Groot Aantrekker
Die Groot Aantrekker is ’n gebied in die heelal met ’n geweldige sterk swaartekrag en vorm die middelpunt van die Laniakea-superswerm. In of naby dié gebied lê die Norma-sterrestelselswerm. Die massa van die Groot Aantrekker word geskat op dié van ’n half miljoen sterrestelsels, op ’n afstand van sowat 150 tot 250 miljoen ligjare.
Die sterrestelsels van die Virgo-superswerm (met onder meer die Melkweg) beweeg teen ’n snelheid van 600 km/s in die rigting van die Groot Aantrekker. Die sterrestelsels toon almal ’n rooiverskuiwing en beweeg dus nader aan mekaar.
Ligging[wysig | wysig bron]
Die eerste aanduidings van ’n afwyking in die eenvormige uitdying van die ruimte is in 1973 en weer in 1978 gevind. Die ligging van die Groot Aantrekker is eindelik in 1986 bepaal – op ’n afstand van tussen 150 en 250 miljoen ligjare van die Melkweg, in die rigting van die sterrebeelde Noordelike Waterslang en Sentour.
Baie voorwerpe in daardie rigting lê in die deel van die hemelruim agter die Melkweg wat dus moeilik waargeneem kan word. Tog het X-straalmetings aangedui dat dié gebied oorheers word deur die Norma-sterrestelselswerm (ACO 3627),[1] ’n enorme swerm van hoofsaaklik groot, ou sterrestelsels waarvan baie teen hul bure bots en/of groot hoeveelhede radiogolwe uitstraal.
Laniakea[wysig | wysig bron]
Daar is aanvanklik geglo die Groot Aantrekker is ’n superswerm of dalk ’n onbekende, unieke verskynsel. In September 2014 het ’n groep sterrekundiges, onder andere R. Brent Tully van die Universiteit van Hawaii en Helene Courtois van die Universiteit van Lyon in Frankryk, ’n nuwe manier gepubliseer om superswerms te definieer volgens die relatiewe snelhede van sterrestelsels. Die span het radioteleskope gebruik om die bewegings van ’n groot groep plaaslike sterrestelsels uit te stippel. In ’n gegewe superswerm sal al dié bewegings na binne wees, in die rigting van die massamiddelpunt. Die Groot Aantrekker word nou beskou as die massamiddelpunt van Laniakea en dit verklaar die beweging van onder meer die Lokale Groep in dié rigting.[2]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ R. C. Kraan-Korteweg, in Lecture Notes in Physics 556, edited by D. Pageand J.G. Hirsch, p. 301 (Springer, Berlin, 2000)
- ↑ Elizabeth Gibney (3 September 2014). "Earth's new address: 'Solar System, Milky Way, Laniakea'" (in Engels). Nature. doi:10.1038/nature.2014.15819. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2020.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
