Kontemporêre kuns

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Kontemporêre kuns
art term, art genre, akademiese dissipline, kunsbeweging
Subklas vankunswerk, contemporary cultureWysig
Beïnvloed deurconceptual art, pop artWysig
Die Guggenheim-museum in Bilbao, Spanje.
Die MARTa Herford-museum vir hedendaagse kuns.

Kontemporêre kuns is kuns wat in die hede geskep word. Kontemporêre kuns behels, en ontwikkel uit postmoderne kuns wat op sigself 'n opvolger van moderne kuns is.[1] In omgangstaal is "modern" en "kontemporêr" sinonieme, wat tot 'n samesmelting van die terme "moderne kuns" en "kontemporêre kuns" deur oningeligtes lei.

Omvang[wysig | wysig bron]

Sommige persone definieer kontemporêre kuns as kuns wat in "ons leeftyd" geskep is, en gee daarmee te kenne dat leeftye en lewensduur verskil. Daar is egter 'n besef dat hierdie generiese definisie aan gespesialiseerde beperkings onderwerp is.[1]

Die klassifikasie van "kontemporêre kuns" as 'n spesiale soort kuns in plaas van 'n algemene bywoordelike frase, kan na die begin van Modernisme in die Engelssprekende wêreld teruggevoer word. In Londen het die kritikus Roger Fry en ander die Kontemporêre Kunsvereniging in 1910 gestig as 'n privaatvereniging vir die aankoop van kunswerke wat in openbare museums uitgestal is.[2] 'n Aantal ander instellings wat die term gebruik het, is in die 1930's gestig, onder andere die Kontemporêre Kunsgenootskap van Adelaide, Australië, wat in 1938 gestig is,[3] en 'n toenemende aantal ná 1945.[4] Baie, soos die Instituut van Kontemporêre Kuns, Boston, het die woord "modern" uit hulle naam verwyder aangesien Modernisme op daardie tydstip as 'n historiese kunsbeweging gedefinieer is, en omdat baie "moderne" kunswerke nie meer as kontemporêr beskou kon word nie. Die definisie van wat kontemporêre kuns werklik is, is egter nie in sement gegiet nie; dit is in die hede geanker met 'n begindatum wat voortdurend vorentoe geskuif word, en die werke wat die Kontemporêre Kunsgenootskap in 1910 aangekoop het, kan nie meer as kontemporêr beskryf word nie.

Spesifieke tydstipte wat 'n verandering in kunsstyle aangedui het, sluit die einde van die Tweede Wêreldoorlog en die 1960's in. Daar was miskien 'n gebrek aan natuurlike breekpunte sedert die 1960's, en in die 2010's is daar wisselende, meestal onnoukeurige, definisies van wat "kontemporêre kuns" uitmaak, Kuns uit die afgelope 20 jaar word gewoonlik ingesluit, en definisies sluit dikwels kuns in wat uit die 1970's dateer;[5] "die kuns van die laat 20ste en vroeë 21ste eeu";[6] "die kuns van die laat 20ste en vroeë 21ste eeu, albei 'n uitgroeisel en verwerping van moderne kuns";[7] "Steng gesproke verwys die term 'kontemporêre kuns' na kuns wat deur kunstenaars geskep is wat vandag leef";[8] "Kuns uit die 1960's of 70's tot en met vandag";[9] en soms verder terug, veral in museumkontekste aangesien museums wat 'n permanente versameling van kontemporêre kuns huisves, dit verouderend vind. Baie gebruik die formulering "Moderne en Kontemporêre kuns" ten einde hierdie probleem te vermy.[10] Kleiner kommersiële galerye, koerante en ander bronne gebruik soms strenger definisies deur die "kontemporêre" tot werke sedert 2000 te beperk. Kunstenaars wat na 'n lang loopbaan steeds produktief is, en voortgaande kunsbewegings kan 'n sekere uitdaging inhou; galerye en kritici is dikwels onwillig om hulle werk tussen die kontemporêre en niekontemporêre te verdeel.

