Boegskok

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die LL Ori-boegskok in die Orion-newel. Die ster se wind bots teen die newelvloei.
Hubble, 1995

’n Boegskok is die gebied tussen ’n magnetosfeer en ’n omringende medium. By sterre is dit gewoonlik die grens tussen hul sterwind en die interstellêre medium. In planete se magnetosfeer is die boegskok die grens waar die snelheid van die sonwind skielik afneem omdat dit die magnetopouse nader.[1]

Die bekendste voorbeeld van ’n boegskok is die een om die Aarde, maar alle gemagnetiseerde planete het een. Die Aarde s’n is sowat 17 km dik [2] en is sowat 90 000 km van die Aarde af geleë.[3]

Dekades lank is geglo die Son se sonwind vorm ’n boegskok wanneer dit teen die omringende interstellêre medium bots. Dit is in 2012 bevraagteken toe data van die Interstellar Boundary Explorer (IBEX) ontdek die Sonnestelsel beweeg stadiger deur die interstellêre medium as wat voorheen gedink is.[4] Dit het die vermoede laat ontstaan dat daar min of geen boegskok om die Sonnestelsel is nie.[4]

Dit kom ook algemeen voor by Herbig Haro-voorwerpe (waar strome gas uit vormende sterre gewerp word): ’n baie sterker gerigte uitvloei van gas en stof veroorsaak boegskokke wat teen optiese golflengtes sigbaar is.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Sparavigna, A.C.; Marazzato, R. (10). "Observing stellar bow shocks" (PDF). {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp); Gaan datum na in: |date= en |year= / |date= mismatch (hulp); Onbekende parameter |month= geïgnoreer (hulp)
  2. "Cluster reveals Earth's bow shock is remarkably thin". European Space Agency (in Engels). 16 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2012. Besoek op 10 September 2013.
  3. "Cluster reveals the reformation of the Earth's bow shock". European Space Agency (in Engels). 11 Mei 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2012.
  4. 4,0 4,1 "NASA – IBEX Reveals a Missing Boundary At the Edge Of the Solar System". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2013. Besoek op 10 September 2013.
  • Kivelson, M. G.; Russell, C. T. (1995). Introduction to Space Physics. New York: Cambridge University Press. p. 129. ISBN 0-521-45104-3.
  • Cravens, T. E. (1997). Physics of Solar System Plasmas. New York: Cambridge University Press. p. 142. ISBN 0-521-35280-0.
  • Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia