Wikipedia:Voorbladartikel week 35 2019

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Basohli-miniatuur, circa 1730. Nasionale Museum, Nieu-Delhi.

Ganesja of Ganesha (Sanskrit: गणेश; ), wat ook as Ganapati en Winajaka bekend staan, is een van die bekendste en mees geliefde Hindoegode. Sy gelykenis word oral in Indië aangetref en alle Hindoe-affiliasies aanbid hom. Sy aanbidding is nie tot Hindoes en Indië beperk nie, maar kom wydverspreid voor, ook onder Djainas en Boeddhiste.

Ganesja word maklik uitgeken as die god met 'n olifantkop. en as die heer van beginpunte en van hindernisse (Wignesja, Wignesjwara), asook beskermheilige van die kunste en wetenskappe en die deva (god) van intellek en wysheid. Hy word vereer aan die begin van rituele en seremonies en word opgeroep as die beskermer van letterkunde tydens skryfsessies. Verskeie geskrifte bevat mitologiese anekdotes wat met sy geboorte en dade verbind word en verduidelik sy eiesoortige ikonografie.

Ganesja het in die 4de en 5de eeu tydens die Ghoepta-ryk as 'n afsonderlike godheid in ’n duidelik herkenbare vorm ontwikkel, en het eienskappe van Vediese en voor-Vediese voorgangers geërf. Hy het vinnig gewild geword en is in die 9de eeu plegtig ingesluit by die vyf hoofgode van Smartisme ('n Hindoe-denominasie). Aanhangers van die Ganapatja-sekte, wat Ganesja as die allerhoogste godheid geïdentifiseer het, het in dié tydperk ontstaan. Die hoofgeskrifte toegewy aan Ganesja is die Ganeshapurana, Moedgalapurana en Ganapati-atharvashirsa.

...lees verder