Wikipedia:Voorbladartikel week 35 2014

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Basohli miniatuur, circa 1730. Nasionale Museum, Nieu-Delhi.

Ganesja (Sanskrit: गणेश; ), wat ook as Ganapati en Winajaka bekend staan, is een van die bekendste en geliefdste Hindoegode. Sy gelykenis word oral in Indië aangetref en Hindoesektes aanbid hom ongeag van ander affiliasies. Aanbidding van Ganesja is nie slegs tot Hindoes en Indië beperk nie, maar kom wydverspreid voor, ook onder Djains en Boeddhiste.

Ganesja word maklik geïdentifiseer as die god met 'n olifantkop. Hy word oor die algemeen vereer vir die wegneem van hindernisse en as die Heer van Beginpunte en Heer van Hindernisse (Wignesja, Wignesjvara), beskermheilige van die kunste en wetenskappe en die dêwa (god) van intellek en wysheid. Hy word vereer aan die begin van rituele en seremonies en word opgeroep as die Beskermer van Letters tydens skryfsessies. Verskeie tekste dokumenteer mitologiese anekdotes geassosieer met sy geboorte en dade en verduidelik sy eiesoortige ikonografie.

Ganesja het as 'n afsonderlike goddelikheid ontwikkel in duidelik-herkenbare vorm in die 4de en 5de eeue, tydens die Ghoepta-tydperk en het eienskappe van Wediese en voor-Wediese voorgangers geërf. Hy het vinnig gewild geword en is in die 9de eeu plegtig ingesluit in die vyf hoofgode van Smartisme ('n Hindoe-denominasie). Aanhangers van die Ganapatja-sekte, wat Ganesja as die allerhoogste goddelikheid geïdentifiseer het, het tydens dié tydperk ontstaan. Die hoofgeskrifte toegewy aan Ganesja is die Ganesja-poerana, die Moedgala-poerana en die Ganapati Atharvasjirsa.

...lees verder