Wilhelm Backhaus

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Wilhelm Backhaus, 1907

Wilhelm Backhaus ('Bachaus' op sekere plaatetikette) (26 Maart 1884 – 5 Julie 1969)[1] was 'n Duitse pianis en pedagoog. Hy is veral bekend om sy interpretasies van Mozart, Beethoven, Schumann, Chopin en Brahms. Hy word ook bewonder as 'n kamermusikant. Hy word beskou as een van die beste pianiste van die vroeë 20ste eeu.

Musikale biografie[wysig | wysig bron]

Backhaus was gebore in Leipzig as die seun van 'n bekende argitek. Hy het op die ouderdom van vier die klavier saam met sy moeder begin leer, wat 'n amateur pianis was. Die seun se talent is spoedig deur Arthur Nikisch raakgesien, op wie se aanbeveling Backhaus tussen 1891 en 1899 aan die Leipzig Konservatorium onder Alois Reckendorf studeer het, waarna hy privaat klavierlesse geneem het onder Eugen d'Albert in Frankfurt. As 'n seun van nege of tien is hy geneem om na uitvoerings van Brahms se twee klavierconcertos te luister, soos gespeel deur d'Albert — en soos deur Brahms self gedirigeer.

Hy het sy eerste konserttoer op die ouderdom van sestien meegemaak. In 1900 het hy na Engeland gereis en in 1901 het hy vir die eerste keer in Manchester gespeel tydens die "Gentleman's Concerts". In 1902 het hy opgetree tydens die Hallé-konserte, en daarna in twaalf konserte by Queen's Hall, Londen. Hy het ook ses verskillende klavierkonserte gespeel tydens The Proms.

In 1904 is hy aangestel as Professor van Klavier aan die Koninklike Musiekkollege van Manchester.[2] In 1905 het hy die Anton Rubinstein-kompetisie gewen. Béla Bartók, wat ook aan die kompetisie deelgeneem het, moes tevrede wees met tweede plek.

Hy het regdeur sy lewe wyd getoer- in 1921 het hy in minder as drie weke sewentien konserte in Buenos Aires gegee. Backhaus het sy buiging in die Verenigde State op 5 Januarie 1912 as solis gemaak met die speel van die Beethoven se Vyfde Klavierconcerto ("Die Keiser") saam met Walter Damrosch en die New York Simfonieorkes.[1] Hy het in 1926 klas gegee aan die Curtis Musiekinstituut. In 1930 het hy na Lugano verhuis en 'n burger van Switserland geword. Hy het in Villach in Oostenryk waar hy 'n konsert sou speel gesterf. Sy laaste opvoering van 'n paar dae vroeër in Ossiach is opgeneem.

Rol in die Duitsland van die Nasionaal-Sosialiste[wysig | wysig bron]

Na die "Machtergreifung" (gryp van mag) deur die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty het Backhaus vir Adolf Hitler ontmoet. Die ontmoeting het nie later as Mei 1933 plaasgevind nie, toe hulle saam na München gevlieg het.[3]

Dieselfde jaar het hy uitvoerende adviseur van 'n organisasie van die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty, bekend as die Kameradschaft der deutschen Künstler (Kameraadskap van Duitse Kunstenaars), geword.[4]

Backhaus het vir die skyn-verkiesings van 29 Maart 1936 'n verklaring in die tydskrif Die Musikwoche onder die rubriek gepubliseer; vryelik vertaal as "Niemand is so ooglopend lief vir Duitse kuns, en spesifiek Duitse musiek, soos Adolf Hitler nie…"[5] 'n Maand later, op 20 April 1936– Hitler se 47ste verjaardag– het hy aan Backhaus 'n professoraat aangebied en hom uitgenooi om daardie September die jaarlikse Neurenburg-byeenkoms van die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty by te woon.[3]

Die violis Leila Doubleday Pirani skryf dat sy op 20 November 1938 'n Backhaus-konsert in Londen (wat gedirigeer is deur Adrian Boult) saam met die Joodse violis Alma Rosé bygewoon het– wat aan Pirani vertel het dat Backhaus "'n groot vriend van die familie was", en haar agter die gordyne geneem het om die pianis na die konsert te groet. Pirani skryf verder dat terwyl "Boult hulle behoorlik gegroet het," Backhaus, toe hy vir Rosé gesien het, "sy rug na haar gedraai het en deur 'n sygang gestap het"; Pirani het die insident "'n steek in die rug deur hierdie lafhartige man, wat uit vrees vir sy Nazi-meesters nie behoorlik kon optree nie, selfs in Londen," genoem.[6]

Die insident is gerapporteer deur Richard Newman, wat byvoeg dat Backhaus weldra na Switserland verhuis het "uit teenkanting teen die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty se bewind, en vermeld het dat "sy onwelvoeglike gedrag...miskien die gevolg was van die wete dat Duitse agente gedurende dié tyd in Londen bedrywig was..."[7]

Opnames[wysig | wysig bron]

Volgens sommige kritici was Backhaus een van die eerste moderne kunstenaars wat klavierwerke (in opposisie tot Alfred Cortot) op klassieke- of objektiewe wyse geïnterpreteer het; welke speelwyse gebaseer is op groter getrouheid aan die teks.

