Kalsium-aluminiumryke insluitsel
'n Kalsium-aluminiumryke insluitsel CAI (Engels: calcium aluminium rich inclusion) is 'n stofdeeltjie wat deel uitmaak van 'n chondriet en hoofsaaklik uit oksiede of silikate van aluminium, kalsium, magnesium en titaan bestaan. Ander elemente wat hulle soms ook bevat is litofiel soos Sc, Y, Zr, Hf en die Ln-elemente asook siderofiele elemente van die platinumgroep. Hulle is nogtans gewoonlik arm in vlugtige elemente soos water of alkali-elemente asook yster.[1]
Minerale[wysig | wysig bron]
Gewoonlik bevat dit minerale soos spinel, meliliet (ook in gewone chondriete en enstatiet-chondriete), hiboniet, anortiet, pirokseen, perovskiet of soms grossiet (veral in CH en CR-chondriete) of korund. Talle ander vastestowwe is ook aangetref, maar hulle is skaars.[1]
Grootte[wysig | wysig bron]
Hulle vorm gewoonlik <5% van die massa van die chondriet en is gewoonlik kleiner as 1 mm, hoewel in een soort chondriete (CV3) CAIs aangetref word wat 2-3 cm groot kan word. CAIs word in alle soorte chondriete behalwe die CI-klas gevind.[1]
Datering[wysig | wysig bron]
CAIs is uitsonderlik oud. (Uit die Hiperitium van Goldblatt se chronologie) 'n Uiters noukeurige bepaling met Pb/Pb-isotoopverhoudings het 'n datering van 4,5672±0,0006 Ga vir die Efremovka CV3-meteoriet gelewer. Hulle is die enigste materiaal wat nog die spore van die uitgestorwe oerisotope 41Ca en 10Be wys wat taamlik kort halfleeftye besit. Hulle wys ook die hoogste oorspronkelike 26Al/27Al-verhouding van alle materiale.[1]