W.A. Willemse
W.A. Willemse (13 Mei 1904, Warden - 6 Maart 1945, Pretoria) was ’n sielkundige en hoogleraar in Sielkunde aan die Universiteit van Pretoria. Hy is die vader van Marike de Klerk, gewese vrou van president F.W. de Klerk, en skrywer van etlike fiksie en vakkundige boeke. Hy skryf ook fiksie onder die skuilnaam H.D.A. Terblanche.
Lewe en werk[wysig | wysig bron]
Wilhelmus Antonius Willemse is op 13 Mei 1904 op Warden gebore[1] as die seun van Pieter Willemse en Johanna Adriana Weyers.[2] Sy hoërskoolopleiding ontvang hy op Fouriesburg en hy werk daarna ’n rukkie as bankklerk.[3] Intussen studeer hy deeltyds en verwerf die B.A.-graad met lof aan die Universiteit van Suid-Afrika. Hierna studeer hy voltyds aan die Universiteit van Pretoria, waar hy sy M.A.-graad in Sielkunde behaal. Hy vertrek oorsee en studeer verder aan die universiteite van Leipzig, Berlyn en Bonn in Duitsland. Aan die Universiteit van Bonn promoveer hy as doktor in Sielkunde, terwyl hy tydens sy verlof in Duitsland ook onder die wêreldbekende sielkundige professor Kretschmer studeer. Hy behaal later ’n verdere doktorsgraad aan die Universiteit van Pretoria en word veral bekend vir sy navorsingswerk in sosiaal patologie en psigopatologie, wat hom plaaslik bekend maak as sielkundige.
In 1933 word hy aangestel as junior lektor in die Departement Sielkunde aan die Universiteit van Pretoria, in 1934 as senior lektor, in 1937 as professor en in 1938 as hoogleraar. Hy lewer sy intreerede as professor op 22 September 1937 onder die titel “Die psigologie en maatskaplike afwykinge”. Kriminologie interesseer hom en hy doen hiervoor baie navorsing in gevangenisse. Hy is meer as een keer getroud, maar sy huwelikslewe is telkens ongelukkig. Uit sy huwelik met Susanna Elizabeth Heyns word die seun Wilhelm Anton en die dogter Marike gebore, laasgenoemde wat later bekendheid sou verwerf as die vrou van president F.W. de Klerk.[4] Vir ’n ruk is hy getroud met Flora Mathey (later Flora Strachan), wat onder andere bevriend was met Elisabeth Eybers.[5] In 1942 trou hy met Maryna Claudina Snel, wat as Rina Snel-Willemse verskeie romans skryf. Hy is op 6 Maart 1945 in Pretoria oorlede, nadat ’n motor bestuur deur een van sy studente hom per ongeluk in Pretoria raakry.
Skryfwerk[wysig | wysig bron]
Hy skryf wetenskaplike werke oor Sielkunde, asook populêr-wetenskaplike werke oor die onderwerp. “Constitution-types in delinquency: practical applications and bio-physiological foundations of Kretschmer's types” is ’n publikasie van sy doktorale proefskrif. Saam met C.I. Rademeyer is hy verantwoordelik vir die handboek oor “Kriminologie”, terwyl hy ook ander boeke soos “Die sorg vir ons kinders en jeugdiges”, “Die lief en leed van ons geslagslewe” en “My eie kind” laat publiseer. Saam met Rita Graf van Eewyk skryf hy “Mislukte lewens” en saam met A.S. Roux “Mense wat drink: sielkundig ontleed” in die Lewenskuns-biblioteekreeks.
Hy skryf ook talle fiksiewerke. “Die blonde skaduwees van Rhynland” is ’n digbundel en “Dwaalweë” is ’n roman oor die verhouding tussen twee mense. Die roman “Die vrouens van Aasvoëlhoek” word postuum gepubliseer. Per geleentheid maak hy gebruik van die skuilnaam H.D.A. Terblanche en die roman “Langs donker denne” word onder hierdie naam gepubliseer.
Publikasies[6][wysig | wysig bron]
Fiksie[wysig | wysig bron]
| Jaar | Titel van publikasie |
|---|---|
| 1936 | Die blonde skaduwees van Rhynland |
| 1942 | Agter hoë mure |
| 1944 | Langs donker denne (H.D.A. Terblanche)
Dwaalweë |
| 1947 | Die vrouens van Aasvoëlhoek |
Nie-fiksie[wysig | wysig bron]
| Jaar | Titel van publikasie |
|---|---|
| 1932 | Constitution-types in deliquency |
| 1933 | Kriminologie (Saam met C.I. Rademeyer) |
| 1937 | Die psigologie en maatskaplike afwykinge |
| 1938 | The road to the reformatory |
| 1940 | Die sorg vir ons kinders en jeugdiges |
| 1942 | Die lief en leed van ons geslagslewe
My eie kind |
| 1944 | Mislukte lewens (saam met Rita Graf van Eewyk) |
| 1945 | Mense wat drink: sielkundig ontleed (saam met A.S. Roux) |
Bronne [wysig | wysig bron]
Boeke[wysig | wysig bron]
- Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
- Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
- Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
- Nienaber, P.J. “Hier is ons skrywers!” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Eerste uitgawe 1949
- Nienaber, P.J.; Senekal, J.H en Bothma, T.C. “Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde”Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
- Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
- Opperman, D.J. “Digters van Dertig” Nasou Beperk Kaapstad Eerste druk 1953
Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]
Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein “Willemse, prof. dr. Wilhelmus Antonius: Biografie”
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Geboortedatum soos aangedui in P.J. Nienaber se “Hier is ons skrywers!” Die Geni-webwerf (https://www.geni.com/people/Wilhelmus-AntonIus-Willemse/6000000032949484702) dui die geboortedatum aan as 3 Mei 1904. Die Universiteit van Pretoria se biblioteek lys die universiteit se publikasie van ’n gedenkbundel oor professor Willemse waarop die geboortedatum ook as 13 Mei 1904 aangedui word (sien hieroor die Worldcat-webwerf: http://www.worldcat.org/search?q=au%3AWillemse%2C+Wilhelmus+Antonius.&qt=hot_author)
- ↑ Geni-webwerf: https://www.geni.com/people/Wilhelmus-AntonIus-Willemse/6000000032949484702
- ↑ Lewensbesonderhede soos in ongepubliseerde biografiese skets in NALN se besit en in P.J. Nienaber se “Hier is ons skrywers!”
- ↑ Geni-webwerf: https://www.geni.com/people/Marike-Willemse/6000000003825032846
- ↑ Vergelyk voetnota op bl. 373 van D.J. Opperman se “Digters van Dertig”.
- ↑ http://www.worldcat.org/search?q=au%3AWillemse%2C+Wilhelmus+Antonius.&qt=hot_author