Utrecht, KwaZulu-Natal

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Vir ander gebruike van die term Utrecht, sien Utrecht
Utrecht
Stadspoort van Utrecht, KwaZulu-Natal.
Stadspoort van Utrecht, KwaZulu-Natal.
Utrecht is in KwaZulu-Natal
Utrecht
Utrecht
 Utrecht se ligging in KwaZulu-Natal
Koördinate: 27°39′36″S 30°19′48″O / 27.66000°S 30.33000°O / -27.66000; 30.33000Koördinate: 27°39′36″S 30°19′48″O / 27.66000°S 30.33000°O / -27.66000; 30.33000
LandVlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
ProvinsieKwaZulu-Natal
DistrikAmajuba
MunisipaliteiteMadlangeni
Stigting1853[1]
Oppervlak
 • Totaal57,76 km2 (22,30 vk. myl)
Bevolking
 (2011)[2]
 • Totaal5 290
 • Digtheid92/km2 (240/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
 • Wit mense20.5%
 • Indiërs/Asiërs0.3%
 • Bruin mense6.9%
 • Swart mense71.3%
 • Ander1.1%
Taal (2011)
 • Zoeloe 66.1%
 • Afrikaans 24.2%
 • Engels 5.2%
 • Ander 4.5%
Poskode (strate)
2980
Poskode (posbusse)
2980
Skakelkode034
Webwerfhttp://www.utrecht.co.za

Utrecht is 'n klein dorpie aan die voet van die Baleleberge in KwaZulu-Natal, Suid-Afrika.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

In 1843 is die Republiek van Kliprivier deur Engeland geannekseer. Sowat twee-derdes van die Natalse Voortrekkers het toe na die latere Vrystaat en Transvaal getrek. Van die orige een-derde het drie, te wete A. T. Spies, J. C. Klopper en C. J. van Rooyen agtergebly en grond, oos van die Buffelsrivier, vir 300 beeste van Mpande in 1852 verruil. Die transaksie het maklik verloop, aangesien van Rooyen, wat vlot Zoeloe kon praat, op 'n baie goeie voet met die Zoeloe-koning verkeer het. (Van Rooyen het per geleentheid vroeër vir Mpande as koning gesalf). Van Rooyen het voor 1852 reeds van Mpande toestemming gehad om die grond ten ooste van die Buffelsrivier as weiding te gebruik.

Die grootste gedeelte van Noordwes-Natal is deur Shaka gebuit voor ongeveer 1820 toe hy die Hlubi's, aldaar verdryf het, en die genoemde gebied dus Zoeloe-eiendom geword het, maar hulle self nie daar gaan vestig het nie.

In argiefstukke word daar verwys na die "Buffel rivier maatschappij", bedoelende sekere families wat hulle saam met van Rooyen daar gaan vestig het.

In 'n proklamasie van 27 Desember 1852 verwittig komdt A. W. J. Pretorius hulle dat die ZAR nie die transaksie erken nie. Die rede daarvoor was klaarblyklik dat die ZAR bang was om weer die Engelse om te krap, aangesien die Buffelrivier die grens tussen die Voortrekkers en die Engelse sou wees na hulle anneksasie van die Kliprivier-republiek. Die Volksraad van die ZAR herhaal die waarskuwing weereens in 'n brief dds Desember 1853, gerig aan 'n sekere "Philip Koch en de overigen bewoners van de omstreken der Buffelrivier".

Die inwoners het aansluiting met die ZAR gesoek, maar is nie toegelaat nie. Op 8 September 1854 het die driemanskap, Van Rooyen, Spies en Klopper die grondgebied weer gekoop van Mpande vir 'n verdere 100 beeste, waarby 'n koopbrief geteken is.

Die koopbrief kan in die Transvaalse argief besigtig word en lui soos volg:

Dumasoela 8 September 1854

Bij deze neemd ik de staad den vrijheid bij mijn outoriteit Mpande Konig der Zoelas dat ik een deel van mijn gronde verhandelt heeft aan de ondergetekende Emigranten voor een honderd beesten het welke ik op datum deser als contant ontvangen heef te zegge degronde hier onder vermeld als een Eewig durende Eigendom der Emigranten:

XXXXXXX (de merk betekend naam Panda)

De lijn zal zijn alwaar bloet revier in buffel revier loop en langes bloet revier op verder langes de buitenste spruit (Lynspruit) op en onder de gebergtes langs alle open gronde die nu niet door Pandas kaffers bewoond is tot aan de ronde kop tusschen de twee spruiten van Pongola en tot vast aan de lijn der vrije republiek en alle in geslote gronde tot aan de Btitsche lijn.

Als getuigen J. C. Klopper P. W. Jordaan C. J. van Rooyen J. G. Herbst A. T. Spies Aldus gedaan en bekragtig op Datum deser

xxxxxx (De merk beteken de naam Mapasha).

Die Utrechtse Republiek (na die stigting van die Nieuwe Republiek bekend as die Oude Republiek) het voortbestaan tot 1858 toe die Utrechtse en Lydenburgse republieke saamgesmelt het, en bekend was as die Republiek van Lydenburg. Hierdie republiek het in 1860 deel geword van die ZAR tot op 31 Mei 1902 toe Utrecht se distrik saam met die van Vryheid (vroeër die Niewe Republiek) as oorlogsbuit aan Natal gegee is.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Bronnelys[wysig | wysig bron]

  • Transvaalse argief, Pretoria
  • Die Utrechtse Eeufeesgedenkboek 1854-1954.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26)" (PDF) (in Engels). pp. xlv–lii. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2019. Besoek op 15 Januarie 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Hoofplek Utrecht". Sensus 2011.