Eenvormigheidswet van 1662
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Die Eenvormigheidswet van 1662 (14 Car 2 c 4) was 'n wet van die Parlement van Engeland. Die wet word ook aangehaal as 13 & 14 Ch.2 c. 4,[nb 1] 19 Mei 1662. Dit het die formaat van publieke aanbidding, bediening van sakramente, en ander rites van die staatskerk, die Kerk van Engeland voorgeskryf, aan die hand van al die rites, seremonies en leerstellinge wat in die Book of Common Prayer vervat word. Nakoming hiervan was 'n voorvereiste vir enigeen wat enige amp in die regering of kerk wou beklee, alhoewel die uitgawe van die voorgeskrewe Book of Common Prayer so nuut was dat meeste mense dit nog nie onder oë gehad het nie. Verder is episkopale ordinering vir alle leraars (d.w.s. diakens, priesters en biskoppe) herstel, nadat die streng protestantse Puriteine tydens die burgeroorlog met baie instellings van die kerk weggedoen het.
Die wet was 'n bekragtiging van Elizabeth I se godsdienstige skikking van 1558 wat 'n staatskerk wat nòg Katoliek nòg uiters streng Protestants sou wees in die vooruitsig gestel het.[1] Met jaareinde 2010 was die wet steeds deels van krag in Groot-Brittanje.[2]
Groot uitdrywing[wysig | wysig bron]
Die onmiddellike nagevolg van hierdie wet was dat meer as 2 000 predikante geweier het om die eed af te lê en uit die Kerk van Engeland ontslaan is, 'n aangeleentheid wat as die Groot uitdrywing van 1662 bekend sou staan. Alhoewel daar reeds predikante buite die staatskerk was, het dit 'n situasie van nonkonformiteit geskep, deurdat 'n aansienlike segment van die Engelse samelewing vir 'n eeu en 'n half van openbare aangeleenthede uitgesluit is.
Clarendon-regskode[wysig | wysig bron]
Die Eenvormigheidswet self het deel uitgemaak van vier ingrypende wetsontwerpe, bekend as die Clarendon-regskode, wat na Edward Hyde, Hertog van Clarendon, vernoem is. Hy was Karel II se Lord Chancellor, die hoogste amptenaar van die Britse kroon. Hierdie wetsontwerpe was:
- Die Korporasiewet van 1661 – Hierdie eerste van vier statute wat die Clarendon-regskode sou saamvat, het van alle munisipale amptenare verwag om die Anglikaanse nagmaal te gebruik, en het die Solemn League and Covenant van 1643 formeel verwerp. Die uitwerking van hierdie wet was dat nonkonformiste uit publieke ampte verban is. Hierdie wetgewing is in 1828 herroep.
- Die Eenvormigheidswet van 1662 – Hierdie tweede statuut het die Book of Common Prayer verpligtend gemaak vir eredienste. Meer as 2 000 leraars het geweier om aan die wet te voldoen, en is gedwing om van hulle poste afstand te doen.
- Die Skuilkerkwet van 1664 – Hierdie wet het skuilkerke (Engels: conventicles, d.w.s. ontmoetings vir ongeoorloofde aanbidding) van meer as 5 mense verbied, wanneer hulle nie van dieselfde huishouding was nie. Die doel was om Engelse afvallige groepe te verhoed om byeen te kom.
- Die Vyfmylwet van 1665 – Hierdie finale wet van die Clarendon-regskode was gemik op nonkonformerende predikante, wat verbied is om binne vyf myl van geïnkorporeerde dorpe of die ligging van hul vorige werkplekke te kom. Hulle is ook verbied om in skole te leer. Hierdie wet is eers in 1812 herroep.
Saam met die Toetswet het die Korporasiewette alle nonkonformiste verbied om burgerlike of militêre ampte te beklee, en hulle verhoed om grade te ontvang van die universiteite van Cambridge of Oxford.
Nog 'n wet, die Quakerwet van 1662, het vereis dat Engelse onderdane 'n eed van getrouheid sweer aan die koning, iets wat Quakers uit geloofsoortuiging nie wou doen nie.
Die Book of Common Prayer wat deur Karel II ingevoer is was grootliks dieselfde as Elizabeth I se weergawe van 1559, wat op sy beurt gebaseer is op Cranmer se vroeëre weergawes van 1549 en 1552. Op klein uitsonderings na bly dit steeds die amptelike en permanente wetlike weergawe vir aanbidding soos deur die parlement parliament en kerk gemagtig.
Toleransiewet[wysig | wysig bron]
Die Toleransiewet van 1689 het aan sekere afvalliges plekke en vryheid van aanbidding toegestaan op voorwaarde dat hulle 'n eed aflê.
Wysiging van 1872[wysig | wysig bron]
Die voorsienings van die Eenvormigheidswet van 1662 is gewysig deur die Eenvormigheidswysigingswet van 1872.
Notas[wysig | wysig bron]
- ↑ Die '16 Charles II c. 2' nomenklatuur verwys na die statuutboek van die genommerde jaar van die bewind van die genoemde koning in die vermelde hoofstuk. Hierdie metodiek vir parlementswette dateer van reeds voor 1662.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ "Die goue era van koningin Elizabeth I—Mite of werklikheid?". Watchtower online library. 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2016. Besoek op 2 Februarie 2015.
- ↑ The Chronological Table of the Statutes, 1235–2010. The Stationery Office. 2011. ISBN 978-0-11-840509-6. Part I. Bladsy 63, lees met bladsye viii en x.