Samba

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Samba-sirkel op 'n heuwel in Rio de Janeiro, in 1936.

Samba (Portugese uitspraak: [ˈsɐ̃bɐ]), ‘n Brasiliaanse musiekgenre is 'n naam of voorvoegsel wat gebruik word vir verskeie ritmiese musiek variante, soos samba urbano carioca (stedelike Carioca samba),[1][2] samba de roda (soms ook genoem landelike samba).[3] erken as deel van die Ontasbare Kulturele Erfenis van die Mensdom deur UNESCO.[4] Baie ander vorme van samba, het meestal in die Rio de Janeiro en Bahia state ontstaan.[5][6][7]

Ontwikkeling[wysig | wysig bron]

Samba is 'n breë term vir baie van die ritmes wat ontstaan het uit die Brasiliaanse musiekgenres vanuit die Afro-Brasiliaanse gemeenskappe van Bahia in die laat 19de eeu[8] en vroeë 20ste eeu ontstaan het. Dit het verder ontwikkel in die gemeenskappe van Rio de Janeiro in die vroeë 20ste eeu.[9][10] Met sy wortels in die Afro-Brasiliaanse Candomblé,[11][12][13] sowel as ander Afro-Brasiliaanse en inheemse volkstradisies, soos die tradisionele Samba de Caboclo,[14][15] word dit beskou as een van die belangrikste kulturele verskynsels in Brasilië. [16][17] en een van die land se simbole.[18][19][20][21] Teenwoordig in die Portugese taal ten minste sedert die 19de eeu, is die woord "samba" oorspronklik gebruik om 'n "gewilde dans" aan te dui.[22] Met verloop van tyd is die betekenis daarvan uitgebrei na 'n "batuque-agtige sirkeldans", 'n dansstyl, en ook na 'n "musiekgenre".[22][23] Hierdie proses om homself as 'n musikale genre te vestig, het in die 1910's begin [24] en dit het sy eerste treffer gehad in die liedjie "Pelo Telefone", wat in 1917 bekendgestel is.[25][26] Ten spyte daarvan dat dit deur sy skeppers, die publiek en die Brasiliaanse musiekbedryf as "samba" geïdentifiseer is, was hierdie baanbrekerstyl baie meer verbind vanuit die ritmiese en instrumentale oogpunt aan maxixe as aan samba self.[24][27][28]

Samba was eers in die laat 1920's modern gestruktureer as 'n musikale genre [24][27][29] vanaf die woonbuurt Estácio en het gou uitgebrei na Oswaldo Cruz en ander dele van Rio deur sy pendelspoor.[30] Vandag, sinoniem met die ritme van samba,[31] het hierdie nuwe samba vernuwings in ritme, melodie en ook in tematiese aspekte gebring.[32] Sy ritmiese verandering gebaseer op 'n nuwe perkussiewe instrumentale patroon het gelei tot 'n meer "batucado" en gesinkopeerde styl [33] – in teenstelling met die eerste "samba-maxixe"[34] – veral gekenmerk deur 'n vinniger tempo, langer note en 'n gekarakteriseerde kadens ver verby die eenvoudige palms wat tot dusver gebruik is.[35][36] Ook die "Estácio-paradigma" het vernuwe in die formatering van samba as 'n liedjies, met sy musikale organisasie in eerste en tweede dele in beide melodie en lirieke.[28][37][38] Op hierdie manier het die sambistas van Estácio die stedelike Carioca-samba op 'n moderne en voltooide manier geskep, gestruktureer en herdefinieer as 'n genre.[28] In hierdie proses van vestiging as 'n stedelike en moderne musikale uitdrukking, het die Carioca-samba die deurslaggewende rol gespeel van sambaskole, wat verantwoordelik was vir die definiëring en definitief legitimering van die estetiese basisse van ritme,[39] en radio-uitsaaiwese, wat grootliks bygedra het tot die verspreiding en popularisering van die genre en sy sangers.[40] Samba het dus groot projeksie regdeur Brasilië bereik en het een van die hoofsimbole van Brasiliaanse nasionale identiteit geword.[41][42][43] Waar samba aanvanklik gekriminaliseer en verwerp is vir sy Afro-Brasiliaanse oorsprong, het die klasgeorienteerdheid en die mitiese oorsprong van die musiek ook aanklank gevind by lede van die hoër klasse en die land se kulturele elite. [19][44]

