5de eeu

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Vyfde eeu)

Die 5de eeu het in die jaar 401 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 500 ten einde geloop.

<< 4de eeu 5de eeu 6de eeu >>
401 402 403 404 405 406 407 408 409 410
411 412 413 414 415 416 417 418 419 420
421 422 423 424 425 426 427 428 429 430
431 432 433 434 435 436 437 438 439 440
441 442 443 444 445 446 447 448 449 450
451 452 453 454 455 456 457 458 459 460
461 462 463 464 465 466 467 468 469 470
471 472 473 474 475 476 477 478 479 480
481 482 483 484 485 486 487 488 489 490
491 492 493 494 495 496 497 498 499 500

Dit het die ineenstorting van die Wes-Romeinse Ryk gesien, wat in 476 nC tot 'n einde gekom het. Hierdie ryk is deur 'n opeenvolging van swak keisers regeer, met die werklike politieke mag wat toenemend onder militêre leiers gekonsentreer is. Interne onstabiliteit het 'n Visigote leër in staat gestel om Rome in 410 te bereik en te plunder. In die daaropvolgende dekades het 'n mate van herstel plaasgevind, maar die Westerse Ryk het nog 'n ernstige knou gekry toe 'n tweede buitelandse groep, die Vandale, Kartago, hoofstad van 'n belangrike provinsie in Afrika, beset het. Pogings om die provinsie terug te neem is onderbreek deur die inval van die Hunne onder Attila. Na Attila se nederlaag het beide Oosterse en Westerse ryke kragte saamgesnoer vir 'n finale aanval op Vandale Noord-Afrika, maar hierdie veldtog was 'n skouspelagtige mislukking.

In China het die tydperk van die Sestien Koninkryke voortgeduur. Dit is gekenmerk deur die vorming en ineenstorting van klein sub-koninkryke, wat deur strydende etniese groepe regeer is. Na die val van die voormalige Qin teen die einde van die vorige eeu, is die noorde van China weer deur Noord-Wei in 439 herenig. Intussen, in die Oostelike Jin-dinastie, het die Jin-staatsman en generaal Liu Yu sy mag gekonsolideer en die laaste keiser van die Jin-dinastie, keiser Gong van Jin, geforseer om in 420 aan hom te abdikeer. Dit het die (Liu) Song-dinastie geskep, wat ook die beginpunt was van die tydperk bekend as die Noordelike en Suidelike dinastieë.

Teen die einde van die 5de eeu is die Guptaryk van Indië vanuit Sentraal-Asië binnegeval en deur elemente van die Huna-volke beset. Hierdie volke was moontlik verwant aan die Hunne wat Rome in dieselfde tydperk verwoes het.