Wys bron van Golfoorlog

{{Inligtingskas Militêre konflik
|konflik = Persiese Golfoorlog
|deelvan = 
|beeld = [[Lêer:Gulf War Photobox.jpg|300px]]
|byskrif = Kloksgewys van bo: [[Amerikaanse Lugmag|USAF]] F-15Es, F-16s, en 'n USAF F-15C vlieg oor brandende Koeweitse oliebronne; Britse troepe uit die Staffordshire Regiment tydens "Operation Granby"; kamera van 'n Lockheed AC-130; Die "snelweg van die dood"; 'n M728 Combat Engineer Vehicle.
|datum = [[2 Augustus]] [[1990]] – [[28 Februarie]] [[1991]]<ref>{{cite web |url=http://www.historyorb.com/events/november/30 |title=Historical Events on 30th November |publisher=Historyorb.com |access-date=3 Augustus 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150714171735/http://www.historyorb.com/events/november/30 |archive-date=14 Julie 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|plek = [[Irak]], [[Koeweit]], [[Saoedi-Arabië]] en [[Israel]]
|resultaat = Beslissende Koalisie-oorwinning
* Irakse onttrekking uit Koeweit; Emir Jaber III word herstel
* Handelsanksies teen Irak
* Swaar verliese en vernietiging van Irak en Koeweit se infrastrukture
* Instelling van Irakse geenvliegsones
|gebied = 
|party1 = '''Koalisie magte:'''<br />
{{vlagland|Koeweit}}<br />
{{vlagland|Verenigde State}}<br />
{{vlagland|Saoedi-Arabië}}<br />
{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}<br />
{{vlagland|Frankryk}}<br />
'''en andere'''
|party2 = '''{{vlagland|Irak|1991}}'''<br />
* {{vlagikoon|Koeweit}} [[Koeweit|Republiek van Koeweit]]
|party3 = 
|aanvoerder1 = {{vlagikoon|Koeweit}} Jaber Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} [[George H.W. Bush]]<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Colin Powell]]<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} Norman Schwarzkopf<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} John Yeosock<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} Walter Boomer<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} Charles Horner<br />
{{vlagikoon|Verenigde State}} Stanley Arthur<br />
{{vlagikoon|Saoedi-Arabië}} Koning Fahd<br />
{{vlagikoon|Saoedi-Arabië}} Khalid bin Sultan<ref>{{en}} [http://www.casi.org.uk/discuss/2002/msg01184.html www.casi.org.uk/discuss] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303195039/http://www.casi.org.uk/discuss/2002/msg01184.html |date= 3 Maart 2016 }}</ref><ref>{{en}} [http://www.thefreelibrary.com/FEATURE+Gulf+War+commander+signs+publishing+agreement+with...-a016226901 www.thefreelibrary.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110430043714/http://www.thefreelibrary.com/FEATURE+Gulf+War+commander+signs+publishing+agreement+with...-a016226901 |date=30 April 2011 }}</ref><br />
{{vlagikoon|Verenigde Koninkryk}} [[Margaret Thatcher]]<br />
{{vlagikoon|Verenigde Koninkryk}} [[John Major]]
|aanvoerder2 = {{vlagikoon|Irak|1991}} [[Saddam Hoesein]]<br />
{{vlagikoon|Irak|1991}} Ali Hassan al-Majid<br />
{{vlagikoon|Irak|1991}} Salah Aboud Mahmoud<br />
{{vlagikoon|Irak|1991}} Hussein Kamel al-Majid
|aanvoerder3 = 