Terselfdertyd toe die samba gevestig is[27] het die "Estácio-paradigma" die weg gebaan vir sy fragmentering in nuwe sub-genres en style van komposisie en interpretasie deur die 20ste eeu.[24][45]Hoofsaaklik vanaf die sogenaamde "goue era" van Brasiliaanse musiek,[46] Samba oorvloedige kategoriserings uitgelok, waarvan sommige soliede en goed-aanvaarde afgeleide weergawes aandui - soos bossa nova, pagode, partido alt, samba de breque, samba- canção, samba de enredo en samba de terreiro – terwyl ander nomenklature ietwat meer onakkuraat was – soos samba do barulho (letterlik "geraas samba"), samba epistolar ("epistolêre samba") of samba fonético ("fonetiese samba")[47] – en sommige bloot neerhalend – soos sambalada,[48] sambolero of sambão joia.[49]

Die moderne samba wat aan die begin van die 20ste eeu ontstaan het, is hoofsaaklik in 'n 2 4-maatsoortteken het gevarieer [22] met die doelbewuste gebruik van 'n gesingde koor tot 'n batucada-ritme, met verskeie strofes van verklarende verse.[10][50] Die tradisionele instrumentasie daarvan is saamgestel uit perkussie-instrumente soos die pandeiro, cuíca, tamborim, ganzá en surdo[[51][52][53]-begeleiding – waarvan die inspirasie choro is – soos klassieke kitaar en cavaquinho.[54][55]

