Gaan na inhoud

Millenniër-leerders

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Uit verskeie terreine van die samelewing is daar reeds opgemerk dat die hedendaagse jeug aan die begin van die een-en-twintigste eeu kenmerke toon van wat bekend staan as die generasie X-subkultuur, die slackers, ook genoem die postmoderne generasie; generasie Y; busters, met millennials as verwysing na die jongeres; die verlore generasie; generasie Dot-Com; generasie Z; en die net-generasie.

Agtergrond en gebruik van terme: Generasie X/Y/Z en millenniërs

[wysig | wysig bron]

Alhoewel die beskikbare inligting oor generasie X aanvanklik in hoofsaak gehandel het oor die jeug as subkultuur sedert die tagtigerjare van die twintigste eeu in Amerika, is dit steeds relevant vir die onderrig van Afrikaans wat aan die begin van die een-en-twintigste eeu in Suid-Afrika plaasvind. Die duidelike verband tussen generasie X in Amerika en adolessente (millenniër-) leerders van Afrikaans in die huidige Suid-Afrikaanse samelewing is geleë in die feit dat al hierdie leerders in 'n laat-kapitalistiese era gebore is. Hulle het grootgeword in ’n milieu waar die toenemende materialisme en welvaart weerspieël word deur die besit en gebruik van die televisie, rekenaarspeletjies en die internet. Dié leerders is dus meestal (kwasi-)inligtingsgeletterd as gevolg van 'n toenemende beskikbaarheid van en blootstelling aan elektroniese massakommunikasiemedia. Die leerders is meestal voorstedelike kinders van middelklas- of welgestelde ouers; hulle stapelvoedsel kom uit McDonalds; hulle tydverdryf bestaan uit rekenaarspeletjies en inkopiesentrums, en hulle opvoeder is die televisie.

Die term "generasie X" het sy ontstaan te danke aan Billy Idol en sy Britse punkmusiekgroep van vroeg in die tweede helfte van die twintigste eeu. Die term het egter meer algemeen bekend geraak met die roman Generation X: Tales for an accelerated culture, deur die Kanadese skrywer Douglas Coupland.[1] Hierdie blitsverkoper handel oor karakters wat deel uitmaak van 'n generasie jeugdiges wat tussen 1960 en 1980 as kinders van die sogenaamde baby boomers gebore is, die kenmerkende eienskappe van 'n laat-kapitalistiese verbruikersamelewing toon: "Prematurely resigned to lowered expectations, they are ceaselessly ironic about the world in which they subsist, unwilling to buy into its super-consumerist projections but too cynical to believe the alternatives of a previous era …"[2]

Sommige kritici is van mening dat hierdie benaming uitdruklik en uitsluitlik na die Amerikaanse jeug van die vorige eeu verwys. Nietemin kan die term breër beskou word, veral omdat jeugdiges in Suid-Afrika aan die begin van die een-en-twintigste eeu soortgelyke kenmerke toon. In sy uitgebreide M.A.-tesis[3] en Ph.D.-proefskrif oor die jeug in Suid-Afrika voer Codrington[4] aan dat die konsep "generasie X" met betrekking tot generasieteorieë geskik is om die plaaslike jeugsubkultuur te beskryf, en noem hy 'n verskeidenheid kenmerke van 'n generasie wat weier om omskryf te word. Uit ander studies blyk dit dat die eienskappe van die Suid-Afrikaanse generasie X en Y wat aan hulle navorsing deelgeneem het, raakvlakke met die eienskappe van hulle Amerikaanse eweknieë toon, veral dié uit hoërinkomste- en hoërgeletterdheidsgroepe. Een van die gewilde tydskrifte wat op die millenniërgenerasie in Amerika gemik is, is ook in Afrikaans op winkelrakke beskikbaar; selfs die naam is dieselfde as dié van die oorspronklike tydskrif Seventeen.[5]

Verdere motivering vir hierdie algemene benaming vir die hedendaagse jeug kan in Mokros[6] se bespreking gevind word wanneer hy na die beweeglikheid van tekens kyk, en in navolging van Foucault aanvoer dat betekenisgewing kan verskuif. Mokros beweer dat die betekenis van die term "generasie X" toegeëien, getransformeer en gekoöpteer kan word. Ondanks Coupland se pogings om te verhoed  dat die term versprei, het dit bly voortleef. Dit word algemeen gebruik (soms as stigmatiserende, ontmagtigende identiteitsmerker) om na 'n struktuurlose, hoogs diverse generasie jongmense te verwys wat nie volgens hul ouderdom omskryf kan word nie, maar wel volgens hulle wêreldbeskouing.

