Die kortverhaal van die Grieke en Romeine I en II

Die kortverhaal van die Grieke en Romeine I en II is twee bundels vertalings (dikwels met toeligting) deur T.J. Haarhoff, wat in 1935 uitgegee is.

Die twee boeke vorm die laaste deel van 'n reeks kortverhaalbundels onder redaksie van Gerrit Dekker, wat ook die Moderne Hollandse, Skandinawiese, Afrikaanse, Engelse, Nieu-Hebreeuse en Franse kortverhale insluit.

Van hierdie vertalings is die eerste gepubliseerde pogings wat aangewend is om uit Latyn en Oudgrieks in Afrikaans te vertaal, en dit lank voordat 'n volledige vertaling van Herodotus se geskiedenisbeskrywing byvoorbeeld eers in 1994 gepubliseer is (bloot omdat Van Rensburg se vertaling sedert 1971 geen gewillige uitgewer kon vind nie).

Ander, soos in die geval van die Aeneïs deur Vergilius, het Haarhoff reeds enkele versvertalings gemaak in sy Tria Corda (1931), wel fragmentaries, terwyl hy in hierdie twee bundels prosavertalings lewer, wat meer verklarend is, maar wat tog vergelyk kan word met die vertalings en woordgebruik van T.J. Benade (1975, Die Aeneïs) en N.A. Blanckenberg (1975, Van wapens en 'n man) wat eers later sou verskyn het.

Die taalgebruik neig wel formeel (byna ooreenkomstig die 1933-Bybeltaal), en waar nodig is argaïsmes en neerlandismes gebruik vir effek.

Die skrywer koester in die inleiding die hoop, ofskoon dit enigsins 'n floue hoop is, dat die menslikheid van hierdie verhale iets mag bydra tot die verstaan van die "humanitas" van die antieke wêreld, tot die bestryding van die populêre begrip van "klassicisme", en tot die vermindering van die bittere vooroordeel wat daar in Suid-Afrika bestaan het teen die Griekse en die Romeinse beskawings in die 1920's en 1930's. Vergelyk sy ander boek, Die Klassieke in Suid-Afrika, maar ook C.M. van den Heever se Die Afrikaanse gedagte, by name die hoofstuk: Waarde van die Klassieke

Deel I

1. Die kortverhaal in die epos

a. Odysseus vertel. (Homerus, Odyssee IX)

b. Hoe Troje geval het. (Vergilius, Aenëis II)

2. Die epyllion of klein-epos

a. Die Veldmuisie. (Horatius, Sermones II, 6, 80)

b. Die Storie van Orpheus en Eurydice (Vergilius, Georgica IV, 453-527)

c. Hoe Herakles die Leeu gedood het. (Theokritos XXV)

d. Hero en Leandros (Musaeus)

3. Die kortverhaal as spookstorie

a. Inleidende Oorsig

b. Die Muskiet (Vergilius: Culex)

c. Plinius vertel (Plinius, Briewe VII, 27)

d. Die Bruid van Amphipolis (Phlegon van Tralles)

e. Die Storie van Thrasyllus (Apuleius, Metamorphoses VIII, I)

4. Die kortverhaal as fabel

a. O, die liewe Dokters! (Phaedrus I, 14)

b. Politieke Veranderinge en die Volk. (Phaed. I, 16)

c. Skielike Goedhartigheid (Phaed. I, 23)

d. Die Man altyd die Prooi (Phaed. II, 2)

e. Vryheid is maar soet (Phaed. III, 7)

f. Ken uself (Phaed. III, 8.)

g. Hy soek 'n Mens (Phaed. III, 19.)

h. Wraaksug betaal nie (Phaed. IV, 4.)

i. Om onsself te sien... (Phaed. IV, 10)

j. Kultuur-skreeuers: ridiculus mus (Phaed. IV, 23)

k. Simonides (Phaed. IV, 22)

l. Nog iets omtrent Simonides (Phaed. IV, 25)

m. Die Here Critici (Phaed. V, 5)

5. Die kortverhaal in die retoriek

Die Eenvoudige Boer (Dio Chrysostomos van Prusa, 7de Rede)

Deel II

1. Die kortverhaal in die mitologie

a. Scylla en Minos (Ovidius, Metamorphoses VIII, 1 vgg.)

b. Engele onverwags: Baucis en Philémon (Ov., Met. VIII, 616 vgg.)

c. Atalanta (Ov., Met. X, 638 vgg.)

d. Proserpina (Ov., Met. V, 384 vgg.)

e. Phaeton (Ov., Met. XI, 100 vgg.)

f. Midas (Ov., Met. XI, 100 vgg.)

2. Die kortverhaal in die geskiedenis

a. Die Vindingryke Dief (Herodotus II, 121)

b. Kroisos en Solon (Herod. I, 29 vgg. en 86)

c. Die Vryers van Agariste (Herod. VI, 125-130)

d. Toe die Babetjie geglimlag het (Herod. V, 92)

e. Die Groot Trek van die Tien Duisend (Xenophon, Anabasis II, 5 en IV, 7)

f. Voortrekker-Romeine (Livius II, 10; II, 12; V, 39 en 47)

g. Sophonisba (Livius XXX, 12)

3. Die kortverhaal in die filosofie

a. Die Gelykenis van die Skadu-skimme (Plato, Die Staat VII, begin)

b. Er, die Seun van Armenios (Plato, Die Staat X, 614 B)

c. Atlantis (Plato, Timaios)

d. Gyges (Cicero, De Officiis III, 9)

4. Die kortverhaal as geestige anekdote

5. Die kortverhaal as satire

'n Waar Verhaal (Lucianus, Vera Historia - uittreksels)

6. Die kortverhaal in die roman

a. Die Tafel van die Ryk Man (Petronius, Satyricon 31)

b. Die Weerwolf (Petron., Sat. 61)

c. Psyche en Cupido (Apuleius, Metamorphoses IV-VI)