Klondike

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Klondike
Kaartuitleg vir 'n spel klondike.
Kaartuitleg vir 'n spel klondike.
Tipe Enkelspel
Familie Solitaire
Spelers 1
Getal kaarte 52
Speeltyd 10 min.[1]
Wenkans 1 uit 30[1]

Klondike is 'n kaartspel vir een speler en die gewildste van die solitaire- of patience-familie speletjies,[2] hoewel die kans op sukses van die kleinste in sodanige speletjies is.[3] Deels daarom het talle viariante hulle verskyning gemaak, soos batsford, easthaven, agnes, king Albert, ens. Die kenmerkende eienskap van al dié variasies is 'n driehoekige uitleg van die tablo, die opbou van die fondamente in toenemende waarde en die uitsit van kaarte op die tablo in afnemende waarde.[4]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Volgens Tung (2015) het die spel in die laat 19de eeu gewild geraak en is dit dalk genoem na die Kanadese streek met dieselfde naam waar 'n goudstormloop in 1896-'99 voorgekom het.[5][6] Die oudste reëls vir die spel klondike wat vandag gespeel word, het in die 1907-uitgawe van Hoyle's Games verskyn onder die naam "seven-card klondike". Hoyles noem dit 'n eenvoudiger weergawe van "klondike", wat ook in die boek beskryf word, maar eerder 'n dobbelweergawe van die spel is wat vandag in die VSA as "canfield" en op ander plekke as "demon" bekend is.[7]

In die 1913-uitgawe van die sogenaamde Official Rules of Card Games[nota 1] word genoem seven-card klondike het klondike geword, met die aanpassing dat daar een kaart op 'n slag deur die voorraadstapel beweeg word in plaas van drie op 'n slag, en die oorspronklike klondike word nou canfield genoem.[8]

Klondike se insluiting in die 1990's in Microsoft Windows het aansienlik bygedra tot sy huidige gewildheid. Dit word beskou as die gewildste weergawe van solitaire,[9] al is die kans om uit te kom baie klein.[3]

Reëls[wysig | wysig bron]

'n Videodemonstrasie van klondike.

Klondike[nota 2][10] word gespeel met 'n standaardpak van 52 kaarte, sonder die jokers. Nadat die kaarte geskommel is, word 'n tablo van sewe stapels (of kolomme) van links na regs uitgesit. Elke stapel bevat een kaart meer as die vorige stapel, met die boonste kaart op 'n stapel (of die onderste kaart in 'n kolom) omgekeer met die gesig na bo. Die eerste stapel aan die linkerkant bevat net een, omgekeerde kaart; die tweede stapel bevat een onderstebo (met die gesig na onder) en een omgekeerde kaart; die derde stapel bevat twee onderstebo kaarte en een omgekeerde kaart; ensovoorts. Die laaste stapel bevat ses onderstebo kaarte en een omgekeerde kaart. Die oorblywende kaarte vorm die voorraadstapel en word onderstebo links bo die tablo neergesit.

Die vier fondamente regs bo die tablo word volgens soort opgebou van A (die laagste kaart) tot K (die hoogste kaart), byvoorbeeld A 2 3 4 en verder.

Die tablostapels word in afwisselende kleure van bo na onder gebou in afnemende waardes, soos J 10 9, ensovoorts. Elke omgekeerde kaart in 'n gedeeltelike stapel, of 'n hele stapel, kan na 'n ander tablostapel geskuif word op grond van die waarde van die hoogste kaart daarin. Die kaart 8 (of kaarte 8 7 6 5) kan dus by die J 10 9 hier bo aangelas word. Die J 10 9 kan aangelas word by K Q om die stapel of gedeeltelike stapel K Q J 10 9 te vorm.

Enige oop ruimte waar 'n tablostapel opgebruik is, kan met 'n K gevul word, of met 'n stapel kaarte met 'n K boaan, soos K Q J 10 9. Die doel van die spel is om die vier fondamente op te bou van A tot K, almal van dieselfde soort. Die speler wen dan die spel.

Daar is verskeie maniere waarop kaarte uit die voorraadstapel geneem en op die uitskotstapel gesit kan word, insluitende die volgende:

  • Die omkeer van drie kaarte op 'n slag na die uitskotstapel, met geen perk op die hoeveelheid kere wat deur die voorraadstapel beweeg mag word nie.
  • Die omkeer van drie kaarte op 'n slag, met 'n perk van drie keer deur die voorraadstapel.
  • Die omkeer van een kaart op 'n slag na die uitskotstapel, met 'n perk van drie keer deur die voorraadstapel.
  • Die omkeer van een kaart op 'n slag, met 'n perk van een keer deur die voorraadstapel.
  • Die omdraai van een kaart op 'n slag, sonder 'n perk.