Vervolgens word die algemene kenmerke en onderrigbehoeftes van millenniërleerders bespreek, met die oog op die uiteindelike toepassing daarvan op die gebruik van humormateriaal as onderrigstrategie.

Kenmerke van die millenniërs (as deel van generasie X/Y/Z)

[wysig | wysig bron]

Soos enige subkultuur, het generasie X (lees: millenniërs) 'n spesifieke lewens- en wêreldbeskouing wat in hulle kleredrag, kreatiewe uitdrukkingswyses en vryetydsbesteding gestalte kry. Volgens Sher[7] kan dit as 'n niemorele evaluering en onverskilligheid teenoor gebeure en voorwerpe in hulle wêreld beskryf word, omdat millenniërs die vorige generasie se verromantisering van die verlede en hulle optimisme oor die toekoms verwerp. Schaub[8] noem hierdie generasie "sluttish women, brutish men".

Die intellektuele van generasie X se identiteit is volgens Sher[7] aan die een kant deur die postmoderne filosofieë van Derrida, Lyotard en Foucault gevorm, waarin alle objektiewe waarheidstellings skepties bejeën word. Aan die ander kant het teenkommersialisme eweneens 'n groot invloed op generasie X gehad, en beskou hulle alle media met agterdog en ironie, omdat enigiets wat betekenis kan hê ook as onbelangrik afgemaak kan word. Die gevolg van hierdie verwerping en agterdog is dat generasie X hoogstens daarna streef om eg en opreg te wees. Selfs dít is ironies, omdat die postmodernisme enige stelling van waarheid bevraagteken. Wat dus vir generasie X oorbly, is angs en frustrasie met die samelewing; iets wat dikwels in eklektisisme, ironie en satire verwoord word. Die verband tussen generasie X se emosionele afgestomptheid en die postmodernisme word deur Nehring[9] uitgelig. Hy verduidelik dat die verhouding tussen emosies en ideologie toenemend problematies geword het, en dat dit vir hierdie generasie jongmense moeilik (selfs onmoontlik) is om betekenis in hulle emosionele ervarings te vind of enige vertroue in ideologiese konstrukte te plaas.

Annesley[10] stel dit aan die hand van duidelike voorbeelde dat generasie X-skrywers se bleek/uitdrukkinglose ("blank") fiksie met behulp van skerp ironie uitdrukking gee aan 'n siniese beskouing van die postmoderne samelewing se verval, verslawing, selfvernietiging en die jeug se soeke na ervarings. Tog blyk dit dat daar 'n verband bestaan tussen generasie X se behoefte aan die emosionele, en hulle klaarblyklike emosionele afgestomptheid. Die postmoderne argument is dat hierdie generasie se "mindlessness of emotions” meebring dat hulle kwessies nooit voldoende verwoord kan word nie, hetsy in die kuns of in die lewe,[9] juis omdat hulle verwoording van woede en jeugdige opstandigheid deur kommersialisering as onbelangrik en goedkoop afgemaak word. Hulle weersin in presiese, afgebakende omskrywings en formulerings lei daartoe dat hulle, soos die postmoderne paradigma aanvoer, op soek is na "vryheid van keuse, pluralisme, diversiteit en 'n algehele agnostisisme in die absolute mag van rasionalisme. . . Daarom is New Age, smart drugs, ervaring, identiteit in musiek en ervaringsleer so hoogmode by die postmoderne jeug.".[11]

Die negatiewe opvatting oor die kenmerke van generasie X weerspieël hoofsaaklik hoe hierdie generasie deur hulle voorgangers, die sogenaamde boomers gebrandmerk is. Dit is waarskynlik die rede waarom die meeste generasie X-ers nie graag met hierdie benaming verbind wil word nie,[6] omdat hulle persoonlike identiteit daarmee gestigmatiseer word en hulle dit as intimiderend ervaar.

