Spesiekompleks

Die skoenlappergenus Heliconius bevat spesies wat slegs met groot moeite van mekaar onderskei word.

In biologie is 'n spesiekompleks 'n groep naverwante organismes wat sodanig eenders is dat hul onderlinge skeidslyne dikwels onduidelik is. Terme wat identies of in samehang gebruik word, maar eintlik meer presiese betekenisse toegeken word, is kriptiese spesies vir twee of meer spesies wat onder een spesienaam verskuil bly, susterspesies vir twee kriptiese spesies wat mekaar se naaste verwante is, en spesieswerm vir 'n groep naverwante spesies wat dieselde habitat bewoon. As informele taksonomiese range, is spesiegroep, spesieaggregaat, makrospesie, en superspesie ook in gebruik.

Twee of meer taksa wat eens as konspesifies beskou is (d.w.s. behorend tot dieselde spesie) mag later in infraspesifiese taksa onderverdeel word (d.w.s. taksa binne 'n spesie, soos bakteriese lyne of plantvariëteite), wat wel 'n kompleks vorm, maar nie 'n spesiekompleks nie.

'n Spesiekompleks vorm meestal 'n monofiletiese groep met 'n gemeenskaplike voorouer, maar daar is ook uitsonderings. Dit mag 'n vroeë stadium na spesiasie verteenwoordig, maar mag ook vir 'n lang tyd reeds geïsoleerd wees sonder dat daar morfologiese verskille ontwikkel het. Hibriedspesiasie kan 'n komponent in die ewolusie van 'n spesiekompleks wees.

Spesiekomplekse word in alle groepe organismes aangetref, en word uitgewys deur die noukeurige bestudering van verskille tussen die indiwiduele spesies deur sekuur te let op morfologiese detail, gebruik te maak van toetse of reproduktiewe isolasie, of van DNA-gebaseerde metodes waaronder molekulêre filogenetika en DNA-strepieskodes. Die bestaan van besonder eenderse spesies kan ten gevolg hê dat lokale en globale spesiediversiteit onderskat word. Die herkenning van eenderse maar tog onderskeibare spesies is belangrik vir voorkomende gesondheidsorg, pesbeheer en in bewaringsbiologie alhoewel die opstel van skeidslyne tussen spesies inherente problematiek oplewer.