Gaan na inhoud

Breinkaart

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Breinkaart, in Afrikaans ook bekend as die Spinnekop-en-web-metode, is 'n diagram wat gebruik word om woorde en idees aan 'n sleutelwoord oor 'n kernbegrip of idee te verbind. Dit word gebruik om idees te visualiseer, klassifiseer, te struktureer en te skep; dit word ook gebruik as studiehulpmiddel, vir probleemoplossing en besluitneming.

Dit is soortgelyk aan 'n semantiese netwerk of kognitiewe kaart maar daar is geen formele beperkinge op die soorte skakels wat gebruik mag word nie. Dikwels sluit die kaart prente, woorde en lyne in. Die elemente word intuïtief gerangskik volgens die belangrikheid van die begrippe en word in groepe, vertakkinge of velde verdeel.

'n Breinkaart is met ander woorde 'n beeldgesentreerde radiale diagram wat die semantiese of ander verbindings tussen stukkies inligting verteenwoordig. Die eenvormige grafiese formulering van die semantiese struktuur van inligting op die metode van kennisversameling kan die oproep van bestaande herinneringe verbeter. Dit word ook dikwels geadverteer as 'n tegniek om motivering om 'n taak uit te voer te verhoog. Die kaart kan byvoorbeeld gebruik word om die struktuur van 'n regeringinstansie grafies te illustreer. 'n Breinkaart wat goed gestruktureer is en goed gevestig is kan gebruik word om 'n onderwerp te hersien.

Oorsprong

[wysig | wysig bron]

Breinkaarte (en soortgelyke begrippe) is al lank in gebruik vir die doeleindes van leer, dinkskrums, geheue hulpmiddels, visuele denke en probleemoplossing deur opvoeders, ingenieurs, sielkundiges en ander mense in die algemeen. Van die vroegste voorbeelde van breinkaarte is ontwikkel deur Porphyrius 'n uitstaande denker uit die 3de eeu toe hy die verskeie kategorieë van begrippe van Aristoteles grafies gevisualiseer het. Ramon Llull het ook die breinkaart tipe struktuur gebruik.

Mense het beeldgesentreerde radiale grafiese organiseringstegnieke vir 'n baie lang tyd gebruik in vakgebiede soos ingenieurswese, sielkunde en opvoeding, die bekende skrywer en sielkundige Tony Buzan beweer egter dat hy oorspronklik die idee van breinkaarte ontwikkel het.

Hy beweer dat die idee geïnspireer is deur die algemene betekenisleer in wetenskapsfiksie soos die van A. E. van Vogt en L. Ron Hubbard. Hy beweer dat tradisionele artikels op die leser staatmaak om van links na regs en van bo na onder te lees, terwyl wat in werklikheid gebeur is dat die brein die bladsy in 'n nie-linieêre wyse deurtas. Hy gebruik ook verder die gewilde aannames oor die serebrale hemisfere om die eksklusiewe gebruik van breinkaarte bo ander vorm van notas maak te bevorder.

Die semantiese netwerk is meer onlangs ontwikkel as 'n teorie om die wyse waarop mense leer te modelleer en is verander na breinkaarte deur die rennaisance man Dr Allan Collins en die vermaarde navorser M. Ross Quillan gedurende die 1960's. Dr Allan Collins kan vanweë sy toewyding en gepubliseerde navorsing oor leer, kreatiwiteit en grafiese denke waarskynlik eerder as die vader van die moderne breinkaart beskou word.

Breinkaarte word nog gereeld in verskeie vorms gebruik en vir verskeie toepassings insluitend leer en onderwys, beplanning asook in ingenieurswese.

Wanneer dit vergelyk word met begripskaarte wat voorheen in die 1960's ontwikkel is, is die struktuur van breinkaarte soortgelyk in soverre die breinkaart 'n vereenvoudigde radiale diagram is met slegs een sleutelwoord in die kern.

