Pawlik Morosof
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Pawlik Morosof | |
|---|---|
 "Amptelike" portret van Pawlik Morosof, gebaseer op 'n skoolfoto, die enigste bestaande foto van hom. | |
| Gebore | Pavel Trofimovitsj Morozov 14 November 1918 Gerasimovka |
| Sterf | 3 September 1932 Gerasimovka |
| Nasionaliteit | Sowjetunie |
| Bekend vir | Kinderheld van die Sowjetunie |
| Ouer(s) | Trofim Sergeevich Morozov Tatyana Semyonovna Morozova (née Baidakova) |
Pavel Trofimovitsj Morozov (Russies: Павел Трофимович Морозов), beter bekend as Pawlik Morosof, was 'n kinderheld in die Sowjetunie nadat hy sy pa aan die owerheid verkla het omdat hy nie 'n goeie kommunis was nie. Hy is in media as 'n martelaar geprys en Stalin het hom tot 'n eksemplariese voorbeeld vir die jeug verhef.
Beknopte biografie[wysig | wysig bron]
Morosof is op 14 November 1918 in Gerasimovka, 'n klein dorpie 350 kilometers noordoos van Jekaterinburg gebore. Dit was 'n arm dorp, maar die inwoners was erg op hulle onafhanklikheid gestelt. Hulle het in die 19de eeu vanuit Sentraal-Rusland, op soek na grond en vryheid, na die ooste getrek. In ongeveer 1930 verset hulle hulself teen aansluiting by kollektiewe boerderye (Kolchoz genoem).
Sy vader, Trofim Morozov, was 'n eenvoudige hardwerkende boer, en was 'n gerespekteerde inwoner van die dorp. In 1931 het hy daar in sy derde termyn as Sowjet-voorsitter gedien. In Oktober 1931 word hy in hegtenis geneem omdat hy na bewering vervalste dokumente aan die verbode 'koelakke' voorsien het. Pawlik het moontlik sy pa toe reeds verraai. Hy het saam met sy jonger broer, Fjodor, 'n reputasie onder die dorpenaars gehad dat hulle hul nie aan reëls steur nie. Verder koester hy 'n wrok teen sy pa, omdat hy die gesin vir 'n ander vrou verlaat het. In November 1931 getuig hy openlik teen sy pa. Toe sy pa hom toesnou: "Ek is nie jou vader nie", het Pawlik vir die regter gesê: "Ja, hy was my vader, maar hy is meer nie. Ek is nie hier as sy seun nie, maar as 'n pionier". Sy pa is tot dwangarbeid in die noorde van Rusland gevonnis en is later doodgeskiet.
Op 3 September 1932 is Pawlik en sy broer Fjodor dood in 'n bos aangetref. Die pers berig dat die moord deur sy familie gepleeg is, uit wraak omdat hy teen sy pa getuig het. Die ware rede vir die moord kan egter nie maklik bepaal word nie, omdat die saak onmiddellik verpolitiseer is. Die familie het waarskynlik niks met die moord te make nie. Volgens die Britse historikus, Orlando Figes, is die broers vermoedelik deur 'n neef na 'n rusie oor 'n wapen vermoor. Vyf van die familielede, onder wie sy ouma en oupa, is ná beskuldigings deur dieselfde neef weens moord aangekla. Vier van hulle is tydens 'n skouverhoor skuldig bevind en voor 'n vuurpeloton tereggestel.
Van die begin van die ondersoek is die moord deur die Sowjet-pers as 'n politieke misdaad uitgebeeld, met Pawlik as die onskuldige model-Pionier en die moordenaars as kontra-rewolusionêre koelakke. Pawlik groei vinnig tot die held van 'n propagandistiese kultus. Verskeie stories, films, dramas, biografieë en liedjies beskryf hom as die perfekte Pionier en 'n waaksame partyaktivis aan die tuisfront. Sy onbaatsugtige moed om sy eie pa op te offer is as 'n voorbeeld vir alle kinders in die Sowjetunie voorgehou.
Die Pavlik-kultus het 'n groot invloed op die morele waardes en gevoelens van 'n hele generasie kinders gehad. Hulle het van Pawlik se verhaal geleer dat trouheid aan die staat belangriker as hegte familiebande is. Om familielede te verklik was nie skandelik nie, maar getuig van goeie burgerskap. Dit is wat van Sowjet-burgers verwag is.
Na die Perestroika kantel die beeldvorming rondom Pawlik en hy word deesdae eerder as 'n tipe Judas uitgebeeld.
Literatuur en bron[wysig | wysig bron]
- Orlando Figes: Fluisteraars; leven onder Stalin, 2007, ISBN 978-0-8050-7461-1
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Normdata  |
|
|---|