Nietemin is party van hierdie jongmense nog betreklik naïef en nie so skepties oor die samelewing waarvan hulle deel uitmaak nie. Sommige deel nog in 'n mate die optimisme wat met welvaart en materialisme gepaardgaan, eienskappe wat kenmerkend is van leerders aan hoërskole waar huidige onderwysstudente sal onderrig gee. Hierdie leerders word in Aldous Huxley se wetenskapfiksie Brave New World[12] uitgebeeld, waarin hy ’n samelewing skets wat rasionele denke en nadenke verruil het vir die voortdurende sug na vermaak in elke faset van die lewe.[13] Generasie X soek iets interessants, humoristies, beweeglik, sterk en kleurvol. Sacks[13] haal 'n leerder aan wat wil hê dat onderwysers moet ". . .dance, sing, and cry . . . we expect so much more from everything now because of the media".

In teenstelling met die negatiewe beskouing van intellektuele en ouer lede van generasie X, soos vroeër beskryf, is daar dus ook die optimisme van jonger verteenwoordigers, meer bepaald die jeug tussen sestien en een-en-twintig (die millenniërs), wat nog na hulle eie persoonlikheid en identiteit op soek is. Hierdie soeke het die fokuspunt gevorm van strategieë soos dié van Strategic Marketing[14] waarmee hulle van 2003 tot 2004 hulle bromponies bemark het. Hulle teikenmark was tieners wat hulle tersiêre loopbaan begin, en dus hulle eie vervoer benodig. Die jeugdige persoonlikheid wat hulle suksesvol as teikenmark geskep het, word as "youthful, fun and aspirational" beskryf. Die advertensie met sy swart-en-silwervoorkoms is ontwerp om mode-tendense na te volg; ’n produk wat nie bepaald vroulik of manlik lyk nie, oulik maar nie aggressief is nie, en lig is op brandstof, sodat ouers maklik daardeur oortuig kon word. Die bromponie het plek gehad vir 'n selfoon, 'n FM-radio en 'n koeldrankblikkie.

Uit intensiewe studies oor die kenmerke van die millenniërs blyk dit dat hul verbruikersmentaliteit opval, dat hulle opgevoed is deur televisie, video en rekenaarspeletjies, en dus digitaal geletterd is. Verder is hulle meestal die middelpunt van hul ouers se belangstelling, verwagtings en ideale, en toon hulle min self-refleksie, veral omdat hulle as 'n generasie nie aan baie verliese blootgestel is nie. Daarbenewens is millenniërs groepsgeoriënteerd, rasveelsydig en goed afgerig om te presteer. Om vir die leerbehoeftes van hierdie generasie leerders voorsiening te maak, is dit noodsaaklik om alternatiewe onderrigstrategieë te ondersoek.

Die millenniërs en humor

[wysig | wysig bron]

Weinig navorsing is al oor die humor van die adolessent gedoen. Wat wél afgelei kan word, is die mate waarin die adolessent se humorsin reeds in vorige jare ontwikkel het. Veral die feit dat adolessente se humor moontlik dissiplineprobleme in die klas kan veroorsaak, noodsaak 'n uiteensetting van humorontwikkeling. Vir hierdie studie is dit belangrik om daarop te let dat leerders (ook studente) se negatiewe emosionele belewenis van (taal-)onderrig moontlik kan veroorsaak dat hulle in reaksie daarop na vorige vorme van humorbelewenis en –uitdrukking terugkeer. Verder berus adolessente se (moontlik) meer gesofistikeerde humorbelewing en –uitdrukking ook dikwels op 'n kombinasie van vorige ontwikkelingsfases. Om hierdie rede is dit die moeite werd vir onderwysstudente om van vorige humorontwikkelingstekens kennis te neem. Die adolessent se ervaring en uitdrukking van humor maak steeds deel uit van die sosiokulturele konteks waarbinne onderwysstudente hulleself vir skoolonderrig voorberei.

