Zuretha Roos

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Zuretha Roos
Gebore
Zuretha Coetzer

21 September 1941
NasionaliteitSuid-Afrika
BeroepSkrywer
Bekend virRomans, kookboeke

Zuretha Roos (gebore op 21 September 1941 in Joubertina) is ’n Suid-Afrikaanse joernalis en skrywer van romans en kookboeke.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Zuretha Stefanie Coetzer is op 21 September 1941 in Joubertina in die Langkloof in die Oos-Kaap gebore, waar albei haar ouers (Stephanus Coetzer en Ursula Ferreira) onderwysers is. Zuretha is die oudste kind en sy het ’n suster, vyf jaar jonger as sy, en ’n broer, twaalf jaar jonger as sy. Toe sy ongeveer een jaar oud is, trek die gesin na ’n plaas net buite De Doorns in die Hexriviervallei, waar sy groot word. Hier is haar vader onderwyser en onderhoof aan die Sekondêre Skool en deeltydse boer. Sy matrikuleer aan die Hoërskool Hexvallei op De Doorns, waar sy in netbal en atletiek uitblink. Hierna studeer sy verder aan die Universiteit van Stellenbosch, waar sy ’n B.A.-graad met hoofvakke Duits en Afrikaans-Nederlands asook ’n Hoër Onderwysdiploma verwerf. Sy gee vir agtien maande onderwys aan Hoërskool President in Parow-Oos in Kaapstad. Hierna verhuis sy in 1966 na Johannesburg en trou in Oktober 1967 met Gideon Roos, ’n studentevriend. In Johannesburg werk sy in die publikasie-afdeling van die Outomobiel-Assosiasie (AA), waar sy reisbrosjures skryf en vertaal, die vereniging se kwartaallikse inligtingsblad uitgee en Die Motoris tydskrif begin. Na haar huwelik werk sy vir ’n jaar in Soekor se biblioteek, waar sy ook vertalings doen en ’n artikel skryf vir Huisgenoot oor Soekor se bedrywighede. Die egpaar se twee seuns word kort na mekaar gebore. Met klein babas in die huis doen sy eers vryskut vertaalwerk en skryfwerk vir Dalro en publikasies soos Die Motoris en The Sunday Times en werk dan vir ’n rukkie vir Die Transvaler se Vroueblad. Daarna is sy joernalis by die destydse tydskrif Ster en behartig die kosrubriek by Darling vir ongeveer ses jaar. Sy skryf ook op vryskutbasis vir Rooi Rose oor voedingkunde.

Haar oudste seun sterf tragies in 1979 in ’n fietsongeluk kort voor sy tiende verjaarsdag en sy bedank dan haar betrekking by Darling en onttrek haar van alle werk vir sowat 18 maande. In 1981 loop sy ’n jaarkursus in Frans aan die Randse Afrikaanse Universiteit en slaag dit met onderskeiding. Vanaf 1983 tot 1994 is sy eers op tydelike en later permanente basis dosent in Afrikaans tweede taal aan die Johannesburg College of Education (JCE). In 1985 behaal sy ’n B.A. Honneurs-graad in Afrikaans-Nederlands aan die Universiteit van Suid-Afrika. Gedurende 1989 skryf sy ’n kort weeklikse kolom oor kos vir Beeld se bylae Kalender en sy skryf ook die kosblad vir die Sunday Times Magazine vanaf September 1989 tot Februarie 1990, waarna haar werk by JCE dit vir haar onmoontlik maak om hiermee voort te gaan. Die egpaar bly in Darrenwood in Johannesburg en tree in 1997 af by die see in Kaap St. Francis aan die Kaapse suidooskus, waar hulle ’n strandhuis asook ’n klein plasie besit. Hier boer haar man met Nguni-beeste en hou sy haar besig met skryf. Sy tree per geleentheid ook op as spreker by leeskringe. Sy skryf ook onder die skuilnaam Nadia Naudé.

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Haar skryfloopbaan begin met die publikasie van ’n paar kortverhale in Sarie.[1]Die verdwyning van Mina Afrika[2] vertel die verhaal van Mina Afrika, ’n bruin meisie wat in apartheid Suid-Afrika by blanke pleegouers op ’n plaas in die Hexriviervallei groot word.[3] Sy is drie jaar oud wanneer haar ma dood is en haar pa haar aan die blanke egpaar, Erik en Sara de Graaff, afstaan. Na die aankoms van ’n eie kind vir die pleegouers, word sy al hoe meer ’n verleentheid en op die agtergrond gestoot. Sy word deur ’n ryk jong wit man verlei en nadat hy haar verkrag raak sy swanger, waarna sy noodgedwonge haar ouerhuis verlaat en haar heenkome vind in die tradisioneel bruin gebiede van die Kaap. Hier voer sy ’n bitter oorlewingstryd in Groenpunt en Distrik Ses. Eindelik keer sy as wyser en minsamer mens terug na die Hexriviervallei.[4]Die tuiskoms van Mina Afrika[5] begin agt jaar na die geboorte van Mina se seun by ’n wit man.[6] Mina moet die sosiale gevolge van die kleurbehepte samelewing hanteer, totdat sy eindelik ’n suksesvolle lewe as sjef in ’n gastehuis vir haarself in die kusdorp Visbaai kan skep. Beide hierdie romans word oor die radio voorgelees.

