die Tweede Wêreldoorlog en die enorme werklike koste van baie minder ambisieuse ruimteprogramme in 'n baie minder verwoeste wêreld sou waarskynlik nie sulke uitkomste gepostuleer het nie. [8] 2001: A Space Odyssey is in die toekoms afspeel en het ontwikkelings in ruimtereise en bewoning bevat wat nie op die gepostuleerde tydskaal plaasgevind het nie.
'n Probleem met toekomstige wetenskapfiksie is dat dit sal dateer en ingehaal word deur werklike historiese gebeure, byvoorbeeld H. Beam Piper se toekomstige geskiedenis, wat 'n kernoorlog in 1973 ingesluit het, en 'n groot deel van die toekomstige geskiedenis van Star Trek. Jerry Pournelle se "CoDominium" toekomstige geskiedenis het aangeneem dat die Koue Oorlog sou eindig met die Verenigde State en die Sowjetunie wat 'n mede-heerskappy van die wêreld vestig, die CoDominium van die titel, wat tot in die 22ste eeu sou duur - eerder as dat die Sowjetunie in 1991 ineenstort.
Daar is verskeie maniere waarop dit hanteer word. Een oplossing vir die probleem is wanneer sommige outeurs hul stories in 'n onbepaalde toekoms plaas, dikwels in 'n samelewing waar die huidige kalender ontwrig is as gevolg van 'n maatskaplike ineenstorting of een of ander vorm van vervorming ondergaan het as gevolg van die impak van tegnologie. Verwante aan die eerste, speel sommige stories in die baie afgeleë toekoms af en handel slegs op 'n sketsagtige wyse, indien enigsins, oor die outeur se kontemporêre geskiedenis (bv. die oorspronklike Foundation Trilogy deur Asimov). Nog 'n verwante geval is waar stories in die nabye toekoms afspeel, maar met 'n eksplisiet alternatiewe geskiedkundige verlede, soos in Ken MacLeod se Engines of Light-reeks.
In ander gevalle word die samesmelting van die fiktiewe geskiedenis en die bekende geskiedenis gedoen deur uitgebreide gebruik van terugwerkende kontinuïteit. In nog ander gevalle, soos die Doctor Who-televisiereeks en die fiksie wat daarop gebaseer is, word baie gebruik gemaak van geheime geskiedenis, waarin die gebeure wat plaasvind grootliks geheim is en nie aan die algemene publiek bekend is nie.
Soos met Heinlein, skryf sommige outeurs bloot 'n gedetailleerde toekomstige geskiedenis en aanvaar die feit dat gebeure dit sal inhaal, wat die reeks in 'n de facto alternatiewe geskiedenis maak.
Laastens, sommige skrywers transformeer hul toekomstige geskiedenisse formeel in alternatiewe geskiedenis, sodra dit deur gebeure oorgeneem is. Poul Anderson het byvoorbeeld in die vroeë 1950's met The Psychotechnic League se geskiedenis begin, met die veronderstelling van 'n kernoorlog in 1958 – toe 'n toekomstige datum. Toe dit in die 1980's heruitgegee is, is 'n nuwe voorwoord bygevoeg wat verduidelik hoe daardie geskiedenis se tydlyn van ons sin afgewyk het en tot oorlog gelei het.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Ostrowski, Witold. “Imaginary History.” Zagadnienia Rodzajow Literackich 3.2 (1960): 27-38
- ↑ "Future History". Historical Dictionary of Science Fiction. Besoek op 11 Januarie 2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Langford, David (2021). "Future Histories". The Encyclopedia of Science Fiction (Fourth). London and Reading: SFE Ltd/Ansible Editions.
- ↑ Clute, John (2021). "M Volney". The Encyclopedia of Science Fiction (Fourth). London and Reading: SFE Ltd/Ansible Editions.
- ↑ Andrzej Niewiadowski (1984). "Tradycje fantastyki naukowej w literaturze polskiej". Pismo Literacko-artystyczne. 31 (12): 84-96.
- ↑ Ashley, M. (April, 1989). The Immortal Professor, Astro Adventures No.7, p.6.
- ↑ Clute, John (2021). "Jones, Neil R". The Encyclopedia of Science Fiction (Fourth). London and Reading: SFE Ltd/Ansible Editions.
- ↑ Robert F. Vernon, "Reasoned and unreasoned speculations about what will be and what might have been" in Marcia Gracie (ed.) "Trends in Speculative Fiction", New York, 1998