Gaan na inhoud

Zcash

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Logo van Zcash

Zcash is 'n privaatheid-gefokusde kriptogeldeenheid wat afgelei is van Bitcoin se kodebasis, met die belangrikste innovasie van die byvoeging van 'n geënkripteerde grootboek wat nul-kennis-bewyse gebruik. Die protokol is in 2016 bekendgestel en gebruik 'n blokketting-tegnologie genaamd "zk-SNARKs" (Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Arguments of Knowledge) wat 'n hoër mate van privaatheid en anonimiteit bied in vergelyking met Bitcoin.

Transaksies kan deursigtig wees, soortgelyk aan bitcoin-transaksies, of dit kan beskermde transaksies wees wat 'n tipe nul-kennis-bewys gebruik om anonimiteit in transaksies te verskaf. Zcash-munte is óf in 'n deursigtige poel óf in 'n beskermde poel.

Zcash is gebaseer op die Bitcoin-kode, het dieselfde hoeveelheid beperkte munte beskikbaar (21 miljoen) en is geskep deur Zooko Wilcox-O'Hearn en die Zcash Company, wat later na die Electric Coin Company hernoem is.

Besonderhede

[wysig | wysig bron]

Betalings in Zcash word op 'n openbare blokketting gepubliseer, maar gebruikers kan 'n opsionele privaatheidseienskap gebruik om die sender, ontvanger en bedrag wat oorgedra word, te versteek. Soos Bitcoin het Zcash 'n vaste totale hoeveelheid van 21 miljoen eenhede.

Gebruikers kan Zcash-beursies soos Zashi[1][2] gebruik, wat privaatheid by verstek bied deur te vereis dat fondse beskerm word voordat dit bestee kan word. In Julie 2025[3] is ongeveer 20 miljoen van die bestaande munte beskerm.

Transaksies kan "deursigtig" wees en soortgelyk aan bitcoin-transaksies in die geval waar dit beheer word deur 'n t-addr (deursigtige adres), of dit kan 'n tipe nul-kennis-bewys wees wat zk-SNARKs genoem word; in hierdie geval word die transaksies "beskerm" genoem en word dit beheer deur 'n z-addr (beskermde adres).

Gebruik

[wysig | wysig bron]

Zcash word gebruik as 'n privaatheid-gefokusde kriptogeldeenheid wat gebruikers in staat stel om beskermde (private) of deursigtige (openbare) transaksies te stuur. Beskermde transaksies gebruik nul-kennis-bewyse om sender, ontvanger en transaksiebedrae vertroulik te hou. In Julie 2025[3] word ongeveer 20% van die totale ZEC-muntvoorraad in beskermde adresse gehou.

Zashi[1][2], 'n moderne beursie wat deur die Electric Coin Company ontwikkel is, word tans beskou as een van die gebruikersvriendelikste beursies wat privaatheid by verstek bied. Dit dwing die beskerming van fondse voor besteding af en vereenvoudig beskermde transaksies vir gebruikers op alle platforms.

Zcash gebruik 'n Bewys-van-Werk konsensusmeganisme soortgelyk aan Bitcoin. Blokbelonings word verdeel tussen delwers en die Zcash-ontwikkelingsfonds: 80% van die belonings gaan na delwers, terwyl 20% toegeken word om Zcash se ontwikkeling te ondersteun. 'n Voorgestelde toekomstige opgradering[4] sal twee derdes van die ontwikkelingsfonds na ZEC-munthouers herlei, wat hulle in staat stel om te stem oor hoe die fondse versprei word—die bekendstelling van 'n meer gedesentraliseerde bestuurmeganisme.

Skaleringspogings

[wysig | wysig bron]

Zcash het deur drie belangrike beskermde poele ontwikkel, elkeen meer privaat en skaalbaar as die vorige.

Sprout (2016): Die Prototipe

[wysig | wysig bron]
  • Eerste privaatheidsketting wat zk-SNARKs gebruik.
  • Het 'n "vertroude opstelling seremonie" vereis, wat beroemd Edward Snowden betrek het.
  • Swaar: Het 3GB RAM per transaksie benodig. Nie mobiel-vriendelik nie.
  • As die opstelling gekompromitteer was, kon oneindige munte onopgemerk geslaan gewees het.

Vandag: in die proses van veroudring. Beursies soos Zashi[1][2] migreer gebruikers outomaties weg daarvan en na die mees private en veilige opsie.

Sapling (2018): Werklike Bruikbaarheid

[wysig | wysig bron]
  • 100x meer doeltreffend: uiteindelik bruikbaar op telefoons.
  • Het kyksleutels, gediversifiseerde adresse en ligte kliënt ondersteuning bekendgestel.
  • Vertroude opstelling steeds nodig, maar hierdie keer met honderde deelnemers in 'n twee-fase seremonie (Powers of Tau[5]). Meer gedesentraliseerd, maar steeds 'n vertroue-anker.

Sapling word steeds ondersteun, maar word uitgeskakel. Nuwe UX stuur gebruikers weg daarvan.

Orchard (2022): Geen Vertroue Nodig

[wysig | wysig bron]
  • Gebou op Halo 2: 'n vertroude-opstelling-vrye, rekursiewe-bewys ZK-stelsel.
  • Geen seremonies nie. Geen aannames nie. Geen vertroue-ankers nie.
  • Ondersteun bundeling, ZK rollups en doeltreffende sinchronisering op mobiele toestelle.

Orchard[6] is die standaard in moderne Zcash-beursies vandag.

Netwerk opgraderings

[wysig | wysig bron]

Die eerste opgradering van die Zcash-netwerk is gedoen deur middel van 'n harde vurk op bloknommer 347500, wat op 25 Junie 2018 plaasgevind het. 'n Nuwe eienskap is bekendgestel wat gebruikers toegelaat het om verstryktye vir transaksies in te stel. Hierdie opgradering het ook handtekeningverifikasie verbeter, wat gehelp het om transaksie spoed te verbeter.

Sedertdien het die Zcash-netwerk verskeie betekenisvolle opgraderings ondergaan, insluitend die implementering van die Sapling-protokol in 2018 en later die Orchard-protokol[6] in 2022. In 2025 bly die netwerk ontwikkel met voortdurende verbeterings in privaatheid, skaalbaarheid en bruikbaarheid, met moderne beursies soos Zashi[1][2] wat privaatheid by verstek bied en ongeveer 20% van die totale ZEC-voorraad wat in beskermde adresse gehou word[3].

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 "Zashi - Privacy by Default". Electric Coin Company (in Engels).
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Zashi". Wikidata (in Engels).
  3. 3,0 3,1 3,2 "ZecHub Dashboard". ZecHub (in Engels).
  4. "Proposal for a Community Coin Holder Funding Model". Zcash Community Forum (in Engels).
  5. "Zcash Completes 'Powers of Tau' Privacy Ceremony". CoinDesk (in Engels). 13 April 2018.
  6. 6,0 6,1 "Orchard". GitHub - Zcash (in Engels).

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]