Wys bron van Kim Jong-il

{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam            = Kim Jong-il<br />김정일/金正日
| beeld           = Kim Jong-il on August 24, 2011.jpg
| beeldonderskrif = Kim Jong-il op 24 Augustus 2011.
| orde            = Hoogste Leier van Noord-Korea
| termynaanvang   = [[8 Julie]] [[1994]]
| termyneinde     = [[17 Desember]] [[2011]]
| voorganger      = [[Kim Il-sung‎]] (as president)
| opvolger        = [[Kim Jong-un]]
| geboortedatum   = [[16 Februarie]] [[1941]]
| geboortejaar    = 
| geboortemaand   = 
| geboortedag     = 
| geboorteplek    = Vjatskoje, [[Russiese Sosialistiese Federale Sowjetrepubliek|Russiese SFSR]], [[Sowjetunie]]
| sterftedatum    = [[17 Desember]] [[2011]]<ref>{{cite news |title=North Korea backs son after Kim Jong-Il death |url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5ggTRbHnVT9qA8_cbG0p5dkbChBvA?docId=CNG.f422d650d5b8ced9ed3fbdc8e3558b87.e1 |agency=Agence France-Presse |access-date=17 Augustus 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120228230147/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5ggTRbHnVT9qA8_cbG0p5dkbChBvA?docId=CNG.f422d650d5b8ced9ed3fbdc8e3558b87.e1 |archive-date=28 Februarie 2012 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref>
| sterfteplek     = [[Pjongjang]], [[Noord-Korea]]
| party           = Werkersparty van Korea
| orde2           = Sekretaris-generaal van die Werkersparty van Korea
| termynaanvang2  = [[8 Oktober]] [[1997]]
| termyneinde2    = [[17 Desember]] [[2011]]
| voorganger2     = [[Kim Il-sung‎]]
| opvolger2       = ''Amp afgeskaf''<br /><small>(verkondig ewige Party Algemene Sekretaris na sy dood)</small>
| orde3           = Voorsitter van die Sentrale Militêre Kommissie van die Werkersparty van Korea
| termynaanvang3  = [[8 Oktober]] [[1997]]
| termyneinde3    = [[17 Desember]] [[2011]]
| voorganger3     = [[Kim Il-sung‎]]
| opvolger3       = [[Kim Jong-un]]
| orde4           = Hoof van die organisasie en Beleidingsdepartement van die Werkersparty van Korea
| termynaanvang4  = Februarie [[1947]]
| termyneinde4    = [[17 Desember]] [[2011]]
| voorganger4     = Kim Yong-yu
| opvolger4       = ''Onbekend''
| eggenoot        = Kim Young-sook (1974–2011)
| kinders         = Kim Sul-song<br />Kim Jong-nam<br />Kim Jong-chul<br />[[Kim Jong-oen]]<br />Kim Yo-jong<ref name=KJD8812>{{cite news |title=Kim Jong-un’s sister is having a ball |url=http://koreajoongangdaily.joinsmsn.com/news/article/article.aspx?aid=2957573 |access-date=17 Augustus 2014 |newspaper=Korea JoongAng Daily |date=8 Augustus 2012 |author=Lee Young-jong |author2=Kim Hee-jin |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130612002503/http://koreajoongangdaily.joinsmsn.com/news/article/article.aspx?aid=2957573 |archive-date=12 Junie 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
| alma_mater      = Mangyongdae Rewolusionêre Skool<br />Kim Il-sung Universiteit
| religie         = ''geen'' ([[Ateïsme]])
| handtekening    = Kim Jong-il Signature.png
| militer         = Militêre Diens
| lojaliteit      = {{vlagland|Noord-Korea}}
| tak             = Koreaanse Volksleër
| diensjare       = 1991–2011
| rang            = [[Lêer:Generalissimo rank insignia (North Korea).svg|25px]] ''Dae wonsu'' (대원수; Grootmaarskalk)
| eenheid         = ''Alle'' (Opperbevelvoerder)
| oorloe          = 
| toekennings     = 
}}

'''Kim Jong-il''' ([[Koreaans]]: 김정일/金正日; [[16 Februarie]] [[1941]]/[[1942|42]] – [[17 Desember]] [[2011]]), was die leier van [[Noord-Korea]] se Kommunistiese Party.

Sy dood, op die ouderdom van 70, op 17 Desember 2011, is op staatstelevisie aangekondig.

Hy was een van die wêreld se mees teruggetrokke en enigmatiese leiers, wat oor 'n geheimsinnige en internasionaal geïsoleerde land regeer het.

== Geskiedenis ==
=== Vroeëre lewe ===
In amptelike Noord-Koreaanse weergawes van sy lewe word beweer dat hy 'n in blokhut gebore is en dat die gebeurtenis gekenmerk is deur die verskyning vsn  'n dubbele [[reënboog]] en 'n helder ster in die hemelruim.

Daar word beweer dat hy ses [[opera]]s in twee jaar gekomponeer het, en dat hy een van [[Pjongjang]] se bekendste landmerke self ontwerp het.

