Élysée-paleis
Die Élysée-paleis (Frans: Palais de l'Élysée [pa.lɛ d(ə) le.li.ze]) is die ampswoning van die Franse Staatspresident en genoem na die nabygeleë Champs-Élysées in die middestad van Parys. Die paleis lê noord van die Seinerivier in 55, rue du Faubourg-Saint-Honoré in die 8ste Arrondissement van Parys - digby die Avenue des Champs-Élysées en die Place de la Concorde.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Die paleis is tussen 1718 en 1722 volgens 'n ontwerp van die argitek Armand-Claude Mollet gebou, wat die erf tevore aan die graaf van Evreux, Henri-Louis de la Tour d'Auvergne, verkoop en die opdrag gekry het om 'n nuwe paleis vir die graaf op te rig.
Ná die graaf se afsterwe in 1753 het Jeanne-Antoinette Poisson, beter bekend as Marquise de Pompadour, die destydse geliefde van die Franse koning Lodewyk XV, die paleis gekoop en dit aan die binnekant deur haar argitek stylvol laat renoveer. Die tuin is aansienlik vergroot en van kolonnades, tuinhuise en 'n doolhof voorsien. Die Marquise het die Élysée-paleis in 1764 aan die Franse koning vererf.
Die paleis was nou in besit van die Bourbon-dinastie en het aanvanklik as gastehuis vir ambassadeurs en later as 'n kunsgalery vir skilderye gedien. Tussentyds het koning Lodewyk XV die paleis aan 'n bankier verkoop; sy kleinseun koning Lodewyk XVI het dit egter teruggekoop en dit aan sy niggie, die hertogin van Bourbon, geskenk.
Met die omverwerping van die monargie in 1792 as gevolg van die Franse Rewolusie en die inhegtenisneming van die hertogin in April 1793 het die paleis, wat nou Hôtel de Bourbon genoem is, leeg gestaan en as bewaarplek vir gekonfiskeerde kosbare meubels van emigrante en gevangenes gedien. Die hertogin het die paleis vier jaar later teruggekry, maar weens haar emigrasie na Spanje aan die gesin van 'n ondernemer verkoop, wat dit vir sy opspraakwekkende feestelikhede gebruik het.
In 1805 het Joachim Murat, die swaer van Napoleon Bonaparte, die paleis gekoop en omgebou. Nadat Murat in 1808 deur keiser Napoleon tot koning van Napels verklaar is, het die keiser die gebou oorgeneem en herdoop tot "Élysée-Napoléon-paleis". Ná sy egskeiding enkele maande later het hy die paleis egter aan sy gewese vrou, keiserin Joséphine, oorgelaat. In 1812 het Napoleon die paleis weer self in besit geneem en hier twee jaar later, kort voor die ondergang van sy keiserryk, sy akte van troonsafstand onderteken.
In 1816 het die Bourbone-dinastie die paleis weer in besit geneem. Koning Lodewyk XVIII het die Élysée-paleis aan sy neef Charles-Ferdinand, hertog van Berry oorgelaat, wat hier saam met sy eggenote Maria Karolina van Bourbon-Sisilië ingetrek het. Met sy afsterwe net vier jaar later het Lodewyk Filips, die laaste Franse koning tussen 1830 en die Rewolusie van Februarie 1848, die paleis oorgeneem.
Die Nasionale Vergadering van Frankryk het in 1848 'n dekreet uitgereik waarvolgens die paleis die ampswoning van die toekomstige presidente van die Tweede Franse Republiek sou wees. Net vier jaar later het die republiek weer tot 'n einde gekom, toe Lodewyk Napoleon Bonaparte, 'n neef van Napoleon I en die eerste verkose president, homself tot die keiser van 'n nuwe Franse keiserryk verklaar het. Toe hy in 1870 gedurende die Frans-Duitse Oorlog deur die Duitsers gevange geneem is, is hy in Frankryk afgeset en die Franse Derde Republiek uitgeroep. Alhoewel die eerste Staatspresident van die Derde Republiek, Adolphe Thiers, die paleis nog nie heeltemaal vir sy amptelike bedrywighede kon gebruik nie, het die Élysée sedert 1873 steeds as die Franse Presidente se ampswoning gedien.
Op 22 Januarie 1963 is die Élysée-verdrag deur generaal Charles de Gaulle en die Wes-Duitse Bondskanselier Konrad Adenauer hier onderteken.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Élysée-paleis.- (fr) Die amptelike webwerf van die Franse President se Kantoor
