Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigeen gewysig kan word.	Sondag, 20 April 2014 Hier is tans 31 053 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas Afrikaanse ensiklopedie te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Noorweë (Noors: Norge in Riksmål/Bokmål en Noreg in Nynorsk) is 'n Noord-Europese land. Dit is in die weste van die Skandinawiese skiereiland geleë en strek oor 'n afstand van meer as 1 600 kilometer van die Noordkaap na Lindesnes in die suide. Dit grens in die Arktiese noorde aan die Russiese Federasie en Finland, en vanaf Lapland in die noorde tot by die Skagerrak in die suide aan Swede.

By sy wydste punt strek die land oor 'n afstand van sowat 430 kilometer in wes-oostelike rigting, terwyl die Arktiese hawestad Narvik slegs agt kilometer van die Sweedse grens af lê. Sowat 'n derde van die land lê binne die Noordpoolsirkel, maar trek in klimatiese opsig voordeel uit die warm Golfstroom se matigende effek: Die seehawens van die Arktiese kuslyn soos Hammerfest en Kirkenes bly in die meeste winters ysvry.

Noorweë is die sesde grootste land in Europa, maar ook een van sy ylbevolkstes met slegs 14 inwoners per vierkante kilometer. Die bevolking is oneweredig oor die land versprei, met groot konsentrasies in die kusgebiede van Suid- en Wes-Noorweë. Die hoofstad van Noorweë is Oslo. Ander belangrike stede is Bergen, Trondheim en Stavanger. Hierdie vier stedelike sentra behels sowat 'n kwart van die Noorse bevolking, terwyl groot dele van die sentrale berggebiede en die noordelike landsdele ongerep en byna onbewoon is.

Noorweë is 'n grondwetlike monargie. Die huidige koning is Harald V; premier is Erna Solberg. Noorweë was 'n selfstandige koninkryk van die 9de eeu tot 1397, waarna dit in die Unie van Kalmar opgeneem is saam met Denemarke en Swede. Toe Swede in 1521 die Unie verlaat het, het Noorweë 'n provinsie van Denemarke geword. Dit het onder Deense gesag gebly tot dit in 1814 in Sweedse hande oorgegaan het. Noorweë het daarmee 'n eie grondwet en meer selfbestuur gekry. In 1905 het Noorweë weer 'n onafhanklike staat met koning Haakon VII as staatshoof geword.

...lees verder

In die nuus

Die Colombiaanse skrywer en Nobelprys vir Letterkunde-wenner Gabriel García Márquez (foto) sterf in die ouderdom van 87 in Meksikostad.
Simon Magakwe word die eerste Suid-Afrikaner wat die 100m onder 10 sekondes hardloop met 'n tyd van 9,98 tydens die 2014 Suid-Afrikaanse atletiekkampioenskappe.
Die Switserse skrywer en vertaler Urs Widmer sterf in die ouderdom van 75 jaar in Zürich.
Die Ierse president Michael D. Higgins bring 'n staatsbesoek aan die Verenigde Koninkryk - die eerste ooit van 'n Ierse staatshoof.
Die Internasionale Geregshof in Den Haag oordeel dat Japan se walvisjag nie vir wetenskaplike doeleindes is nie en gestaak moet word.

Het u geweet...

... dat die Russiese komponis Dmitri Sjostakovitsj die DSCH musikale motief gebruik het om homself in musieknote voor te stel?

... dat die eerste wêreldrekord deur 'n Suid-Afrikaner in 1883 deur die verspringer Izak Prinsloo op Kerkplein in Pretoria opgestel is? In die tyd het die plein ook as 'n mark en sportveld gedien.