Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigeen verbeter en uitgebrei kan word.	Sondag, 17 Februarie 2019 Hier is tans 71 979 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n Afrikaanse wêreldklas-ensiklopedie te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Jan Frederik Hendrik (Jannie) Hofmeyr (Kaapstad, 20 Maart 1894 – Johannesburg, 3 Desember 1948) was ’n Suid-Afrikaanse geleerde en politikus. Hoewel hy beskou is as te verlig vir sy tyd, was die algemene opvatting dat genl. Jan Christian Smuts hom uitgesoek het om hom op te volg as leier van die Verenigde Party.

Hofmeyr was ’n buitengewoon begaafde student en gradueer met ’n M.A. op die ouderdom van 17 jaar. Sy lewe lank het hy poste beklee wat gewoonlik vereenselwig word met ’n veel ouer persoon: hy word prinsipaal van die Suid-Afrikaanse Skool van Myne en Tegnologie in Johannesburg op 25, wat onder sy leiding in 1922 die Universiteit van die Witwatersrand geword het. Op 30 is hy aangestel as administrateur van Transvaal en op 39 was hy ’n kabinetsminister. Op ’n ongelooflike jong ouderdom het hy, met die nominale samewerking van die oud-Vrystaatse president F.W. Reitz, Het leven van Jan Hendrik Hofmeyr (Onze Jan) in 1913 geskryf.

Toe Hofmeyr in 1919 prinsipaal van die latere Universiteit van die Witwatersrand word, het hy ’n lewenslange band gesmee, want hoewel sy wortels in die Kaap was, was die optrede van die volwasse lewe hoofsaaklik gesentreer om Transvaal. Toe hy die universiteit in 1924 verlaat, was dit om administrateur van Transvaal te word. Sy vyf jaar lange ampstermyn het hom op ’n blink loopbaan in die Unie-Volksraad voorberei. Hofmeyr was vise-kanselier van Wits van 1926 tot 1930 en kanselier van 1938 tot en met sy dood. Hy het ook inspraak in die universiteit se lot gehad as minister van onderwys van 1933 tot 1938 en weer van 1939 tot 1948.

Sedert 1933 het hy weldra in die meeste kabinetsposte waargeneem en was hoogs veelsydig sowel as bekwaam. As redenaar in die Parlement het hy geen gelyke gehad nie. Hy het die vermoë gehad om die swakhede in sy teenstander se argument uit te lig en hulle te verpletter sonder kwaadwilligheid. Hy was boonop geheel en al tweetalig en het as minister gesorg dat hy al die feite het sodat hy ’n formidabele figuur was om te probeer opponeer. Hy het ook oor ’n buitengewone geheue en ondernemingsgees beskik.

Hofmeyr se voortydige dood kan deels toegeskryf word aan die swaar werklas wat genl. Smuts aan hom toevertrou het. Smuts het weliswaar gehelp om die oorlog in Europa te wen, maar tuis het hy nie net die verkiesing verloor nie, maar ook die beste en mees waarskynlike kandidaat om sy nalatenskap te laat voortleef. Suid-Afrika het een van die helderste liberale stemme in sy politiek verloor.

...lees verder

In die nuus

Stevens Mokgalapa volg Solly Msimanga (albei DA) op as nuwe burgemeester van Suid-Afrika se administratiewe hoofstad Pretoria.
Masedonië verander sy naam na Noord-Masedonië, wat 'n dekade-oue geskil met Griekeland beëindig en die weg baan vir sy integrasie in NAVO en die Europese Unie.
Tydens sy staatsrede kondig die Suid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa die opdeling van Eskom in drie aparte dele (opwekking, transmissie en verspreiding van krag) aan.
Die Suid-Afrikaanse sangkoor Soweto Gospel Choir wen 'n Grammy in die kategorie Best World Music Album vir hul album Freedom.
Die 69ste Berlinale-filmfees word tussen 7 en 17 Februarie in Berlyn gehou.

Het u geweet...

... dat daar ridders was wat terselfdertyd ook monnike was? Die Orde van die Tempeliers was so 'n ridderorde.

...dat sekere vroue in die Victoriaanse tydperk arseen gemeng met asyn en kalk gedrink het? Dit is gedoen om hul gelaatskleur te verbeter en hulle velle ligter te maak as bewys dat hulle van 'n hoër stand is en nie in die landerye werk nie.

Vandag in die geskiedenis

17 Februarie: Tanis Diena in Letland

1838 – 'n Groot aantal Voortrekkers sterf in 'n Zoeloeaanval langs die Blaukraansrivier, naby wat nou Weenen is.
1854 – Brittanje erken die onafhanklikheid van die Oranje-Vrystaat, die hedendaagse Vrystaat, in Suid-Afrika.
1895 – Die volle ballet Swanemeer word vir die eerste keer in Sint Petersburg, Rusland, opgevoer met musiek deur Tsjaikofski.
1979 – Ongeveer 120 000 troepe van die Volksbevrydingsleër van die Volksrepubliek China gaan noordelike Viëtnam binne en begin daarmee die China-Viëtnamoorlog.
2008 – Die parlement van Kosowo verklaar sy eensydige onafhanklikheid van Serwië.