Thomas François Burgers

Thomas Francois Burgers, gebore op 15 April 1834 op die plaas Langfontein naby Graaff-Reinet en oorlede in 1881 op Richmond, was 'n teoloog en president van die Zuid-Afrikaansche Republiek. Hy keer in 1858 na die Kaap terug om leraar van die NG gemeente op Hanover in die Karoo te word na hy sy doktorsgraad in Teologie aan die Universiteit Utrecht in Holland verwerf. In sy eerste gemeente raak hy betrokke in 'n teologiese geskil op grond van sy beweerde liberalisme (hy het hom sterk uitgespreek teen die destydse opwekkingsdienste) en ongeloof in die letterlike waarheid van die Bybel. Dit het sy skorsing deur die Sinode in 1862 tot gevolg. Burgers beroep hom op die Kaapse Hooggeregshof en word gelyk gegee en as predikant herstel na die Sinode se appèl ook by die Britse Geheime Raad misluk. Nogtans word hy in 1872 verkies tot tweede president van die ZAR ná die bedanking van president Marthinus Wessel Pretorius. Hy was geesdriftig, welsprekend en sjarmant, maar sy betreklik gesofistikeerde opvattings oor regering, opvoeding en godsdiens het die burgers vervreem. Burgers het 'n ambisieuse reis oorsee onderneem en 'n lening in Holland bekom om die toe nog primitiewe ZAR deur middel van onder meer die aanlê van spoorweë te ontwikkel. Die materiaal vir die spoorweë, wat hy aangekoop het, is in Lourenço Marques afgelewer, maar het daar gelê en roes. Hy was nie opgewasse vir die stryd teen Sekhukhune (ca. 1810 - 1882), opperhoof van die Pedi, nie en dit gee aanleiding in April 1877 tot die ZAR se besetting vir die Britse Kroon deur sir Theophilus Shepstone (1817 - 1893) en sy mag van 25 polisiemanne. Toe hy nie voldoende steun van die burgers kon kry nie, bedank Burgers en tree af. Hy sterf sowat vier jaar, so te sê vergete en verarm.

Publikasies

• Sketse uit het Boeren Leven.

Bronnelys

• Saunders, Christopher C. (raadgewende red.), An Illustrated Dictionary of South African History, Ibis Books and Editorial Services cc, Sandton, 1994.
• Rosenthal, Eric (hoofred.), Ensiklopedie van Suidelike Afrika, Frederick Warne & Co. Ltd., Londen en New York, 1972.
• Scannell, J.P. (red.), Die Afrikaanse Kernensiklopedie’’, Nasionale Boekhandel, Kaapstad, 1965.