Wikipedia:Voorbladartikel week 45 2021

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jean-Jacques Rousseau, pastelskildery deur Maurice Quentin de La Tour, 1753.

Jean-Jacques Rousseau (* 28 Junie 1712 in Genève; † 2 Julie 1778 in Ermenonville (Oise) naby Parys) was 'n Geneefse skrywer, filosoof, opvoedkundige, natuurnavorser en komponis van die Verligtingstydperk. As beduidende wysgerige was hy een van die wegbereiders van die Franse Rewolusie en het 'n groot invloed op die 19de- en 20ste-eeuse opvoedkunde en politieke teorieë uitgeoefen.

Sy Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes (Diskoers oor die oorsprong en grondslag van ongelykheid tussen mense) en Du contrat social; ou Principes du droit politique (Oor die sosiale kontrak; of die Beginsels van politieke reg), is hoekstene in moderne politieke en sosiale denke. Rousseau se sentimentele roman Julie ou la Nouvelle Héloïse (Julie, of die Nuwe Héloïse) (1761) was belangrik vir die ontwikkeling van preromantiek en romantiek in fiksie. Sy Émile, ou De l’éducation (Emile, of oor die Onderwys) (1762) is 'n opvoedkundige verhandeling oor die plek van die individu in die samelewing. Rousseau se outobiografiese geskrifte – die postuumgepubliseerde Les Confessions (Belydenisskrifte saamgestel in 1769), 'n begin van die moderne outobiografie, en die onvoltooide Les rêveries du Promeneur Solitaire (Die dagdrome van 'n Eensame Wandelaar) (saamgestel 1776–1778) – het die laat 18de-eeuse “Tydperk van Ontvanklikheid” (Age of Sensibility) geïllustreer en 'n verhoogde fokus op subjektiwiteit en introspeksie gebring wat later moderne skryfwerk gekenmerk het.

Rousseau raak in 1742 bevriend met mede-filosoof Denis Diderot, en skryf later oor Diderot se romantiese probleme in Les Confessions. Gedurende die tydperk van die Franse Revolusie was Rousseau die gewildste van die filosowe onder lede van die Jakobyne-klub. Hy is in 1794 as 'n nasionale held in die Panthéon in Parys begrawe, 16 jaar ná sy dood.

...lees verder