Humorontwikkeling vóór adolessensie

[wysig | wysig bron]

Teen die ouderdom van vyf tot sewe het kinders al geleer om hulle wêrelde perseptueel te organiseer en in te deel deur dinge wat hulle as dieselfde ervaar bymekaar te voeg. Hulle verstaan reeds verhoudinge, en kan dinge volgens sekere gedeelde eienskappe soos kleur, grootte, vorm en gebruik indeel. Hierdie indelings geskied sintuiglik. Kinders van hierdie ouderdom beskik dus oor die vermoë om voorwerpe volgens belangrike uitstaande eienskappe te groepeer, maar formuleer steeds hulle indelings op grond van die voorkoms daarvan. Hulle grond steeds hulle reëls op onmiddellike waarneming, en leer deur werklike situasies. Hierdie ontwikkelingseienskap maak dit vir kinders moontlik om ongerymdhede (inkongruensie) in hulle bekende situasies te geniet.

In hulle persoonlikheidsontwikkeling is kinders in hierdie stadium bewus van hulle eie identiteit, wat noodwendig van ander gesinslede s’n verskil; hulle beskik oor 'n taamlik konstante selfbeeld; hulle identifiseer hulleself as “ek”, en koester 'n stel gevoelens oor hulleself. Omdat hulle nou minder selfgesentreerd is, kan hulle met ander simpatiseer en meer sosiaal optree. Op sosiale gebied het hulle geleer dat ander mense gevoelens het, en kan hulle sodanige gevoelens op grond van ander se gesigsuitdrukkings identifiseer. 'n Vrees vir onbekende situasies veroorsaak soms dat kinders vertroue in en beheer oor hulle gevoelens verloor. Daarom het hulle steeds warm en veilige omgewings nodig. Hulle voel steeds dat hulle denke oor en oplossings vir probleme met dié van ander moet ooreenstem, en word ook nou vanweë die toenemende belangrikheid van die groep, van hulle kultuurerfenis bewus.[15]

Die humorontwikkeling van leerders in die grondslagfase kan as 'n weerspieëling van die hoogs fisieke aard van hierdie kinders beskou word. Hulle vind gewoonlik byna alles snaaks. Snaakse stories, ander se foute (wat grondslagleerders se begrip van sosiaal aanvaarbare gedrag toon), skewebekke of gesigsuitdrukkings is alles vir hulle snaaks. Hoewel hulle steeds aan die konkrete vasklou, toon hulle 'n al hoe beter vermoë om abstraksie te hanteer. Ander se verleenthede, poetse en lawwe grappies is snaaks, terwyl die oortreding van reëls in die teenwoordigheid van die onderwyser ook 'n bron van humor is.[16]

Die doeltreffende herkenning van eienaardighede in situasies[17] begin veral tussen die ouderdomme van ses en sewe voorkom. Eenvoudige en oplosbare ongerymdhede word vanaf die ouderdomme van vier tot ses waardeer. Die onderskeidingsvermoë ontwikkel vanaf omtrent die ouderdom van sewe, wanneer kinders se aandag veral deur poetse vasgevang word. Absurditeit en stereotipe vergeetagtigheid word goed ontvang.[18] Sewe- tot agtjarige kinders wat konkreet-operasioneel dink, bewus word van die feit dat menslike gedrag dikwels teenstrydig is. Dit gee aan hulle die vermoë om meer ingewikkelde soorte humor te verstaan.[19]

Dierekarakters in stories wat soos mense leef en praat, en ook menslike eienskappe toon, bied nou verpersoonlikings waarmee kinders hulle kan vereenselwig, en wat hulle help om hulle eie krag te ervaar.[18] Humoristiese stories kan lesers help om bo hulle onmiddellike, daaglikse persoonlike probleme uit te styg en die grappigheid daarvan in te sien. Dit help individue om hulle asook ander se menslike swakhede te hanteer. Menslike simpatie vloei uit meelewing met ander, en humor volg op sy beurt op opvattings na aanleiding van die aansteeklikheid van gevoelens, wat as "primitiewe passiewe simpatie" bekend staan (Drever 1964:290, aangehaal in Gordon[20]).

