Primaat: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 22: Lyn 22:


Met die uitsondering van die mens, wat elke vasteland bewoon, lewe die meeste primate in die tropiese of subtropiese streke van Noord-, Sentraal- en Suid-Amerika, Afrika en Asië.<ref name="britannica">{{cite web | title = Primate on Encyclopædia Britannica Online | publisher = Encyclopædia Britannica | year = 2008 | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/476264/primate}}</ref> Hulle wissel in grootte van die [[Microcebus berthae]] wat slegs 50 gram weeg tot die [[Gorilla beringei]] wat 200 kg weeg.
Met die uitsondering van die mens, wat elke vasteland bewoon, lewe die meeste primate in die tropiese of subtropiese streke van Noord-, Sentraal- en Suid-Amerika, Afrika en Asië.<ref name="britannica">{{cite web | title = Primate on Encyclopædia Britannica Online | publisher = Encyclopædia Britannica | year = 2008 | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/476264/primate}}</ref> Hulle wissel in grootte van die [[Microcebus berthae]] wat slegs 50 gram weeg tot die [[Gorilla beringei]] wat 200 kg weeg.

Uit [[fossiel]] is vasgestel dat primate se primitiewe voorouers moontlik al in die Laat-[[Kryt (geologie)|Kryt]], sowat 65 miljoen jaar gelede bestaan het. Die oudste bekende primaat, die ''[[Plesiadapis]]'', stam uit die Laat-[[Palaeoceen]], 55 tot 58 miljoen jaar gelede.<ref name=ChatterjeeEtal2009>{{Cite journal|year=2009 |author=Helen J Chatterjee, Simon Y.W. Ho, Ian Barnes & [[Colin Groves]] |title=Estimating the phylogeny and divergence times of primates using a supermatrix approach |journal=BMC Evolutionary Biology |volume= 9 |page= |doi=10.1186/1471-2148-9-259|pmid=19860891|pages=259|pmc=2774700|postscript=<!--None-->}}</ref> Volgens molekulêre studies word gereken dat die genusgroep van primate selfs nog ouer is en kan [[phylum]]s uit die Middel-kryt, ongeveer 85 miljoen jaar gelede dateer.<ref name=ChatterjeeEtal2009/>


== Verwysings ==
== Verwysings ==

Wysiging soos op 12:07, 5 Februarie 2014

Primate
Tydperk: Laat Paleoseen–Onlangs, 58–0 m. jaar gelede
Verskeie soorte primate
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Infraklas:
Superorde:
Orde:
Primates

Linnaeus, 1758
Families
  • 16, Sien teks.
Verspreiding van nie-menslike primate (groen)

Primate (Primates) of opperdiere is 'n orde van soogdiere waaraan alle ape, halfape en ook mense aan behoort. Die wetenskaplike benaming, "Primates" is afgelei van Latyns, wat "eerste" beteken.

Primate se voorouers het in bome in tropiese bosse gewoon. Verskeie kenmerke van primate verteenwoordig die aanpassings wat nodig was om in hierdie uitdagende driedimensionale omgewing te leef. Op 'n enkele uitsondering na, is die meeste spesies gedeeltelike boombewoners.

Met die uitsondering van die mens, wat elke vasteland bewoon, lewe die meeste primate in die tropiese of subtropiese streke van Noord-, Sentraal- en Suid-Amerika, Afrika en Asië.[1] Hulle wissel in grootte van die Microcebus berthae wat slegs 50 gram weeg tot die Gorilla beringei wat 200 kg weeg.

Uit fossiel is vasgestel dat primate se primitiewe voorouers moontlik al in die Laat-Kryt, sowat 65 miljoen jaar gelede bestaan het. Die oudste bekende primaat, die Plesiadapis, stam uit die Laat-Palaeoceen, 55 tot 58 miljoen jaar gelede.[2] Volgens molekulêre studies word gereken dat die genusgroep van primate selfs nog ouer is en kan phylums uit die Middel-kryt, ongeveer 85 miljoen jaar gelede dateer.[2]

Verwysings

  1. "Primate on Encyclopædia Britannica Online". Encyclopædia Britannica. 2008.
  2. 2,0 2,1 Helen J Chatterjee, Simon Y.W. Ho, Ian Barnes & Colin Groves (2009). "Estimating the phylogeny and divergence times of primates using a supermatrix approach". BMC Evolutionary Biology. 9: 259. doi:10.1186/1471-2148-9-259. PMC 2774700. PMID 19860891.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)

Eksterne skakels