|sterkte1 = 956&nbsp;600, insluitend 700&nbsp;000 VS-Troepe<ref>{{cite web |date=5 November 2013|url=http://www.nationmaster.com/graph/mil_gul_war_coa_for-military-gulf-war-coalition-forces |title=www.nationmaster.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131105011128/http://www.nationmaster.com/graph/mil_gul_war_coa_for-military-gulf-war-coalition-forces |archive-date=5 November 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|last=Hersh|first=Seymour|title=Chain of Command|year=2005|publisher=Penguin Books|page=181}}</ref>
|sterkte2 = 650&nbsp;000 soldate
|sterkte3 = 
|ongevalle1 = '''Koalisie:'''<br />
147 vermoor deur vyandelike aksies,<br />
145 nie-vyandige sterftes,<br />
467 gewond in aksie<br />
Totaal: 292 gesneuweldes<br />
458<ref name="ca.encarta.msn.com">{{cite web |title=Persian Gulf War |work=MSN [[Encarta]] |url=http://ca.encarta.msn.com/encyclopedia_761551555_2/Arabian_Gulf_War.html |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190725035327/https://www.webcitation.org/5kwqMXGNZ |archive-date=25 Julie 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref><br />
'''Koeweit:'''<br />
200 gesneuweldes<ref name="airCombatInformationGroup">{{en}} [http://www.acig.org/artman/publish/article_213.shtml Iraqi Invasion of Kuwait; 1990 (Air War)]. Acig.org. Besoek op 3 Augustus 2014.</ref>
|ongevalle2 = 20&nbsp;000–35&nbsp;000 gesneuweldes<br />
75&nbsp;000+ gewondes<ref name="ca.encarta.msn.com" />
|ongevalle3 = '''Koeweitse burgerlike verliese:'''<br />
Meer as 1&nbsp;000 gesneuweldes<ref name=useofterrorkuwait>{{cite web |url=http://www.jafi.org.il/education/actual/iraq/3.html |title=The Use of Terror during Iraq's invasion of Kuwait |access-date=3 Augustus 2014 |publisher=The Jewish Agency for Israel |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20081202232559/http://www.jafi.org.il/education/actual/iraq/3.html |archive-date=2 Desember 2008 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />
600 vermiste persone<ref>{{en}} {{cite web |publisher=Red Cross |title=Kuwait: missing people: a step in the right direction |url=http://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jmjf.htm |access-date= 3 Augustus 2014 |archive-date= 7 Maart 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160307210107/https://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jmjf.htm |url-status=dead }}</ref><br /><br />
'''Irakse burgerlike verliese:'''<br />
Oor 3&nbsp;664 gesneuweldes<ref name=Wagesofwar>{{cite web |url=http://www.comw.org/pda/0310rm8ap2.html#1.%20Iraqi%20civilian%20fatalities%20in%20the%201991%20Gulf |title=The Wages of War: Iraqi Combatant and Noncombatant Fatalities in the 2003 Conflict |access-date=3 Augustus 2014 |publisher=Project on Defense Alternatives |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191019045826/http://www.comw.org/pda/0310rm8ap2.html#1.%20Iraqi%20civilian%20fatalities%20in%20the%201991%20Gulf |archive-date=19 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><br />
'''Ander burgerlike verliese:'''<br />
300 burgerlikes dood, meer beseer<ref name="publicpolicy.umd.edu">{{en}} {{Cite journal | last1 = Fetter | first1 = Steve | last2 = Lewis | first2 = George N. | last3 = Gronlund | first3 = Lisbeth  | title = Why were Casualties so low? | journal = [[Nature (journal)|Nature]] | volume = 361  | pages = 293–296 | location = London | date = 28 Januarie 1993 | url = http://drum.lib.umd.edu/bitstream/1903/4282/1/1993-Nature-Scud.pdf | doi = 10.1038/361293a0 | issue = 6410 | ref = harv}}</ref>
|notas = 
}}

