Dirk Ziervogel
| Dirk Ziervogel | |
| Geboortenaam | Dirk Ziervogel |
|---|---|
| Gebore | 12 November 1917 Ermelo, Transvaal |
| Oorlede | 26 Maart 1977 (op 59) Belfast, Mpumalanga |
| Plek van graf | Ou Begraafplaas, Pretoria |
| Blyplek | Pretoria |
| Burgerskap | Suid-Afrikaans |
| Nasionaliteit | Suid-Afrikaans |
| Vakgebied | Taalkunde |
| Instelling(s) | Universiteit van Pretoria Unisa |
| Alma mater | Universiteit van Pretoria |
| Invloed op | Bantoetale |
Dirk Ziervogel (*12 November 1917, Ermelo – †26 Maart 1977, Belfast, Mpumalanga) was ’n akademikus en kenner van Bantoetale.
Ziervogel was die seun van Carl Frederik Ziervogel en sy vrou, Cecilia Johanna Kemp. Ziervogel het op Ermelo skoolgegaan en in 1935 aan die Hoërskool Ermelo gematrikuleer. Hierna het hy onder prof. J.A. Engelbrecht, hoogleraar in Bantoekunde aan die Universiteit van Pretoria gestudeer en die volgende grade behaal: B.A. (1938), M.A. (1941) en D.Litt. in 1948. Terwyl hy nog student was, is hy reeds in 'n tydelike hoedanigheid aan die universiteit aangestel en in 1941 is hy as lektor in Bantoetale aangestel. In 1945 was hy ook as lokasiesuperintendent van die Pretoriase stadsraad werksaam, terwyl hy nog deeltyds klas aan die UP gegee het. Dit was egter net 'n gedeeltelike onderbreking van sy akademiese werk, want in 1947 het hy 'n senior lektoraat in Bantoetale aan die UP aanvaar. In 1954 het hy die akademiese wêreld verlaat toe hy as navorsingsbeampte by die destydse Departement Naturellesake aangestel is. In dieselfde jaar nog het hy egter 'n aanstelling as hoogleraar en hoof van die Departement Bantoetale aan die Universiteit van Suid-Afrika aanvaar en was tot sy dood aan hierdie inrigting verbonde.
Ziervogel het 'n deeglike kennis van die Ngunitale, veral Swazi, gehad en daarnaas van die Sothotale, veral Noord-Sotho. Hy het later ook 'n besondere studie van die Vendataal gemaak. Onder sy leiding het die dosering van die Bantoetale aan Unisa uitgebrei om al die erkende Bantoetale van Suid-Afrika in te sluit. Die departement het in die 23 jaar wat hy daaraan verbonde was, voortdurend uitgebrei, sodat daar met sy afsterwe 'n personeel van sowat 77 was. Hy het as hoof van die departement tot 1973 gedien, toe sy menigvuldige aktiwiteite hom genoodsaak het om dit in te perk. Hy was lid van verskeie belangrike komitees van Unisa en het van 1971 tot 1973 as dekaan van die Fakulteit Lettere en Wysbegeerte gedien.
Deur sy toedoen is die Mqhayi-prys vir Bantoeletterkunde ingestel en hy het 'n belangrike aandeel gehad in die keuring van die publikasies wat vir dié toekenning in aanmerking gekom het. Hy was ook jare lank betrokke by die werk van die Gemeenskaplike Matrikulasieraad en was by sy afsterwe die verteenwoordiger van Unisa in hierdie raad. Hy het 'n aansienlike bydrae gelewer tot die uitbouing van die leergange van die Bantoetale op skoolvlak. Hy was ook lid van die destydse Bantoetaalraad en van sommige van die raad se taalkomitees, en het 'n besondere aandeel gehad in die saamstelling van die ortografieë van die Sothotale. Verder was hy vanaf die instelling daarvan, lid van die Inboorlingtaalraad van Suidwes-Afrika/Namibië. By sy afsterwe was hy reeds geruime tyd lank lid van die raad van die Universiteit van die Noorde.