Volgens onafhanklike kenners is Kim in die Russiese stad Khabarovsk gebore, waar sy [[Guerilla-oorlogvoering|guerilla]]-pa besig was om militêre bystand van die Sowjetunie te ontvang. Die jong Jong-il het daarna die Koreaanse oorlog in [[China]] deurbring. Soos die meeste van Noord-Korea se elite, het hy by die Kim Il-sung-universiteit gegradueer.

In 1975 bekom hy die later bekende titel "Die Geliefde Leier".  Vyf jaar later sluit hy aan by die Sentrale Komitee van die Koreaanse Werkersparty en ontvang hy spesiale verantwoordelikheid vir kuns en kultuur.

In 1978 gee hy opdrag dat die Suid-Koreaanse filmregisseur Shin Sang-ok en sy aktrisevrou, Choi Eun-hee, ontvoer word. Hulle word vyf jaar lank apart gehou voordat hulle by 'n banket van die Kommunistiese Party herenig word. Hulle beweer dat Kim daarna vir die ontvoerings om verskoning gevra het, en toe gevra het dat hulle vir hom moet films maak. Hulle het sewe rolprente vervaardig voordat hulle in 1986 na die Weste kon ontsnap.

In [[1991]] word hy verkies tot opperbevelvoerder van die Koreaanse Volksweermag. Ontleders glo dat hy hierdie rang verkry het om enige potensiële weerstand teen sy uiteindelike bewindsoorname in die kiem te smoor. Teen hierdie tyd is Noord-Korea se rigiede sentraal-beplande [[ekonomie]] in 'n steeds verslegtende ekonomiese krisis gedompel, vererger deur die ineenstorting van die land se vernaamste handelsvennoot, die [[Sowjetunie]]. Handel het opgedroog en die regime is selfs sonder brandstof vir fabrieke en kantore gelaat. Natuurlike rampe het tot misoeste gelei en honderdduisende mense is na bewering dood. Potensiële onluste is vinnig deur die owerheid in die kiem gesmoor.

=== Bewindsoorname ===
In [[1953]], ná die oorlog van [[Korea]], is Korea in twee gedeel, te wete Noord- en Suid-Korea. [[Kim Il-sung]], Jong-il se pa, wat vlot [[Russies]] kon praat, is deur [[Joseph Stalin]] as die leier van 'n kommunistiese een-party-diktatuur in Noord-Korea aangestel.<ref name="foreign-policy">{{en}} [http://www.foreignpolicy.com/articles/2008/08/12/the_secret_history_of_kim_jong_il?print=yes&hidecomments=yes&page=full The secret history of Kim Jong-il] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120107160146/http://www.foreignpolicy.com/articles/2008/08/12/the_secret_history_of_kim_jong_il?print=yes&hidecomments=yes&page=full |date= 7 Januarie 2012 }}  Besoek op 17 Augustus 2014.</ref> Die [[Sowjetunie]] was in daardie tyd Noord-Korea se grootste politieke, ekonomiese en militêre beskermheer.<ref name="foreign-policy" />

Sy pa was die eerste minister van die Demokratiese Republiek van Noord-Korea vanaf [[1948]] tot [[1972]] en die president van die Demokratiese Republiek van Noord-Korea vanaf [[1972]] tot met sy dood in [[1994]].

In 1994 word Kim Jong-il die wêreld se enigste erflike kommunistiese leier, nadat hy die leisels van sy vader oorneem. In daardie tyd was daar nog baie min bekend van die nuwe leier.

=== Optredes as leier ===
[[Lêer:Dmitry Medvedev and Kim Jong-il (2011-08-24) 01.jpg|duimnael|links|Jong-il met die Russiese President [[Dmitri Medwedef]] by sy besoek aan [[Rusland]] in [[Augustus]] [[2011]]]]
Noord-Korea se swak ekonomiese vertoning het voortgeduur nadat Jong-il sy vader opgevolg het, hoewel hy die toestand in 'n mate verlig het deur internasionale bystand te vra, veral van China.

Hy het ook China verskeie male besoek, en was geïnteresseerd in hoe die kommunistiese China sy [[sosialisme|sosialistiese]] beginsels by 'n markekonomie kon aanpas. Ná sy besoek aan [[Beijing]] en [[Shanghai]] in [[2000]] en [[2001]], begin Noord-Korea op klein skaal met private entrepreneurskap eksperimenteer.

Hy het ook betrekkinge met Suid-Korea begin verbeter. In [[Junie]] 2000 ontmoet hy die Suid-Koreaanse leier, [[Kim Dae-jung]], vir die eerste tussen-Koreaanse byeenkoms sedert die Koreaanse oorlog in [[1953]], wat destyds die land in twee geskeur het. Die byeenkoms se vernaamste positiewe uitkoms was om bande tussen die twee state te verbeter, insluitende die hereniging van families wat sedert die oorlog verdeel was. Meer as 'n miljoen [[Koreane]] in hierdeur geraak.