Jesebel!”, “Sleepmis oor Stillewater” en “Die regte man vir Debbie” is goed geskrewe ontspanningslektuur.[7]Jesebel![8] is die verhaal van Susie, ’n normale voorstedelike vrou wat kinders, ’n man en ’n huis het en help by die skool se snoepwinkel. Haar man is Leon, ’n argitek wat wêreldwyd reis en haar verneuk, maar sy het self haar oë op haar swaer, haar man se suster se man.[9]Sleepmis oor stille water” is ’n riller wat eers as vervolgverhaal in Sarie verskyn. Die stadsjapie Lise du Plessis verhuis saam met haar vriendin Mariaan en Mariaan se ma uit die misdaad geteisterde Gauteng na die kleinhoewe Misty Acres in die Knysnabos. Alles is egter nie idillies nie. Daar is die ondeurdringbare sleepmis wat telkens oor die meer aankruip na die huis, die sinistere twee ou mense wat lewensreg het om in die huisie langs die meer te woon en die aantreklike buurman wat oënskynlik ook nie is wat hy voorgee om te wees nie. “Die regte man vir Debbie” is ’n ligte liefdesverhaal en sy skryf ook die soortgelyke roman “Liefdesvlug” onder die skuilnaam Nadia Naudé. Van haar gedigte word in Standpunte gepubliseer en verskyn ook op PoësieNet op die webwerf van LitNet.

Later fokus sy al hoe meer op kookboeke. In “The Saffron Pear Tree and other Kitchen Memories” skryf sy onderhoudende essays oor haar memoires, vertel anekdotes en deel resepte en hierdie boek vind ’n wyer mark wanneer dit oorsee ook vrygestel word en baie goed doen. Hierdie sukses word opgevolg met die soortgelyke “Sea spray and Cherry peppers”. Saam met haar suster, Annalie Nel, skryf sy die nostalgiese kookboek “Roast Duck on Sunday”, wat hoofsaaklik bestaan uit resepte uit hulle ma en ouma se handgeskrewe boeke. By elke resep is daar ’n storie deur een van die susters, waarin hulle die leser terugneem na hulle kinderjare in die Hexriviervallei.

Publikasies[wysig | wysig bron]

Jaar Publikasies
1994 Liefdesvlug (Nadia Naudé)
1995 Die verdwyning van Mina Afrika
1996 Die tuiskoms van Mina Afrika
1997 Jesebel!
1998 Sleepmis oor Stillewater
2005 The Saffron Pear Tree and other Kitchen Memories
2006 Die regte man vir Debbie
2007 Sea spray and Cherry peppers
2011 Roast Duck on Sunday (saam met Annalie Nel)

Sien ook[wysig | wysig bron]

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Boeke[wysig | wysig bron]

  • Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria  Eerste uitgawe 2005
  • Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  1999

Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]

  • Fourie, Corlia “Mina Afrika se ma” “Rooi Rose” 2 Oktober 1996
  • Nieuwoudt, Stephanie “Zuretha se jongste net vir ontspanning” “Plus” 11 November 1997
  • Steyn, Helene “Skryfster Zuretha Roos boei Stilbaaiers met pittighede” “Die Burger” 10 April 1999
  • Van Vuuren, Karla Janse “Inspirasie uit ma en ouma se kombuis” “Beeld” 6 Oktober 2011

Internet[wysig | wysig bron]

Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Du Plessis, Hans “Rapport” 13 Junie 1995
  2. Viljoen, Louise “Die Burger” 24 Mei 1995
  3. Weideman, George “Insig” Junie 1995
  4. Venter, L.S. “Beeld” 22 Julie 1996
  5. Weideman, George “Insig” Augustus 1996
  6. Wybenga, Gretel “Rapport” 21 Julie 1996
  7. Cilliers, Cecile “Beeld” 9 Februarie 1998
  8. Van Biljon, Madeleine “Rapport” 21 Desember 1997
  9. Nel, Adéle “Beeld” 27 Julie 1998