Atoomgetal: Verskil tussen weergawes
Xqbot (besprekings | bydraes) k r2.7.3) (Robot: verander pa:ਪਰਮਾਣੂ ਕ੍ਰਮਾਂਕ na pa:ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ |
Addbot (besprekings | bydraes) |
||
| Lyn 20: | Lyn 20: | ||
<!--Interwiki--> |
<!--Interwiki--> |
||
[[als:Ordnungszahl]] |
|||
[[an:Numero atomico]] |
|||
[[ar:عدد ذري]] |
|||
[[ast:Númberu atómicu]] |
|||
[[bar:Ordnungszoi]] |
|||
[[bg:Атомен номер]] |
|||
[[bn:পারমাণবিক সংখ্যা]] |
|||
[[br:Niver atomek]] |
|||
[[bs:Atomski broj]] |
|||
[[ca:Nombre atòmic]] |
|||
[[ckb:گەردیلە ژمارە]] |
|||
[[cs:Atomové číslo]] |
|||
[[cy:Rhif atomig]] |
|||
[[da:Atomnummer]] |
|||
[[de:Ordnungszahl]] |
|||
[[el:Ατομικός αριθμός]] |
|||
[[en:Atomic number]] |
|||
[[eo:Atomnumero]] |
|||
[[es:Número atómico]] |
|||
[[et:Aatomnumber]] |
|||
[[eu:Zenbaki atomiko]] |
|||
[[fa:عدد اتمی]] |
|||
[[fi:Järjestysluku (kemia)]] |
|||
[[fiu-vro:Aadomarv]] |
|||
[[fr:Numéro atomique]] |
|||
[[frr:Atoomnumer]] |
|||
[[fur:Numar atomic]] |
|||
[[fy:Atoomnûmer]] |
|||
[[ga:Uimhir adamhach]] |
|||
[[gl:Número atómico]] |
|||
[[gu:પરમાણુ ક્રમાંક]] |
|||
[[he:מספר אטומי]] |
|||
[[hi:परमाणु क्रमांक]] |
|||
[[hif:Atomic number]] |
|||
[[hr:Atomski broj]] |
|||
[[ht:Nonm atomik]] |
|||
[[hu:Rendszám (kémia)]] |
|||
[[ia:Numero atomic]] |
|||
[[id:Nomor atom]] |
|||
[[ilo:Atomiko a numero]] |
|||
[[io:Atomala nombro]] |
|||
[[is:Sætistala]] |
|||
[[it:Numero atomico]] |
|||
[[ja:原子番号]] |
|||
[[jv:Nomer atom]] |
|||
[[ka:ატომური ნომერი]] |
|||
[[kk:Атомдық нөмір]] |
|||
[[kn:ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ]] |
|||
[[ko:원자 번호]] |
|||
[[ku:Hejmara atomî]] |
|||
[[la:Numerus atomicus]] |
|||
[[lb:Uerdnungszuel]] |
|||
[[li:Atoomnómmer]] |
|||
[[lmo:Nümer atomich]] |
|||
[[lt:Atomo numeris]] |
|||
[[lv:Atomskaitlis]] |
|||
[[mk:Атомски број]] |
|||
[[ml:അണുസംഖ്യ]] |
|||
[[mn:Атомын дугаар]] |
|||
[[mr:अणुक्रमांक]] |
|||
[[ms:Nombor atom]] |
|||
[[my:အက်တမ် အမှတ်စဉ်]] |
|||
[[nds:Atomtall]] |
|||
[[ne:परमाणु क्रमांक]] |
|||
[[nl:Atoomnummer]] |
|||
[[nn:Atomnummer]] |
|||
[[no:Atomnummer]] |
|||
[[oc:Numèro atomic]] |
|||
[[pa:ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ]] |
|||
[[pl:Liczba atomowa]] |
|||
[[pnb:ایٹمی نمبر]] |
|||
[[pt:Número atómico]] |
|||
[[qu:Iñuku ñiqi]] |
|||
[[ro:Număr atomic]] |
|||
[[ru:Зарядовое число]] |
|||
[[rue:Протонове чісло]] |
|||
[[scn:Nùmmuru atòmicu]] |
|||
[[sh:Atomski broj]] |
|||
[[si:පරමාණුක ක්රමාංකය]] |
|||
[[simple:Atomic number]] |
|||
[[sk:Protónové číslo]] |
|||
[[sl:Vrstno število]] |
|||
[[sq:Numri atomik]] |
|||
[[sr:Атомски број]] |
|||
[[stq:Atomtaal]] |
|||
[[su:Nomer atom]] |
|||
[[sv:Atomnummer]] |
|||
[[sw:Namba atomia]] |
|||
[[ta:அணு எண்]] |
|||
[[te:పరమాణు సంఖ్య]] |
|||
[[th:เลขอะตอม]] |
|||
[[tl:Bilang na atomiko]] |
|||
[[tr:Atom numarası]] |
|||
[[uk:Атомний номер]] |
|||
[[ur:جوہری عدد]] |
|||
[[uz:Atom raqami]] |
|||
[[vec:Nùmaro atòmego]] |
|||
[[vi:Số nguyên tử]] |
|||
[[yi:אטאם נומער]] |
|||
[[yo:Nọ́mbà átọ̀mù]] |
|||
[[zh:原子序数]] |
|||
[[zh-min-nan:Goân-chú-hoan]] |
|||
[[zh-yue:原子序數]] |
|||
Wysiging soos op 14:29, 8 Maart 2013
Die atoomgetal (Z) is 'n term wat in chemie en fisika gebruik word om die aantal protone wat in die kern van 'n atoom voorkom, aan te dui. In 'n atoom met 'n neutrale lading is die aantal elektrone tipies gelyk aan die atoomgetal.
Die atoomgetal het aanvanklik verwys na die nommer wat die element se plek in die periodieke tabel aangedui het. Toe Mendelejev die bekende chemiese elemente gegroepeer het na aanleiding van ooreenkomste in hulle chemiese gedrag, is daar opgemerk dat die plasing van elemente in streng volgorde volgens hulle atoommassa's gelei het tot verkeerde plasings. Jodium en tellurium verskyn oënskynlik in die verkeerde volgorde as hulle in die tabel volgens hul atoommassas gelys word en pas beter in die tabel as hulle plekke omgeruil word. Wanneer hulle in die volgorde geplaas word waar hulle chemiese eienskappe beter ooreengestem het dit duidelik geword dat hulle nommers in die tabel ooreengestem het met hul atoomgetalle soos in die eerste paragraaf gedefinieer. Die getal is proporsioneel tot die massa van die atoom, maar het soos deur bostaande afwyking geïllustreer, 'n ander eienskap as die massa gereflekteer.
Die afwykings in hierdie volgorde is uiteindelik deur Henry Gwyn Jeffreys Moseley na aanleiding van sy navorsing in 1913 verduidelik. Moseley het 'n streng verwantskap ontdek tussen die x-straaldiffraksiespektra van die elemente en hulle korrekte plasing in die periodieke tabel. Dit het later duidelik geword dat die atoomgetal ooreengestem het met die elektriese lading van die kern; met ander woorde die aantal protone. Dit is hierdie lading wat aan elemente hulle chemiese eienskappe verleen eerder as hul atoommassas.
Die atoomgetal is nou verwant aan die massagetal (maar hulle moet nie met mekaar verwar word nie) wat die aantal protone en neutrone in die kern van 'n atoom is. Die massagetal word dikwels na die naam van die element geskryf, bv. koolstof-14 (gebruik in koolstofdatering).
Sien ook
Verwysings
- atomic number. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.