As die speler geen verdere skuiwe kan maak nie, het hy die spel verloor.

Kans om te wen[wysig | wysig bron]

Die kans om 'n spel klondike te wen is nie bekend nie, hoewel Hoyle's Rules of Games 'n wenkans van 1 uit 30 speletjies voorstel.[11] Die onvermoë van teoretici om die presiese wenkans te bereken word deur die wiskundige Persi Diaconis beskryf as "een van die verleenthede van toegepaste waarskynlikheid".[12]

Rekenaarweergawes[wysig | wysig bron]

Digitale weergawes van klondike het die speletjie help gewild maak. 'n Sagtewareweergawe met die naam "solitaire" word sedert Windows 3.0 in 1990 gereeld ingesluit in die bedryfstelsel Microsoft Windows. Microsoft het die speletjie aanvanklik as afleiding en 'n leerwerktuig ingesluit: Solitaire was baie jare lank mense se eerste kennismaking met die gebruik van 'n rekenaarmuis. Microsoft-amptenare het in 1994 gesê solitaire "was jare lank die mees gebruikte toepassing vir Windows".[13]

Die puntetelling in Microsoft Windows se solitaire-weergawe van klondike is soos volg:[14]

Skuif Punte
Uitskot na tablo 5
Uitskot na fondament 10
Tablo na fondament 10
Omdraai van 'n tablokaart 5
Fondament na tablo -15
Die uitskot herwin as een-een kaart omgedraai word -100 (minimum telling is 0)

Om kaarte direk van die uitskotstapel na die fondament te beweeg tel 10 punte. As die kaart egter eers na die tablo geskuif word en van daar na die fondament, kry die speler 5 ekstra punte vir 'n totaal van 15. Om die meeste punte te kry moet geen kaarte dus van die uitskotstapel direk na die fondament geskuif word nie.

Daar is ook 'n keuse om punte vir tyd te kry. Dan word elke 10 sekondes 2 punte afgetrek. Bonuspunte word verkry met die formule 700 000 ÷ (sekondes om klaar te speel), indien die spel minstens 30 sekondes duur. As die spel korter duur, word geen bonuspunte toegeken nie.

Notas[wysig | wysig bron]

  1. Soos Parlett en ander uitwys, is daar nie iets soos "amptelike reëls" vir kaartspele nie, tensy daar 'n beherende liggaam vir 'n spesifieke spel is.
  2. Alle reëls, sonder die spesifieke voorbeelde, kom uit die boek wat as verwysing aangegee word.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 Arnold (2011), pp. 71–72.
  2. "Klondike" (p.303) in Bicycle Official Rules of Card Games deur Joli Quentin Kansil (red.), 1999. ISBN 1-889752-06-1
  3. 3,0 3,1 Parlett (1979), pp. 94–95.
  4. Coops (1939), p. 10.
  5. "A brief history of Solitaire, Patience, and other card games for one". TheWeek. 5 Junie 2015.
  6. Douglas Brown, Walter Brown Gibson (1985). 150 solitaire games. Barnes & Noble. p. 132. ISBN 0064637026.
  7. Hoyle's Games (1907), pp. 248–252.
  8. Official Rules of Card Games (1913), p. 225.
  9. "Klondike" (p.303) in Bicycle Official Rules of Card Games deur Joli Quentin Kansil (red.), 1999. ISBN 1-889752-06-1
  10. Morehead, Albert, red. (1963). "Klondike". Official Rules of Card Games (in Engels) (53ste uitg.). Cincinnati, Ohio: The United States Playing Card Company. pp. 239–240.
  11. "Klondike" (p.195) in Hoyle's Rules of Games (3de uitg.) deur Philip D. Morehead (red.), 2001. ISBN 0-451-20484-0
  12. Diaconis, Persi. "Mathematics of Solitaire". Mathematics Department and Graduate School Colloquium Archive 1998-1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Desember 2004. Besoek op 20 Desember 2021.
  13. Garreau, Joel (9 Maart 1994). "Office Minefield". The Washington Post. Besoek op 4 April 2021.
  14. Highest Score in Windows Solitaire, Microsoft Help and Support, KB101766.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Arnold, Peter (2011). Card Games for One. Chambers.
  • Coops, Helen Leslie (1939). 100 Games of Solitaire. Whitman. 128 pp.
  • Morehead, Albert, en Mott-Smith, Geoffrey (2001). The Complete Book of Solitaire and Patience. Foulsham, Slough.
  • Parlett, David (1979). The Penguin Book of Patience (in Engels). Londen: Penguin. ISBN 978-0-7139-1193-0.
  • Parlett, David (1991). A History of Card Games. Oxford, Engeland: Oxford University Press. ISBN 0-19-282905-X.

Skakels[wysig | wysig bron]