Gaan na inhoud

Changuion

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Weergawe deur Historio19 (besprekings | bydraes) op 09:38, 3 September 2022 (Spelling)
Die familiewapen van François Daniël Changuion (1766-1850) en sy nageslag.

Changuion is 'n Nederlandse-, Franse- en Suid-Afrikaanse familie waarvan 'n lid in 1815 tot die Nederlandse adel verhef is.

Geskiedenis

Die familienaam "Changuion" (uitspraak: ​[ʃɑ̃ɡɥijɔ̃]) kon oorspronklik "Champguyon" gewees het en is moontlik afgelei van die gelyknamige kommune Champguyon in Marne, Frankryk.[1] Een van die eerste historiese vermeldings van die familienaam het in 1562 plaasgevind tydens die bloedbad van Wassy, 'n dorp in die ou Franse provinsie van Champagne. 'n Voorvader, Pierre Changuion, is naamlik hier genoem as een van die Protestantse of Hugenote kerkgangers wat deur Rooms Katolieke aangeval is.[2] Van Pierre se familielede het hierna verhuis na Vitry.[3] Die meerderheid van die Changuions het na die herroeping van die Edik van Nantes in 1685, en weens die gepaardgaande godsdienstige vervolgings, besluit om Frankryk te verlaat. Hulle het hul toe gevestig in die naburige Protestantse lande.[4] Vandag is daar nog enkele Changuions wat woon in die streek van Frankryk waar die familie oorspronklik vandaan gekom het.

Die Nederlandse en Suid-Afrikaanse stam het ontstaan met Jean Changuion, wat omstreeks 1660 in Vitry gebore en in Halle (Saale) in Duitsland in 1700 begrawe is. Sy seun François (1694-1777) het omstreeks 1717 na Amsterdam verhuis en was 'n poorter ('n burger wat oor stadsregte beskik het) en boekverkoper. In 1724 het hy 'n drukkery, wat baie suksesvol sou word, in Amsterdam opgerig.[5] Sy kleinseun François Daniël (1766-1850) is op 16 September 1815 tot die Nederlandse adel verhef weens sy rol as sekretaris van die voorlopige regering van Nederland (die Driemanskap onder Van Hogendorp) in 1813. Deur sy verheffing tot die adel is hy en sy nakomelinge gemagtig om die predikaat van jonkheer en jonkvrouw te gebruik. (As 'n lid van die adel is hy ook die reg gegee om 'n kroon in the helmteken van sy familiewapen[6] te gebruik.) In 1823 is F.D. Changuion in absentia deur 'n hof skuldig bevind aan bedrog. Twee jaar later, in 1825, is daar in Nederland vir die eerstemaal 'n lys saamgestel van die persone wat tot die adel behoort. Slegs F.D. Changuion se kinders wat voor 27 Februarie 1823 (die datum van sy vonnis) gebore is, en nie hyself nie, is op hierdie lys genoem. Hierdie kinders het deel van die adel gebly, en kon dus hul adeldom laat toekom aan hul afstammelinge.[7][8] Dit is ook die huidige standpunt van die Hoge Raad van Adel in Nederland.

Briët voer in 2019 aan dat daar nooit 'n besluit geneem is wat impliseer dat Changuion onthef is van sy status as adellike nie. Bowendien berus skrapping uit die adel nie op enige regsreëls of ander regsgronde nie, aldus Briët.[9] Briët se mening word nie deur almal gedeel nie. In die algemeen beskou, word F.D. Changuion na 1825 nie meer as lid van die Nederlandse adel gesien nie.[10]

Een van François Daniël se seuns, Antoine Changuion (1803-1881), het in 1831 na Suid-Afrika verhuis om 'n professoraat op te neem aan die Zuid-Afrikaansch Athenaeum[11] (gestig in 1829, later bekend as die Suid-Afrikaanse Kollege en tans as die Universiteit van Kaapstad).

