William Caxton

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
William Caxton
Geboreca. 1422
Sterfca. 1491
NasionaliteitVlag van Engeland Engeland
BeroepHandelaar, diplomaat, skrywer en drukker
Bekend virRecuyell of the Historyes of Troye
Dictes or Sayengis of the Philosophres
Brut Chronicles

William Caxton (1415/1422–1491) was die eerste persoon in Engeland wat boeke gedruk het. Hy is in Duitsland, waar die eerste boeke op die Europese vasteland gedruk is, touwys gemaak. Daarna is hy terug na Engeland waar hy 'n drukkersonderneming in 1476 begin het. Hy was ook die eerste Engelse handelaar wat gedrukte boeke verkoop het.[1]

Lewensloop[wysig | wysig bron]

William Caxton se drukkersmerk
Caxton toon sy eerste drukwerk aan koning Edward IV in die aalmoeseniershuis in Westminster Abbey

Caxton is tussen 1415 en 1422 in die graafskap Kent gebore en trek na Londen, waar hy as vakleerling by 'n stoof-handelaar werk. In 1446 vertrek hy na Brugge (België) om meer oor die syhandel te leer. Hy word 'n suksesvolle sakeman en kom in Mechelen in aanraking met Margaretha van York, die hertogin van Boergondië en suster van die Engelse koning. Sy bestel die eerste gedrukte Engelse werk by hom. Tydens sy reise maak hy met die boekdrukkuns kennis (onder andere in Keulen in Duitsland), wat êrens tussen 1451 en 1456 deur Johannes Gutenberg ontwikkel is.

Kort daarna rig hy sy eie drukkery in Brugge op, waar hy die eerste Engelse boek in 1475 druk, The Recuyell of the Historyes of Troye, wat deur Caxton self vanuit Frans vertaal is. Caxton het uiteindelik drie boeke in Brugge gedruk.[2]

Hy keer in 1476 na Engeland terug en rig die eerste drukpers op Engelse bodem in die aalmoeseniershuis van Westminster Abbey in Westminster op. Selfs hier beperk hy homself nie net tot drukwerk nie, hy het verder vertaal (meestal uit Frans) en gee nog boeke uit. Op 18 November 1477 lewer Caxton die eerste gedateerde boek in Engels af, getiteld "Dictes and Sayenges of the Phylosophers", 'n werk van Guillaume de Tignonville, wat deur Anthony Woodville uit Frans vertaal is.[3][4]

In 1928 is 'n nóg ouer gedrukte dokument van Caxton in die vorm van 'n aflaatbrief in Engeland gevind. In die dokument skeld John Sant, die ab van Abingdon, Henry Langly en sy vrou Katherine op 13 Desember 1476 van hulle sonde vry. Verskeie bronne beskou hierdie aflaatbrief dan ook as die eerste gedrukte dokument in Engeland.[5][6] In 1481 druk Caxton die eerste geïllustreerde boek "The Myrrour of the Worlde".[7]

Caxton druk onder meer Geoffrey Chaucer se The Canterbury Tales (1478) en Thomas Malory se Morte d'Arthur (1485). Hy het 'n groot invloed op die standaardisering van die Engelse taal en spelling gehad.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  2. Holbrook, J (1938) The Printing of Books, Cassell & Company Ltd., bl. 193.
  3. Holbrook, J (1938) The Printing of Books, Cassell & Company Ltd., bl. 186 – 195, bl. 193.
  4. Mubashshir ibn Fātik, Abū al-Wafāʼ. "Thus endeth thys book of the dictes and notable Wyse sayenges of the phylosophers". The Library of Congress.
  5. "Bibliographical Notes, a note on the Caxton Indulgence of 1476". Library Oxfordjournals.
  6. Pollard, Alfred William. Earliest printing in England: an indulgence of 1476. Linotype & Machinery Limited, 1928.
  7. "TIMELINE OF WORLD HISTORY". everyhistory.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2015.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]