HAUM

Die Suid-Afrikaanse uitgewersmaatskappy HAUM is ‘n voortsetting van die firma’s Jacques Dusseau & Co van Kaapstad en J.H. de Bussy van Pretoria.

Geskiedenis

In die laaste dekade van die 19de eeu het die filiaal van Dusseau (Kerkstraat 6, Kaapstad) finansiële probleme ervaar. Dit is daarop in 1900 oorgeneem deur die Pretoria-tak van die firma J.H. de Bussy van Amsterdam. Hierdie geamalgameerde firma het boeke begin uitgee onder die naam Hollandsch-Afrikaansche Uitgeversmaatschappij, wat in die volksmond onder die akroniem HAUM bekend geword het. Nogtans is ook nog die handelsname van die vorige twee firma’s gebruik. Metteryd het De Bussy aan Suid-Afrika onttrek en het HAUM ‘n Suid-Afrikaanse firma geword. Tot 1958 is die handelsname Dusseau en De Bussy nog gebruik en van 1956 tot 1958 is ook die naam Culemborg gebruik. Die NH Kerk het in daardie jare ‘n finansiële belang in HAUM verkry. In Pretoria en Stellenbosch het die firma boekwinkels bedryf en die uitgewersafdeling het kantore in Pretoria en Kaapstad gehad. Later jare was die firma bekend as De Jager-HAUM en was slegs ‘n uitgewersbedryf.

Soort boeke

HAUM was ‘n sterk ondersteuner van die Zuid-Afrikaansche Taalbond. Die firma, sy voorgangers en opvolger het ‘n groot rol gespeel in die publikasie van vroeë Afrikaanse letterkunde. Later was die firma veral bekend vir die uitgee van dramas, boeke oor die teater, kuns en films.

Skrywers en titels

Die bekendste skrywers en titels van boeke waaraan die naam Dusseau, De Bussy, HAUM en Culemborg gekoppel is, is

• C.B. Spruyt: Afrikaners en Nederlanders. Bijdragen tot verspreiding van kennis aangaande Zuid-Afrika (1896)
• N. Hofmeyr: De Afrikaner-Boer en de Jameson-inval (1896)
• D'Arbez: Paul Kruger en de opkomst der Zuid-Afrikaansche Republiek (1898)
• J.H.H. de Waal: Johannes van Wyk (1906)
• N. Mansvelt: Hollands-Afrikaanse liederbundel (1907)
• C. Louis Leipoldt: Oom Gert vertel en ander gedigte (1911)
• Jan F.E. Celliers: Martjie (1911) en Die saaier en ander nuwe gedigte (1918)
• E.C. Pienaar: Digters uit Suid-Afrika (1917)
• C.J. Langenhoven: Ons weg deur die wêreld (1919) en Die onmoontlike tweeling
• Joan van Niekerk: Die groot Afrikaanse-Nederlandse liederbundel (1927)
• F.C.L. Bosman: Drama en toneel in Suid-Afrika (1928)
• D'Arbez se historiese verhale (1926-1936)
• A.C. Bouman: Kuns in Suid-Afrika (1935)
• FAK-sangbundel (1937)
• J.L.M. Franken: Piet Retief se lewe in die kolonie (1949)
• boeke deur L. Penning, Melt Brink, Sangiro, Jochem van Bruggen, H.A. Fagan, Elizabeth Conradie, Elisabeth Eybers

Bibliografie

• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 5. Kaapstad: Nasou, 1972. ISBN 0-625-00321-7