Instellings[wysig | wysig bron]

Die funksionering van die kunswêreld is afhanklik van kunsinstellings, wisselend van groot museums tot privaatgalerye, ruimtes sonder winsoogmerk, kunsskole en uitgewers, en die praktyke van individuele kunstenaars, kurators, skrywers, versamelaars en filantrope. 'n Groot verdeling in die kunswêreld bestaan tussen sektore mét en sektore sonder winsoogmerk. Gedurende die afgelope paar jaar het hierdie onderskeid egter al hoe vaer geword.

Die bekendste kontemporêre kunswerke word deur professionele kunstenaars by kommersiële kontemporêre kunsgalerye deur privaatversamelaars, kunsveilings, korporasies, staatsgefundeerde kunsorganisasies, kontemporêre kunsmuseums of deur kunstenaars self in kunstenaarsbestuurde lokale uitgestal. Kontemporêre kunstenaars maak 'n bestaan uit skenkings, toekennings en pryse sowel as deur direkte verkope van hulle werke. Beroepskunstenaars studeer aan kunsskole of tree uit ander terreine na vore.

Daar is oor die algemeen goeie verhoudings tussen staatsgefundeerde kunsorganisasies en die kommersiële sektor. In 2005 het die boek Understanding International Art Markets and Management berig dat 'n handvol handelaars die kunstenaars wat in toonaangewende staatsgefundeerde kontemporêre kunsmuseums uitgestal word, verteenwoordig.[11]

Uitsonderlike boeke en tydskrifte en individuele versamelaars kan 'n aansienlike invloed uitoefen.

Korporasies het hulleself ook by die kontemporêre kunswêreld geïntegreer deur uitstallings op hulle persele te hou, kontemporêre kunstoekennings te organiseer en te borg, en omvangryke korporatiewe versamelings op te bou.[12] Korporatiewe bemarkers gebruik dikwels die prestige wat met kontemporêre kuns geassosieer word om verbruikers se aandag op luukse goedere te vestig.

Kunsinstellings is al daaroor gekritiseer dat hulle voorskryf wat as kontemporêre kuns beskou word. Buitestanderkuns ("outsider art") is byvoorbeeld letterlik kontemporêre kuns daarin dat dit vandag geskep word. Een kritikus het egter geredeneer dat dit nie as sodanig beskou kan word nie aangesien die kunstenaars selfopgelei is en dus buite 'n kunshistoriese konteks werk.[13] Handwerkaktiwiteite soos tekstielontwerp word ook by kontemporêre kuns uitgesluit, ondanks groot opkomste by uitstallings.[14] Volgens die kunskritikus Peter Timms moet daar gelet word op die feit dat handwerkvoorwerpe spesifieke waardes moet onderskryf ten einde by kontemporêre kuns ingesluit te word. "'n Keramiekvoorwerp wat gemaak is om kommentaar oor die aard van skoonheid te lewer, staan 'n groter kans om by die definisie van kontemporêre kuns ingesluit te word as een wat eenvoudig mooi is."[15]

Museum van Kontemporêre Kuns (MOCA) in Miami, Florida

'n Spesifieke plek of groep kunstenaars kan op enige tydstip 'n groot invloed op latere kontemporêre kuns hê. Die  Ferus Gallery was byvoorbeeld 'n kommersiële galery in Los Angeles en het in die laat vyftiger- en die sestigerjare nuwe lewe in die Kaliforniese kontemporêre kunstoneel geblaas.

Openbare gesindhede[wysig | wysig bron]

Kontemporêre kuns blyk soms haaks te wees met 'n publiek wat nie voel dat kuns en kunsinstellings hulle waardes deel nie.[16] In Brittanje het kontemporêre kuns in die 1990's deel van populêre kuns geword, en kunstenaars is as sterre beskou, maar dit het nie tot die "kulturele utopie" gelei waarop daar gehoop is nie.[17] Sommige kritici soos Julian Spalding en Donald Kuspit het beweer dat skeptisisme, selfs verwerping, 'n geldige en redelike reaksie op baie kontemporêre kuns is.[18] In 'n essay getiteld "Art Bollocks" kritiseer Brian Ashbee "baie installasiekuns, fotografie, konseptuele kuns, video's en ander praktyke wat algemeen as postmodern bekendstaan, as te afhanklik van verbale verduidelikings in die vorm van teoretiese diskoers.[19]