Hy was een van die eerste pianiste om opnames te maak en het 'n uitgerekte loopbaan in beide die ateljee sowel as op die verhoog gehad. Hy het Beethoven se volledige klaviersonates en klavierconcertos opgeneem, asook 'n groot hoeveelheid van Mozart en Brahms se werke. Hy was ook eerste om die études van Chopin in 1928 op te neem. Dit word steeds deur verskeie kenners as van die beste opnames (Pearl 9902 en andere), en volgens baie andere as dié beste opnames van dié werke, beskou. Daar bestaan ook opnames van verskeie études uit die tydperk van die vroeë 1950's, toe Backhaus amper sewentig jaar oud was.

Sy opname op 27 Januarie 1936 van Brahms se Walse, Op. 39, is net langer as dertien minute. Sy ateljee-opnames van die volledige Beethoven-sonates wat opgeneem is in die 1950's en 1960's vertoon buitengewone tegniek vir 'n man in sy sewentigs (Decca 433882), asook die twee Brahms-concertos van omtrent dieselfde tyd (Decca 433895).

Sy lewendige Beethoven-opnames is selfs in sommige opsigte beter, vryer en meer kleurvol (Orfeo 300921). Hy is egter somtyds daarvan beskuldig dat sy speelwerk te "meganies" was en "'n gebrek aan insig" getoon het."[8]

Sy kamermusiek-opnames sluit Brahms se tjellosonates saam met Pierre Fournier in, en Schubert se forelkwintet saam met die International Quartet en Claude Hobday.[9]

The Times het Backhaus geloof in sy 1969 doodsberig: hy het die klassieke Duitse tradisie van die Leipzig Konservatoria onderhou. Sy fenomenale transponerende kragte het 'n vrugbare teelaarde vir vele staaltjies geskep: by die ontdekking dat die klavier 'n semitoon te laag gestel was vir 'n oefenlopie van Grieg se Klavierconcerto in A Mineur, het hy dit bloot in B-mol mineur gespeel- en toe weer in die oorspronklike A mineur tydens die konsert, nadat die instrument behoorlik ingestel is.[10]

Backhaus was vinnig gewees om die belang van die grammofoon te erken. Sy wesenlik verkorte opname van die Grieg se Klavierconcerto in A Mineur– wat slegs ses minute lank is– was nie slegs die eerste opname van dié werk nie, maar ook die eerste keer dat enige concerto opgeneem is.[11] Hy het dit egter volledig en pragtig opgeneem in die vroeë 1930's.

By sy dood was Backhaus besig om sy tweede volledige Beethoven-sonatesiklus te voltooi. Al wat nog kortgekom het was Beethoven se Hammerklavier sonate. Volgens Stephen Kovacevich was Backhaus die enigste pianis wat die werk werklik verstaan het. (Uittreksels uit die boek/gids tot die “Great Pianists of the 20th Century”, gepubliseer (en kopiereg) in 1998 deur die Philips Musiekgroep).

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 Slonimsky, Nicolas; Baker, Theodore (1992). Baker's Biographical Dictionary of Musicians (Agste uitg.). New York, New York: Schirmer Books.
  2. ↑ Manchester Faces and Places (Vol XVI No 2 uitg.). Manchester: Geo. Woodhead and Co Ltd. Februarie 1905. p. 45–48.
  3. ↑ 3,0 3,1 Fred K. Prieberg: Handbuch Deutsche Musiker 1933–1945, CD-Rom-Lexikon, Kiel 2004, S. 213.
  4. ↑ Ernst Klee: Das Kulturlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. S. Fischer, Frankfurt am Main 2007, bl. 23.
  5. ↑ Volle aanhaling kan (in Duits) gevind word in Fred K. Prieberg: Handbuch Deutsche Musiker 1933–1945, bl. 213, sien ook Ernst Klee: Das Kulturlexikon zum Dritten Reich, bl. 23.
  6. ↑ Aangehaal op bl. 111 van Richard Newman, Alma Rosé: From Vienna to Auschwitz, 2003, Hal Leonard, ISBN 9781574670851
  7. ↑ Nota 15, bl. 341 van Richard Newman, Alma Rosé: From Vienna to Auschwitz, 2003, Hal Leonard, ISBN 9781574670851
  8. ↑ "The Art Of Piano Great Pianists Of The 20th Century". YouTube (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2019. Besoek op 29 Oktober 2014.
  9. ↑ Frank Forman. "Acoustic Chamber Music Sets (1899-1926): A Discography". Journal of the Association for Recorded Sound Collections. In three parts: Volume 31, No. 1 (Spring 2000); Volume 31, No. 2; Volume 32, No. 1 (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Julie 2008. Besoek op 1 Desember 2008. Claude Hobday het ook die werk as 'n lid van die International Quartet saam met Wilhelm Backhaus op grammofoon opgeneem. ES 395/8 [Oostenryk] [10 kante]. Die lede van die kwartet tydens die opvoering was André Mangeot, viool; Frank Howard, altviool; en Herbert Withers, tjello. Dit is heruitgereik op CD
  10. ↑ The Times (7 Julie 1969) "Professor Wilhelm Backhaus"
  11. ↑ "Wilhelm Backhaus- Bio, Albums, Prente – Naxos Classical Music". Naxos.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Januarie 2009. Besoek op 29 Oktober 2014.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilhelm_Backhaus&oldid=2431149"