Die '''Persiese Golfoorlog''' (2 Augustus 1990 - 28 Februarie 1991) was 'n [[oorlog]] wat deur 'n koalisie van 34 lande onder leiding van die [[Verenigde State van Amerika]] teen [[Irak]] gevoer is. Die oorlog was 'n reaksie op die Irakse inval en anneksasie van [[Koeweit]] op 1 Augustus 1990.

Die oorlog begin met ''Operation Desert Shield'' (2 Augustus 1990 - 17 Januarie 1991) vir die opbou van troepe en die verdediging van [[Saoedi-Arabië]]. Dit is gevolg met ''Operation Desert Storm'' (17 Januarie 1991 – 28 Februarie 1991) vir die inval en bevryding van Koeweit.

Die grootste deel van die koalisie se militêre magte was vanuit die VSA afkomstig, met Saoedi-Arabië, die [[Verenigde Koninkryk]] en [[Egipte]] as die grootse bydraers (in die orde). Dit was die grootste militêre alliansie sedert die [[Tweede Wêreldoorlog]]. Saoedi-Arabië het sowat VS$ 36 miljard van die VS$ 60 miljard koste gedra.<ref>{{en}} {{Cite book|last1=Peters |first1=John E |last2=Deshong |first2=Howard |title= Out of Area or Out of Reach? European Military Support for Operations in Southwest Asia |url=http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/monograph_reports/2007/MR629.pdf |year= 1995 |publisher=[[RAND Korporasie|RAND Corporation]] |isbn=0-8330-2329-2}}</ref>

Die oorlog is gekenmerk deur lewendige nuus wat vir die eerste keer vanuit die voorste linies van die stryd uitgesaai is, hoofsaaklik deur die Amerikaanse [[CNN]]-netwerk.<ref>{{cite web |url=http://www1.folha.uol.com.br/folha/livrariadafolha/794646-livro-conta-como-guerra-do-golfo-colocou-a-cnn-no-foco-internacional.shtml |title=Livraria da Folha – Livro conta como Guerra do Golfo colocou a CNN no foco internacional – 08/09/2010 |publisher=.folha.uol.com.br |access-date=13 Mei 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009121451/https://www1.folha.uol.com.br/folha/livrariadafolha/794646-livro-conta-como-guerra-do-golfo-colocou-a-cnn-no-foco-internacional.shtml |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} [http://www.colegioweb.com.br/historia/guerra-do-golfo.html A Guerra do Golfo], besoek op 29 Maart 2011</ref> Tydens Operasie ''Desert Storm'' is beelde van Amerikaanse bomwerpers en hulle teikens daagliks gebeeldsend.<ref>{{es}} [http://www.uel.br/grupo-pesquisa/gepal/segundosimposio/sandrohelenomoraiszarpelao.pdf A Guerra do Golfo, os Estados Unidos e as Relações Internacionais], besoek op 29 Maart 2011.</ref><ref>{{es}} [http://www.iraquenewst55.jex.com.br/3+guerra+terrorismo/o+maior+bombardeio+da+historia Guerra/Terrorismo – O maior bombardeio da história] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120426005120/http://www.iraquenewst55.jex.com.br/3+guerra+terrorismo/o+maior+bombardeio+da+historia |date=26 April 2012 }}, besoek op 27 November 2011.</ref>

Die aanslag om Irakse troepe uit Koeweit te verdryf begin op 17 Januarie 1991 met lugaanvalle. Dit word op 24 Februarie met 'n grondinval opgevolg. Die koalisie behaal 'n beslissende oorwinning, wat Koeweit bevry en Irakse grondgebied binnedring. Een honderd uur na die grondinval verklaar die koalisie 'n [[skietstilstand]]. Lug- en grondaanvalle was beperk tot Irak, Koeweit, en gebiede op Saoedi-Arabië se grens. Irak het Scudmissiele teen koalisieteikens en teen [[Israel]] geloods.

In April 1991 keur die [[Verenigde Nasies]] resolusie 687 goed wat 'n formele skietstilstand bewerkstellig. Die omstredenheid oor die toepassing hiervan en daaropvolgende resolusies lei 12 jaar later tot die uitbreek van die [[Irakse Oorlog]].

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
* {{Commonskat-inlyn|Gulf War (1990-1991)}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Geskiedenis van Irak]]
[[Kategorie:Geskiedenis van Israel]]
[[Kategorie:Geskiedenis van Saoedi-Arabië]]
[[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde State van Amerika]]
[[Kategorie:Koeweit]]
[[Kategorie:Oorloë]]