Enkele afstammelinge

  • François Changuion (1694-1777), poorter, boekverkoper en drukker te Amsterdam.[12]
    • François Changuion (1727-na 1776), raadslid van die hof van geregtigheid te Essequibo (toe 'n deel van 'n Nederlandse kolonie en nou die Koöperatiewe Republiek Guyana) asook president van die weeshuis, kleinburger van Deventer.[13]
      • Jonkheer François Daniël Changuion (1766-1850), lid van Leiden se vroedskap (stadsraad) asook munisipale amptenaar, sekretaris van die voorlopige regering (die Driemanskap onder Van Hogendorp) in 1813, kommissaris-generaal van Britse troepe, Nederland se eerste gesant na die Verenigde State van Amerika, verhef tot die Nederlandse adel in 1815, word nie vermeld in die lys van adellikes uit 1825 nie.[14][15]
        • Prof. jonkheer dr. Antoine Nicolas Ernest Changuion (1803-1881), hoogleraar te Kaapstad, baie produktiewe skrywer op teologiese en literêre gebied; hy het nege kinders gehad en hieruit stam 'n uitgebreide nageslag wat tot die Nederlandse adel behoort.[16][17] Al die Changuions wat vandag vanuit Suid-Afrika afkomstig is, stam af van sy seun Louis Annes Changuion (1840-1910). 'n Tak van A.N.E. Changuion se nakomelinge, naamlik die nageslag van sy seun Abraham Arnoldus Faure Changuion (1835-1877), het hulle familienaam na Chanquin verander.[18]
          • Jonkheer Abraham Arnoldus Faure Changuion (1835-1877)[19], voorvader van die Chanquins van Suid-Afrika.
          • Jonkheer Louis Annes Changuion (1840-1910)[20], landmeter te Robertson en die voorvader van die Changuions van Suid-Afrika.
        • Jonkvrouw Louise Anne Changuion (1802-1872).[21] Na die dood van beide haar ouers het sy haar by haar broer A.N.E. Changuion in Kaapstad aangesluit. Sy het saam met hom, sy vrou en twee dogters na Europa teruggekeer in 1865.

Verwysings

  1. Di Paola, Maria Teresa (2018). "François Changuion, 'à la tête de Juvenal' in the Strand". Huguenot Society Journal, 31: 34-48.
  2. Haag, Eugene et Emile (1881). La France Protestante, 3. Paris. pp. 1065-1075.
  3. Di Paola, Maria Teresa (2018). "François Changuion, 'à la tête de Juvenal' in the Strand". Huguenot Society Journal, 31: 34-48.
  4. Haag, Eugene et Emile (1881). La France Protestante, 3. Paris. pp. 1065-1075.
  5. Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. pp. 39-41.
  6. Schimmelpenninck van der Oije, Coen, Egbert Wolleswinkel, Jos van den Borne en Conrad Gietman (2014). Wapenregister van de Nederlandse Adel. Hoge Raad van Adel. Zwolle, Nederland: WBOOKS. pp. 220-221.
  7. Briët, C.P. (2019). "Jhr. mr. François Daniël Changuion (1766-1850), de man van 1813, opnieuw beschouwd". De Nederlandsche Leeuw, CXXXVI: 40-77.
  8. Töpfer, John. "De adelskwestie Changuion". Adel in Nederland. Stichting Adel in Nederland. Geraadpleeg 29 August 2022.
  9. Briët, C.P. (2019). "Jhr. mr. François Daniël Changuion (1766-1850), de man van 1813, opnieuw beschouwd". De Nederlandsche Leeuw, CXXXVI: 40-77.
  10. Töpfer, John. "De adelskwestie Changuion". Adel in Nederland. Stichting Adel in Nederland. Geraadpleeg 29 August 2022.
  11. Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. pp. 73–75.
  12. Nederland's Adelsboek, 9. Den Haag. 1911. p. 25.
  13. Nederland's Adelsboek, 9. 1911. Den Haag. pp. 25-26.
  14. Nederland's Adelsboek, 9. Den Haag. 1911. pp. 25-26.
  15. Nederland's Adelsboek, 81. Den Haag. 1990–1991. pp. 95–98.
  16. Nederland's Adelsboek, 9. 1911. pp. 26-27
  17. Töpfer, John. "De adelskwestie Changuion". Adel in Nederland. Stichting Adel in Nederland. Geraadpleeg 29 August 2022.
  18. Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. pp. 123, 176-177, 253.
  19. Nederland's Adelsboek, 9. Den Haag. 1911. p. 26.
  20. Nederland's Adelsboek, 9. Den Haag. 1911. p. 27.
  21. Nederland's Adelsboek, 9. Den Haag. 1911. p. 26.