Asbliktakson

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Asbliktakson (Engels: wastebasket taxon) is 'n takson waarin organismes louter geplaas word omdat dit nie duidelik is watter taksonomiese indeling die juiste een is nie.[1]

Die takson is dalk oorspronklik in goeie trou voorgestel, maar later het die insigte verander en daar word besef dat die takson nie juis is nie. Navorsers gaan nogtans voort om die takson te gebruik omdat 'n geskikte nuwe indeling nie beskikbaar is nie of ooreenstemming daaroor ontbreek.

Daar is talle voorbeelde. Ungulata is deur Linnaeus voorgestel vir alle diere wat hoewe besit. Dit het die ewehoewiges soos wildsbokke, skape, varke en die onewehoewiges soos die perde en renosters maar ook die slurpdiere bevat. Linnaeus het in 1766 selfs die dassies ingesluit.[2] Die walvisse het nie hiertoe behoort nie. Vandag praat wetenskaplikes liewer oor die Euungulata (die 'regte hoefdiere', Waddell et al 2001[2]) wat die ewehoewiges (+walvisse) en onewehoewiges verenig (almal Laurasiatheria), maar die slurpdiere en dassies uitsluit (wat Afrotheria is), omdat dit beter met die diere se verwantskap ooreenkom. Die Griekse woord "eu" beteken "goed, wel" en word dikwels gebruik om 'n nuwe taksonnaam te skep wat 'n beter definisies het. Daar is Eulipotyphla pleks van Lipotyphla, Euarchontoglires pleks van Archontoglires ensomeer.

In die paleontologie is asbaktaksons taamlik volop. Die insigte oor verwantskap van organismes het deur die koms van die molekulêre filogenomiese navorsing -die vergelyking van DNS en sy statistiese ontleding- en nuwe (kladistiese) statistiese ontleding van morfologiese gegewens baie verander. Taksons soos "Condylarthra" en "Cimolesta" wat heelparty fossiele soogdiere uit die Paleogeen saamvat het duidelik asblikstatus gekry. Maar wat die juiste taksonomie is, is (in 2017) nog steeds onderwerp van navorsing.[3]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. everything.
  2. 2,0 2,1 Taxonomy of Australian Mammals,Stephen Jackson, Stephen Matthew Jackson, Colin Groves Csiro Publishing, 2015, ISBN 1-4863-0013-8, ISBN 978-1-4863-0013-6
  3. Resolving the relationship of Paleocene Placental mammals, Thomas J. D. Halliday, Paul Upchurch, Anjali Goswami Biological Reviews 92(1) 2015, 521-550