Gebruik van breinkaarte

[wysig | wysig bron]
'n Handgetekende breinkaart
Rowwe breinkaartnotas geneem tydens 'n kursus

Breinkaarte het vele toepassings vir persoonlike- en gesinsgebruik, opvoedkundige- en besigheidsituasies, insluitend die neem van notas, dinkskrums (waar idees radiaal rondom die kern node ingevoeg word, sonder dat daar 'n vanselfsprekende voorkeur vanuit die hiërargie of volgorde van die rangskikking daaraan toegeken word), opsommings, hersiening en om algemene klaring van 'n mens se gedagtes teweeg te bring. 'n Mens kan byvoorbeeld na 'n lesing luister en notas neem op breinkaarte van die belangrikste punte en sleutelwoorde. 'n Mens kan breinkaarte ook gebruik as 'n geheuetegniek of om ingewikkelde idees uit te sorteer. Breinkaarte word ook bevorder as 'n manier om saam te werk tydens kreatiwiteitsessies en kan gebruik word om laterale denke te stimuleer.

Breinkaarte kan per hand geteken word as rowwe notas, tydens 'n lesing of vergadering of kan meer gesofistikeerd wees. Daar bestaan ook 'n aantal sagtewarepakkette vir die opstel van breinkaarte.

Riglyne vir die opstel van breinkaarte

[wysig | wysig bron]

Hierdie is die algemeen aanvaarde strukture van 'n breinkaart, maar is nie rigied nie en die indiwidu kan dit vrylik interpreteer:

  1. Begin in die middel met 'n beeld van die onderwerp deur ten minste van drie kleure gebruik te maak.
  2. Gebruik beelde, simbole, kodes en dimensies oral deur die breinkaart.
  3. Kies sleutelwoorde en skryf dit in klein- of hoofletters.
  4. Elke woord/beeld moet alleen staan op sy eie lyntjie.
  5. Die lyne moet verbind word, deur te begin van die middelste beeld. Die middelste lyne is dikker en vloeiend en word al dunner soos dit verder van die kern afbeweeg.
  6. Maak die lyne dieselfde lengte as die woord/beeld.
  7. Gebruik kleure – jou eie kode – regdeur die breinkaart.
  8. Ontwikkel jou eie persoonlike styl.
  9. Beklemtoon begrippe en wys die verbintenisse in jou breinkaart.
  10. Hou die kaart duidelik deur die radiale hiërargie te behou, 'n numeriese volgorde of ander uiteensetting om jou vertakkinge te merk.

Wetenskaplike navorsing op breinkaarte

[wysig | wysig bron]

Buzan (1991) beweer dat breinkaarte by verreweg 'n beter tegniek vir die neem van notas is omdat dit nie lei tot die semi-hipnotiese beswyming verval wat deur ander metodes vir die neem van notas veroorsaak word. Buzan beweer verder ook dat breinkaarte die volle bestek van die vaardighede van die linker- en regterkorteks benut en die brein balanseer en sodoende gebruik maak van die onbenutte 99% van jou ongebruikte verstandelike vermoë. Navorsing is gedoen wat tot die gevolgtrekking gekom het dat sulke bewerings dalk meer 'n bemarkingsfoefie is wat staatmaak op mistastings oor die werking van die brein en die serebrale hemisfere.

Daar is egter voordele te put uit die toepassing van die wye reeks grafiese organiseerders. Navorsing deur Farrand, Hussain en Hennessy (2002) het bevind dat die breinkaart tegniek 'n beperkte dog betekenisvolle impak op geheue by voorgraadse studente gehad het ('n 10% verbetering op die basislyn vir 'n 600 woord teks is waargeneem) vergeleke met ander studietegnieke ('n −6% toename oor die basislyn is in die geval waargeneem).

Hulpmiddele

[wysig | wysig bron]

Hierdie hulpmiddels kan goed benut word om groot hoeveelhede inligting te organiseer.

Oopbron Sagteware

[wysig | wysig bron]