Ewenaar
Die ewenaar is 'n denkbeeldige lyn op die aardoppervlak wat ewe ver van die Noordpool en Suidpool is. Dit verdeel die aarde in 'n Noordelike en 'n Suidelike halfrond.
Die ewenaar dien as verwysing deurdat die breedtegraad daarvan volgens definisie nul (0) is. So kan dit gebruik word om die geografiese breedtes van ander liggings aan te dui. Die diameter van die aarde by die ewenaar is ongeveer 12 756 km en daarom is die lengte van die ewenaar om die aarde ongeveer π × 12 756 = 40 075 km.
Die aarde se rotasiespoed as gevolg van die wenteling van die aarde om sy eie as, is die vinnigste by die ewenaar, ongeveer 1670 km/h. By die pole is hierdie spoed die stadigste, sowat 0 km/h. Wind waai egter nie harder of vinniger by die ewenaar nie, aangesien die aarde se atmosfeer net so vinnig saamdraai.
Die son is twee keer per jaar in 'n posisie regoor die ewenaar. Gebiede wat op die ewenaar lê is baie warm en het nie onderskeidelike seisoene soos gebiede meer Noord of Suid nie, alhoewel daar wel onderskeid tussen droë en nat tydperke gemaak kan word. Die son se aantrekkingskrag is op sy sterkste by die ewenaar.
Die presiese ligging van die ewenaar is vir die eerste keer in die 18de eeu bepaal deur 'n Franse ekspedisie onder leiding van Charles Marie de La Condamine. Hy wou met die ekspedisie bewys dat die aarde by die pole afgeplat is.
Die lengte van 'n dag en nag is by die ewenaar ewe lank, in kontras met ander gebiede, waar die nag in die winter langer as die dag is, en weer korter as die dag is in die somer. 'n Persoon wat op die ewenaar staan sal ook opmerk dat die son (en ander sterre in die hemel) in 'n perfekte halwe sirkel deur die lug beweeg (dit is nie die geval in ander gebiede nie).
Lande op die ewenaar[wysig | wysig bron]
Die ewenaar beweeg deur die land en/of die water van 13 lande.
- São Tomé en Principe – die ewenaar loop deur Ilhéu das Rolas, 'n klein eilandjie in hierdie argipel
- Gaboen
- Republiek van die Kongo
- Demokratiese Republiek van die Kongo
- Oeganda – insluitende oor 'n paar eilande in die Victoriameer
- Kenia
- Somalië
- Maldive – die ewenaar mis elke eiland en gaan reg tussen Gaafu Dhaalu Atol en Gnaviyani Atol deur
- Indonesië – oorkruis baie eilande, waaronder Sumatra, Borneo, Sulawesi, en Halmahera
- Kiribati – die ewenaar mis elke eiland en gaan reg tussen die Aranuka en Nonouti atille deur in die Gilbert eilande
- Ecuador (Spaans vir "ewenaar") – insluitende Isabela-eiland en die Galápagos-Eilande
- Colombia
- Brasilië – insluitende 'n paar eilande in die mond van die Amazonerivier en deur Macapá, die hoofstad van die Amapá-staat.
Normdata  |
|
|---|