Austenitiese vlekvrye staal

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Austenitiese vlekvrye staal verteenwoordig die grootste tonnemaat van al die vlekvrye staal wat geproduseer word.[1] Die belangrikste stale in die 300-reeks is dié wat ongeveer 18% chroom en 8% nikkel per gewig bevat; waarna gewoonlik verwys word as “18/8”, en wat beskou kan word as die basis van die reeks. As gevolg van die hoë prys van nikkel word dié element soms vervang met stikstof en mangaan.

Die 300-reeks het goeie korrosieweerstand, meganiese eienskappe en vervaardigbaarheid, maar die teenwoordigheid van chloried-ione kan nadelig wees. Vlekvrye staal wat aan temperature tussen 425 en 815°C blootgestel word, is onderhewig aan “sensitering”[2] wat meegebring word deur die reaksie van die koolstof in die staal met chroom op korrelgrense om die chroomkarbied Cr23C6 te vorm. Hierdie reaksie lei tot die verdunning van die chroom in korrelgrensgebiede tot onder die vlak van 18% wat nodig is vir die handhawing van die beskermende chroomoksiedlaag. “Gesensiteerde” staal word dus maklik deur korrosiewe media aangeval. Dit is veral ‘n probleen as vlekvrye staal gesweis word. Om die probleen te bowe te kom, is spesiale laekoolsof-variëteite ontwikkel, soos 304L en 316L. ‘n Ander strategie is om elemente in die staal te inkorporeer wat meer stabiele karbiedes as chroom vorm, soos niobium en titaan, bv in stale 347 en 321.

Die 300-reeks bied die moontlikheid van vervormingsversterking deur middel van koue bewerking.

Austenitiese vlekvrye stale is onderhewig aan (transkristallyne) chloried-spanningskorrosie-kraking. Hierdie tipe faling vereis die teenwoordigheid van ‘n toegepaste trekspanning of ‘n trekresspanning en kom selfs voor in elektroliete wat net ‘n paar dele per miljoen chloried-ione bevat. Om stale meer bestand teen chloried te maak word molibdeen (2 tot 4%) in die legering ingevoer (bv in die gevalle van 316 en 317)

Tipes 302 en 304 bevat hoër konsentrasies legeringselemente. Tipe 304 word wyd gebruik in 'n reeks hoëtemperatuur-toepassings. Sy hoë nikkelinhoud maak tipe 305 selfs meer stabiel as tipe 304. Tipes 309, 310 en 314 kan ook by hoë temperature gebruik word. Tipes 316 en 317 het goeie algemene korrosieweerstand en is ook aanwendbaar by hoë temperature.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Lai JK, Shek CH, Lo KH, editors. Stainless steels: An introduction and their recent developments. Bentham Science Publishers; 2012.
  2. JM West, Electrodeposition and Corrosion Prosesses, Van Nostrand, 1965.