== Persoonlikheid ==
Diegene wat hom ontmoet het, het opgemerk dat hy goed ingelig was en daar word beweer dat hy internasionale gebeure naarstiglik gevolg het.

Sommige het hom as 'n slim manipuleerder beskou, wat bereid was om risiko's te loop om sy regime te ondersteun.

=== Film entoesias ===
Jong-il se liefde vir films en bioskope het gegrens aan obsessief. Hy het na bewering 'n versameling van 20 000 [[Hollywood]]-films opgebou en selfs 'n boek oor die filmbedryf geskryf.

Hy het ook blykbaar die staat se filmmaatskappy telkemale besoek en 'n patriotiese dokumentêre film oor Noord-Koreaanse geskiedenis vervaardig wat uit 100 hoofstukke bestaan het.

In [[1978]] het hy 'n Suid-Koreanse regisseur en sy vrou laat ontvoer, en gevra dat hulle vir hom rolprente maak (sien ''Vroeëre lewe'').

=== 'n Liefde vir buitensporige luukshede ===
Die Suid-Koreaanse media het hom as 'n ydele man geskets, wat platform-skoene gedra het om hom langer te laat vertoon.

Anekdotiese vertellings suggereer dat hy nie onnosel was soos sy suidelike bure hom wou laat voorkom nie, hoewel sy klaarblyklike liefde vir spys en drank waarskynlik wel waar was.

Konstantin Pulikovsky, 'n [[Rusland|Russiese]] gesant met wie Kim Rusland per trein deurkruis het, het gerapporteer dat die Noord-Koreaanse leier elke dag lewende [[Kreef|krewe]] na die trein laat invlieg het, wat hy dan met [[silwer]] eetstokkies geëet het.

Gedurende sy byeenkoms in 2010 met die destydse Suid-Koreaanse president Kim Dae-jung, het hy volgens waarnemers 10 glase wyn gedrink, terwyl sy liefde vir Hennesy VSOP cognac welbekend was.

== Kritiek ==
Jong-il is gekritiseer vir sy flagrante menseregteskendings en dat hy die stabiliteit van die streek in gevaar gestel het deur langafstandmissiel-lanserings en sy kernwapenprogram.

Daar word beweer dat hy  in [[1987]]  persoonlik die afskiet van 'n [[Suid-Korea]]anse passasiersvliegtuig beveel het.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Kim Jong-il}}
* {{en}} [http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-10745725 BBC Lewensskets van Kim Jong-il]. Besoek op 17 Augustus 2014.

{{s-start}}
{{s-ppo}}
{{s-bef|before=[[Kim Yong-ju]]}}
{{s-ttl|title=Hoof van die [[Organisatoriese en Leidingsafdeling van die Arbeidersparty van Korea|Organisatoriese en Leidingsafdeling]]|years=1974–2011}}
{{s-aft|after=Onbekend, vakant, [[Choe Ryong Hae]], Direkteur}}
|-
{{s-vac|last=[[Kim Il-sung]]|rows=2}}
{{s-ttl|title=[[Algemene Sekretaris van die Arbeidersparty van Korea]]<br /><small>(Ewige algemene sekretaris sedert 11 April 2012)</small>|years=1997–2011}}
{{s-aft|after=[[Kim Jong-oen]]|as=Eerste Sekretaris}}
|-
{{s-ttl|title=Voorsitter van die [[Sentrale Militêre Kommissie (Noord-Korea)|Sentrale Militêre Kommissie van die Arbeidersparty van Korea]]|years=1997–2011}}
{{s-aft|after=[[Kim Jong-oen]]}}
|-
{{s-off}}
{{s-bef|before=Geen}}
{{s-ttl|title=Eerste Ondervoorsitter van die [[Nasionale Kommissie vir Verdediging van Noord-Korea|Nasionale Kommissie vir Verdediging]]|years=1990–1993}}
{{s-aft|after=[[O Chin-u]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Kim Il-sung]]}}
{{s-ttl|title=[[Voorsitter van die Nasionale Kommissie vir Verdediging van Noord-Korea|Voorsitter van die Nasionale Kommissie vir Verdediging]]<br /><small>(Ewige voorsitter vanaf 13 April 2012 tot 29 Junie 2016)</small>|years=1993–2011}}
{{s-aft|after=[[Kim Jong-oen]]|as=Eerste voorsitter}}
|-
{{s-mil}}
{{s-bef|before=[[Kim Il-sung]]}}
{{s-ttl|title=[[Hoogste Bevelvoerder van die Koreaanse Volksweermag]]|years=1991–2011}}
{{s-aft|after=[[Kim Jong-oen]]}}
{{s-end}}

{{Hoogste Leiers van Noord-Korea}}
{{Leiers van die Arbeidersparty van Noord-Korea}}
{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Kim, Jong-il}}
[[Kategorie:Noord-Koreaanse militariste]]
[[Kategorie:Noord-Koreaanse politici]]
[[Kategorie:Diktators]]
[[Kategorie:Kommuniste]]
[[Kategorie:Maarskalke]]
[[Kategorie:Geboortes in 1941]]
[[Kategorie:Sterftes in 2011]]