Wys bron van Roman van die drie koninkryke

{{TITELAANSIG|''Roman van die drie koninkryke''}}
{{Boek
| titel           = Roman van die drie koninkryke
| subtitel        = 
| oorspr titel    = 三国演义 / 三国志演义
| vertaler        = 
| beeld           = 新刊校正古本大字音释三国志通俗演义 明万历十九年书林周曰校刊本 002.jpg
| breedte = 220
| outeur          = Luo Guanzhong
| omslagontwerp   = 
| land            = China
| taal            = [[Chinees]] 
| reeks           = 
| onderwerp       = 
| genre           = [[Roman]]
| uitgewer        = 
| uitgewingsdatum = [[14de eeu]]
| medium          = Druk 
| bladsye         = 
| grootte_gewig   = 
| oplage          = 
| isbn            = 
| isbntoeligting  = 
| issn            = 
| voorafgegaan    = 
| vervolg         = 
}}
Die '''''Roman van die drie koninkryke''''' (''Sanguo yanyi''), of '''''Roman van die geskiedenis van die drie koninkryke''''' (''Sanguo zhi yanyi''), geskryf deur Luo Guanzhong in die [[14de eeu]], is 'n [[Chinees|Chinese]] historiese [[roman]] gebaseer op die gebeure van die onstuimige jare aan die einde van die [[Han-dinastie]] en gedurende die Tydperk van die [[Drie Koninkryke]], wat in 168 begin het en eindig met die hereniging van die land in 280.

Die ''Roman van die drie koninkryke'' word beskou as een van die [[vier klassieke romans]] (''sida qishu'', 四大 奇書) van die Chinese letterkunde, met 'n totaal van 800 000 [[Chinese karakter]]s, 1 191 [[Hoofkarakter|karakters]] en 120 hoofstukke. Die roman self het weer inspirasie geword vir latere historiese fiksie in [[letterkunde]] en latere films, televisiereekse en [[videospeletjie]]s.

== Samestelling ==
Luo Guanzhong het sy roman elf eeue na die gebeure geskryf. Die belangrikste bron wat hy hiervoor gebruik het, was die Kroniek van die Drie Ryke (''Sanguo zhi''), opgeneem deur Chen Shou (陳壽, 233–297), 'n voormalige amptenaar van die Shu-koninkryk. Hy het toegang gehad tot amptelike dokumente van Wei- en Wu-state, maar nie van sy eie Shu-staat nie; Chen Shou het die geskiedenis van die ryk uit sy eie geheue geskryf. In die roman van die drie koninkryke word opgemerk dat Shu en sy stigter Liu Bei in die mees positiewe lig vertoon word as die regmatige opvolger van die gevalle Han-dinastie, terwyl die Wei-koninkryk, die primêre mededinger van Shu, die negatiefste beskou word; dus is dit nie uit 'n neutrale oogpunt geskryf nie.

Baie van die gebeure en karakters in die ''Roman van die drie koninkryke'' is nie gebaseer op historiese feite nie, maar is uitgedink deur Luo Guanzhong en sy voorgangers, wat die verhale van hierdie tydperk verromantiseer het, dinge oordryf, byvoeg of weglaat soos hulle wou. Die gevolglike werk verskil in belangrike elemente aansienlik van wat redelikerwys afgelei kan word uit geskiedkundige bronne. Byvoorbeeld, die gevegte by die Sishui-pas en die Hulao-pas tydens die veldtog teen Dong Zhuo (190-191), by Changsha kort na die Slag van die Rooi Muur (208) en by die Jiamengpas net voor die veldtog vir Yi (214) is versin deur Luo Guanzhong en beweer hy dat Guan Yu die een was wat Hua Xiong doodgemaak het in die fiktiewe Slag van Sishui-pas (in 190 nC) in plaas van Sun Jian in die Slag van Yangren (191).<ref>https://backendstaging.chinesereferenceshelf.brillonline.com/dictionary-han/entries/SIM-202312?highlight=hua%20xiong {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200220174401/https://backendstaging.chinesereferenceshelf.brillonline.com/dictionary-han/entries/SIM-202312%3Fhighlight%3Dhua%2520xiong |date=20 Februarie 2020 }} ,華 雄 Hua Xiong, Rafe de Crespigny .A ''Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms'' (23 – 220 AD). Oktober 2017, Besoek op 20 Februarie 2020. Geargiveer - https://web.archive.org/web/20200220174401/https://backendstaging.chinesereferenceshelf.brillonline.com/dictionary-han/entries/SIM-202312%3Fhighlight%3Dhua%2520xiong . Datum 20 Februarie 2020.</ref>

== Inhoud ==
=== Verlies aan keiserlike gesag ===
Die verhaal begin met die agteruitgang van die Oostelike Han-dinastie, na die dood van keiser Huan in 168. Sedertdien het daar baie [[korrupsie]] en intrige by die hof plaasgevind, en keiser Ling bewys dat hy dit nie kan teenwerk nie. Bose voortekens word gesien, soos die voorkoms van 'n [[draak]] in die paleis in [[Luoyang]]. Uiteindelik breek die Geel Tulband-opstand in 184 uit, wat die ryk gesukkel het om te onderdruk.

