Klein Donker Vlek
Die Klein Donker Vlek, soms genoem Donker Vlek 2 of Die Towenaar se oog, was ’n werwelstorm op Neptunus.[1][2] Dit was die tweede grootste storm in Neptunus se suidelike halfrond in 1989, toe Voyager 2 verby die planeet gevlieg het. Toe die Hubble-ruimteteleskoop in 1994 op Neptunus gerig is, het die vlek verdwyn.[3]
Waarneming
[wysig | wysig bron]Die Klein Donker Vlek, Bromponie (’n vinnig bewegende wit wolk) en Groot Donker Vlek is in 1989 deur Voyager 2 ontdek. Die Klein Donker Vlek het in die suidelike halfrond oos om Neptunus beweeg met ’n periode van 16,1 uur.[4] Terwyl die Groot Donker Vlek die vinnigste winde gehad het wat nog in die Sonnestelsel aangeteken is, is die Klein Donker Vlek se windsnelhede nie gemeet nie.[5] Die klein vlek het ook, anders as die groot vlek, nie meegaande wit wolke gehad nie. Toe Nasa Neptunus in 1994 deur Hubble bestudeer, was albei vlekke weg.[3]
Eienskappe
[wysig | wysig bron]Die bynaam "Towenaar se Oog" kom van die treffende, oogagtige voorkoms van die vlek.[6] Die Klein Donker Vlek was kleiner as die groot vlek en het verder suid om die planeet gedraai met ’n periode van twee uur korter.[4]
Die donker ovaal van die storm wat die buitekant van die oogagtige struktuur uitgemaak het, is gevorm deur ’n werwelstorm wat kloksgewys beweeg en atmosfeer binnewaarts na die planeet se middel ingesuig het.[5] Dit het ’n gat in die boonste metaanwolkkombers gevorm en die storm se donkerder blou kleur veroorsaak.[7] Stroke in die donker deel was dalk onsigbare, vinnige winde, maar die snelhede is nie gemeet nie.[5]
Die helder binneste deel van die "oog" is gevorm deur wit metaanyswolke wat van die middel van die storm opgewel het.[6] Binne die chaos van hierdie middelste wolke was ’n paar groter strukture, insluitende ’n V-vorm aan die oostekant, wat vermoedelik daarop dui dat die storm kloksgewys roteer het.[5] Dié wolke het bestaan uit dieselfde metaanys as soortgelyke "meegaande wolke" wat naby die planeet se groter storms waargeneem is; die Klein Donker Vlek het egter nie in 1989 of 1994 sulke meegaande wolke gehad nie.[3]
Verdwyning
[wysig | wysig bron]Ná Voyager 2 se verbyvlug in 1989 is die planeet eers weer in 1994 deur Hubble in hoë resolusie waargeneem. Toe was albei storms weg. Die storm wat die Groot Donker Vlek veroorsaak het, was dalk nog op ’n laer hoogte teenwoordig omdat daar steeds wit meegaande wolke in die streek was.[8] Terwyl werwelstorms vermoedelik verdwyn wanneer hulle nader aan Neptunus se ewenaar beweeg, waar lugstrome van 400 meter per sekonde voorkom, kan ander, onbekende meganismes in Neptunus se atmosfeer ook ’n einde aan die storms bring.[6]
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Groot Donker Vlek
- Groot Rooi Vlek op Jupiter
- Groot Wit Vlek op Saturnus
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Historic Hurricanes". Solar System Exploration. Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2012. Besoek op 9 Augustus 2012.
- ↑ "Small Dark Spot". Nasa. Besoek op 9 Augustus 2012.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Nemiroff, R.; Bonnell, J., reds. (21 Augustus 2001). "Dark Spots on Neptune". Astronomy Picture of the Day. Nasa. Besoek op 9 Augustus 2012.
- ↑ 4,0 4,1 "PIA00046: Neptune Full Disk". Jet Propulsion Laboratory Photojournal. 29 Januarie 1996. Besoek op 23 April 2020.
{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link) - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 "Neptune's Small Dark Spot (D2)". www.jpl.nasa.gov. Besoek op 23 April 2020.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 "NASA's Cosmos". ase.tufts.edu. Besoek op 23 April 2020.
- ↑ Suomi, V. E.; Limaye, S. S.; Johnson, D. R. (22 Februarie 1991). "High Winds of Neptune: A Possible Mechanism". Science (in Engels). 251 (4996): 929–932. Bibcode:1991Sci...251..929S. doi:10.1126/science.251.4996.929. ISSN 0036-8075. PMID 17847386.
- ↑ Sromovsky, L. A.; Fry, P. M.; Dowling, T. E.; Baines, K. H. (1 Oktober 2000). "The unusual dynamics of new dark spots on Neptune". DPS (in Engels). 32: 09.03. Bibcode:2000DPS....32.0903S.
Nog leesstof
[wysig | wysig bron]- Xiaolong Deng; Raymond LeBeau jr. (15 Junie 2012). "Comparative CFD Simulations of the Dark Spots of Uranus and Neptune". Aerospace Research Central. American Institute of Aeronautics and Astronautics. doi:10.2514/6.2007-4119.
- Ingersoll, Andrew P.; Barnet, Christopher D.; Beebe, Reta F.; Flasar, F. Michael; Hinson, David P.; Limaye, Sanjay S.; Sromovsky, Lawrence A.; Suomi, Verner E. "Dynamic Meteorology of Neptune". Neptune and Triton. Tucson: University of Arizona Press. pp. 613-682. ISBN 9780816515257.
- Andrew I. Hsu (25 Maart 2019). "Lifetimes and Occurrence Rates of Dark Vortices on Neptune from 25 Years of Hubble Space Telescope Images". The Astronomical Journal.
Skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Klein Donker Vlek.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