In 2005 het Unesco Samba de Roda tot deel van die ontasbare kulturele erfenis van die mensdom verklaar,[56][57] en in 2007 het die Brasiliaanse Nasionale Instituut vir Historiese en Artistieke Erfenis Carioca-samba en drie van sy matrikse verklaar - samba de terreiro, partido-alto en samba de enredo – as kulturele erfenis in Brasilië.[58][59][60][61] Ook, in 2018 het die prefektuur van Salvador Samba Junino, ook bekend as Samba Duro, 'n stedelike variasie van Samba geproklameer as deel van sy kulturele erfenis.[62][63]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Lopes & Simas 2015, p. 182.
  2. Fenerick 2002, p. 86.
  3. SANDRONI, Carlos (2010). "Samba de roda, patrimônio imaterial da humanidade". Estudos avançados. 24 (69): 373–388. doi:10.1590/S0103-40142010000200023 – via Scielo.
  4. "UNESCO - Samba de Roda of the Recôncavo of Bahia". ich.unesco.org (in Engels). Besoek op 31 Januarie 2023.
  5. Carvalho, Caê Garcia (2015), "Samba de Roda e Identidade: um estudo comparativo da identidade regional mediada e catalisada pelo samba no Recôncavo e no Portal do Sertão", Territórios da Bahia: regionalização, cultura e identidade (EDUFBA): pp. 259–298, doi:10.7476/9788523220129.0011, ISBN 9788523220129, http://dx.doi.org/10.7476/9788523220129.0011, besoek op 2023-01-31 
  6. A Iminência do Samba: análise do processo de criação da coreografia O Samba do Criolo Doido |url=http://dx.doi.org/10.14393/ufu.di.2019.3 |publisher=EDUFU - Editora da Universidade Federal de Uberlandia ,Luiz Barbosa, 2016 |doi=10.14393/ufu.di.2019.3
  7. Sandroni, Carlos (2021-10-15), "When Did Samba Become Samba?", A Respectable Spell (University of Illinois Press): pp. 111–121, doi:10.5622/illinois/9780252044021.003.0007, ISBN 9780252044021, http://dx.doi.org/10.5622/illinois/9780252044021.003.0007, besoek op 2023-01-31 
  8. Zamith, Rosa Maria (1995). "O samba-de-roda baiano em tempo e espaço". Interfaces. 2 (1): 53–66 – via UFRJ.
  9. Lopes & Simas 2015, p. 254.
  10. 10,0 10,1 Marcondes 1977, p. 684.
  11. Nigri, Bruno Silva; Debortoli, José Alfredo Oliveira (30 September 2015). "O Samba no Contexto do Candomblé". LICERE - Revista do Programa de Pós-graduação Interdisciplinar em Estudos do Lazer. 18 (3): 275–304. doi:10.35699/1981-3171.2015.1140. ISSN 1981-3171.
  12. Behague, Gerard; fr Oliveira Pinto, Tiago; Simon, Artur (1993). "Capoeira, Samba, Candomble, Bahia, Brasil". Ethnomusicology. 37 (3): 449. doi:10.2307/851729. ISSN 0014-1836. JSTOR 851729.
  13. Browning, Barbara (1995). Samba : resistance in motion. Indiana University Press. ISBN 0-253-32867-5. OCLC 31374055.
  14. Motta., Lody, Raul Giovanni da (1977). Samba de Caboclo. Ministério da Educação e Cultura, Departamento de Assuntos Culturais, Fundação Nacional de Arte, Campanha de Defesa do Folclore Brasileiro. OCLC 616494221.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  15. "Full Guide on Candomblé". Opanije.com. 2022. Besoek op 31 Januarie 2023.
  16. Lopes & Simas 2015, p. 9.
  17. Iphan 2014, pp. 9–10.
  18. Lopes 2019, p. 130.
  19. 19,0 19,1 Benzecry 2015, p. 43.
  20. Paranhos 2003, p. 109.
  21. Benzecry 2015, pp. 17–18.
  22. 22,0 22,1 22,2 Lopes & Simas 2015, p. 247.
  23. Frugiuele 2015, p. 105.
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 Lopes 2019, p. 112.
  25. Lopes & Simas 2015, pp. 219, 254.
  26. Reijonen 2017, p. 44.
  27. 27,0 27,1 27,2 Lopes & Simas 2015, p. 11.
  28. 28,0 28,1 28,2 Matos 2015, p. 126.
  29. Sandroni 2001, p. 80.
  30. Lopes & Simas 2015, pp. 138, 182.
  31. Reijonen 2017, p. 47.
  32. Paiva 2009, p. 39.
  33. Lopes & Simas 2015, p. 276.
  34. Paiva 2009, p. 36.
  35. Franceschi 2010, pp. 52–53.
  36. Marcondes 1977, pp. 708–709.
  37. Paranhos 2003, p. 85.
  38. Paiva 2009, p. 87.
  39. Paiva 2009, p. 38.
  40. Lopes & Simas 2015, p. 235.
  41. Vianna 1995, p. 34.
  42. Stockler 2011, p. 6.
  43. Iphan 2014, pp. 10,15.
  44. Lopes & Simas 2015, p. 183.
  45. Lopes & Simas 2015, p. 279.
  46. Mello & Severiano 1997, p. 241.
  47. Matos 2015, p. 127.
  48. Lopes & Simas 2015, p. 269.
  49. Lopes & Simas 2015, p. 271.
  50. Mello 2000, p. 215.
  51. Lopes & Simas 2015, p. 220.
  52. Bolão 2009, pp. 22–44.
  53. Santos 2018, pp. 107–109.
  54. Tinhorão 1990, pp. 296–297.
  55. Carvalho 2006, pp. 153–154.
  56. "UNESCO - Samba de Roda of the Recôncavo of Bahia". ich.unesco.org (in Engels). Besoek op 31 Januarie 2023.
  57. Sandroni, Carlos (2010). "Samba de roda, patrimônio imaterial da humanidade". Estudos Avançados. 24 (69): 373–388. doi:10.1590/s0103-40142010000200023. ISSN 0103-4014.
  58. Iphan 2014, p. 23.
  59. Portal Iphan 2007.
  60. Uchôa 2007.
  61. Figueiredo 2007.
  62. Melo, Gustavo José Jaques de; Lühning, Ângela Elisabeth (2018). "SAMBA JUNINO, PATRIMÔNIO CULTURAL DA CIDADE DE SALVADOR: UMA ABORDAGEM HISTÓRICA E CONTEMPORÂNEA". Pontos de Interrogação — Revista de Crítica Cultural (in Portugees). 8 (2): 179–198. doi:10.30620/p.i..v8i2.5917. ISSN 2237-9681. S2CID 204609201.
  63. "FGM - Prefeitura Municipal do Salvador". cultura.salvador.ba.gov.br. Besoek op 31 Januarie 2023.