Kwelling[wysig | wysig bron]

'n Algemene kwelling sedert die vroeë 20ste eeu is die vraag oor wat presies kuns uitmaak. In die kontemporêre periode (1950 tot nou) kan die konsep van avant-garde[20] gebruik word om vas te stel watter kuns deur galerye, museums en versamelaars uitgesonder word. In sekere omstandighede word propaganda en vermaak gedurende die kontemporêre kunsperiode as kunsgenres beskou.

Pryse[wysig | wysig bron]

Die kompetisies, toekennings en pryse in kontemporêre kuns sluit die volgende in:

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Hierdie tabel is 'n nie-omvattende lys van kontemporêre kunsbewegings en style volgens dekade.

1950's[wysig | wysig bron]

1960's[wysig | wysig bron]

1970's[wysig | wysig bron]

1980's[wysig | wysig bron]

1990's[wysig | wysig bron]

2000's[wysig | wysig bron]

Notas[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 "What is "Contemporary" Art?". About.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 November 2016. Besoek op 28 April 2013.
  2. Fry Roger, Ed. Craufurd D. Goodwin, Art and the Market: Roger Fry on Commerce in Art, 1999, University of Michigan Press, ISBN 0-472-10902-2, 9780472109029, google books
  3. Also the Contemporary Arts Society of Montreal, 1939–1948
  4. Smith, 257–258
  5. Some definitions: "Art21 defines contemporary art as the work of artists who are living in the twenty-first century." Art21
  6. "Contemporary art – Define Contemporary art at Dictionary.com". Dictionary.com.
  7. "Yahoo" Geargiveer 20 Julie 2013 op Wayback MachineYahoo.
  8. "About Contemporary Art (Education at the Getty)".
  9. Shelley Esaak. "What is Contemporary Art?". About.com Education.
  10. Examples of specializing museums include the Strasbourg Museum of Modern and Contemporary Art and Museum of Modern and Contemporary Art of Trento and Rovereto. The Oxford Dictionary of Modern and Contemporary Art is one of many book titles to use the phrase.
  11. Derrick Chong in Iain Robertson, Understanding International Art Markets And Management, Routledge, 2005, p95. ISBN 0-415-33956-1
  12. Chin-Tao Wu, Privatising Culture: Corporate Art Intervention Since the 1980s, Verso, 2002, p14. ISBN 1-85984-472-3
  13. Gary Alan Fine, Everyday Genius: Self-Taught Art and the Culture of Authenticity, University of Chicago Press, 2004, pp42-43. ISBN 0-226-24950-6
  14. Peter Dormer, The Culture of Craft: Status and Future, Manchester University Press, 1996, p175. ISBN 0-7190-4618-1
  15. Peter Timms, What's Wrong with Contemporary Art?, UNSW Press, 2004, p17. ISBN 0-86840-407-1
  16. Mary Jane Jacob and Michael Brenson, Conversations at the Castle: Changing Audiences and Contemporary Art, MIT Press, 1998, p30. ISBN 0-262-10072-X
  17. Julian Stallabrass, High Art Lite: British Art in the 1990s, Verso, 1999, pp1-2. ISBN 1-85984-721-8
  18. Spalding, Julian, The Eclipse of Art: Tackling the Crisis in Art Today, Prestel Publishing, 2003. ISBN 3-7913-2881-6
  19. "Art Bollocks". Ipod.org.uk. 1990-05-05. Archived from the original on 16 July 2011. Retrieved 2011-08-17.
  20. Fred Orton & Griselda PollockAvant-Gardes and Partisans Reviewed. Manchester University, 1996. ISBN 0-7190-4399-9
  21. "Signature Art Prize – Home".
  22. "Jindřich Chalupecký Award". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2007. Besoek op 30 Oktober 2016.