Keiser Ling sterf in 189, waarna die [[eunug]]s 'n [[staatsgreep]] beplan. Dit word egter verydel deur 'n alliansie van krygshere onder leiding van He Jin (wat met sy lewe moet betaal). Hierna bekom Dong Zhuo [[Mag (sosiale wetenskappe)|mag]] en plaas keiser Xian op die troon. Hy word 'n ware [[tiran]] en veroorsaak baie ellende in die ryk.

Die krygsheer Cao Cao probeer Dong Zhuo doodmaak, maar misluk (dit is waarskynlik 'n fiktiewe gebeurtenis). Hierna doen hy 'n beroep op alle goewerneurs en edellui om in opstand teen [[tirannie]] te kom. Hierdie oproep word wyd gehoor, en 'n bietjie later word die Konfederasie van Krygshere (die Guandong-koalisie) gevorm onder leiding van Yuan Shao. In 191 slaag hierdie alliansie daarin om die Slag van Sishui (fiktief; nie regtig gebeur nie) om die die generaal van Dong Zhuo, Hua Xiong, te verslaan en die indringer van die [[hoofstad]] te verdryf. Maar die keiser word na Chang'an ontvoer, waar Dong Zhuo sy bewind voortgesit het.

=== Opkoms van Cao Cao ===
Die seëvierende krygshere stry gou en keer terug huis toe. Baie van hulle begin hul eie soeke na mag en val hul bure aan om hul eie mag te vergroot. In 195 slaag die keiser daarin om te ontsnap en vra hy die beskerming van Cao Cao. Dit stel laasgenoemde in staat om keiserlike mag aan te bekom; omdat die keiser sy 'gas' was, kon hy op sy gesag beroep.

In 200 kom Cao Cao en Yuan Shao in konflik, en die Slag van Guandu begin. Na jare van stryd oorwin Cao Cao sy teenstander om die magtigste krygshere van China te word. Maar 'n heer onder sy leiding, Liu Bei, streef daarna om die mag van die keiser te herstel en teen hom te werk. Uiteindelik probeer Cao Cao hom gevange neem, maar Liu Bei ontsnap na die suide, waar Sun Quan besig is om sy ryk, Wu, te vestig om by hom 'n versoek vir 'n alliansie te stig.

=== Slag van die Rooi Muur ===
[[Lêer:Three Brothers (Bei, Yu, Fei).jpg|links|duimnael|Drie helde van drie koninkryke, sy-skildery deur Sekkan Sakurai (1715–1790), waarin Liu Bei, Guan Yu en Zhang Fei uitgebeeld word.]]
Sun Quan stem in tot die vredesvoorstel van Zhuge Liang, die geniale strateeg van Liu Bei. Cao Cao bou intussen 'n groot [[vloot]] en 'n leër van 83 legioene om die suide te onderdruk. Die bondgenote is in twee kampe verdeel: baie wil eerder oorgee as om oorlog te voer teen 'n veel sterker vyand, terwyl ander wil veg vir vryheid.

Uiteindelik besluit Sun Quan om oorlog te voer, en met die strategie van Zhuge Liang en Zhou Yu lei die Slag van die Rooi Muur in 208 tot 'n oorwinning oor Cao Cao. Hierna word die sentrum van die land, Jing, deur die magte van Liu Bei verower, baie teen die wense van Sun Quan, wat die gebied self wou annekseer. Maar om die alliansie te bewaar (Cao Cao was ver van verslaan), stel Zhuge Liang voor dat Liu Bei dit kan 'leen' totdat hy die weste van die land, Yi, verower het.

Op die lange duur skep dit 'n driehoekige konflik; Cao Cao in die noorde stig sy (toe nog nie-amptelike) eie staat: die koninkryk Wei. Nadat hy herstel het van die nederlaag aan die Rooi Muur, fokus hy daarop om die suidelike grens (die [[Yangtzerivier]]) met die ryk van Sun Quan te versterk, en om die noordweste van China te verower.

Sun Quan versterk ook sy grens aan die Yangtzerivier en brei hoofsaaklik uit na die suidweste. Hy handhaaf die alliansie met Liu Bei.

Liu Bei begin dan die veldtog vir Yi in 214, waarna hy daarin slaag om die weste van die land te onderdruk. Hy sal dit sewe jaar later herdoop tot die koninkryk van Shu. Die drie-deling van die voormalige Han-dinastie is daarna voltooi.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Classic Chinese Novels}}
{{Vertaaluit
| taalafk = nl
| il = Vier klassieke romans
}}

{{Normdata}}
[[Kategorie:Geskiedenis van China]]
[[Kategorie:Chinese letterkunde]]