Binne 'n linguistiese raamwerk[21]kan aangevoer word dat die begrip asook skep van humor kinders se bewustheid van taal as 'n stelsel, en dus ook sekere aspekte van humor weerspieël. Soos kognitiewe vermoëns, is linguistiese vermoëns regstreeks aan die ontwikkelingsvlak van die persoon gekoppel, en volgens Piaget[22] kan die kind eers werklik in die derde ontwikkelingsfase, naamlik konkreet-operasionele denke, humorsin op 'n verbale vlak verstaan, skep en waardeer. Hiervolgens ontwikkel formele operasionele denke, die vierde fase, eers tydens adolessensie. Kinders se vordering is duidelik na te speur in hulle aanvanklike begrip van nie-verbale humor gedurende vroeë kindertyd totdat hulle gedurende adolessensie humor op grond van linguistiese dubbelsinnighede kan begryp.

Humor bestaan vir die kind in die middelkinderjare (wat ook die laatkinderjare insluit) uit poetsbak en grappe-vertel bestaan, en hulle verkies humoristiese verhale.[23] In haar uitvoerige bespreking van die kognitiewe, emosionele, sosiale en morele ontwikkeling van die leerder in die puberteitsjare, meld Van Niekerk[23] dat daar 'n belangrike wisselwerking en verhouding tussen die aangename gevoel van iets humoristies, en die begrip daarvan bestaan; ook dat té eenvoudige dinge nie meer vir die kind in die laatkinderjare snaaks is nie. Grappies en grapraaisels is bepaalde vorme van humor wat hierdie leeftyd kenmerk. Die laerskoolleerder se taalvermoë en kognitiewe ontwikkelingsvlak speel 'n rol in sy omgang met humor.

Humorontwikkeling tydens adolessensie

[wysig | wysig bron]

Beide die intra-linguistiese verhoudinge tussen die taalkomponente, en die sosio-kulturele konteks van taal kan die ontstaan van humor beïnvloed.[24] Taalvariasie, -gebruik en -houdings kan in die skep van linguistiese humor aangewend word.[25] Die lede van die kultureel dominante taalgroep in die skep van linguistiese humor op die afwykende taalgebruiksvorme van marginale groepe fokus.[24] Taal word dus as een van die onderskeidende kenmerke van 'n bepaalde groep beskou, en die grens tussen "ons" en "hulle" is daarom in wese 'n taalgrens. Humor beklemtoon enersyds die sosiale afstand tussen die betrokkenes, en word andersyds aangewend om die grapverteller in vergelyking met lede van die portuurgroep goed te laat voel of slim te laat lyk.[26]

In Pienaar[21] se ondersoek blyk die verband tussen kognitiewe buigbaarheid en humorsin by adolessente duidelik. Sy verwys daarna dat ontwikkelingsielkundiges adolessensie as een van die menslike ontwikkelingstydperke beskou wanneer 'n persoon met 'n verskeidenheid uitdagings te doen kry, en noem Erikson se uiteensetting van sodanige uitdagings, naamlik ontluikende seksualiteit, beroepskeuses, identiteitsvorming, asook veranderende sosiale verhoudinge, as 'n gegewe vir hierdie ontwikkelingsgroep. Humorgebruik kan vir adolessente in hierdie fase van besondere waarde wees omdat dit hulle leer om hulleself nie so ernstig op te neem nie, hulle vertroue opbou om situasies met humor te kan hanteer, en dus 'n groot mate van selfontwikkeling teweegbring.

Humor verrig 'n belangrike sosiale funksie in die bewuswording van adolessente wat in taalgebruik tot uiting kom — gedurende adolessensie ontwikkel sosiale opvattings, onder andere oor groepsverskille.[24] Tieners se taalvaardighede maak dit toenemend moontlik om tussen verskillende taalvorme te onderskei; hulle ontwikkel 'n sensitiwiteit vir gepaste taalgebruik, asook die linguistiese vaardighede om humor te onderskei en te gebruik.[27]

Tydens adolessensie word daar nou hegte verhoudings met lede van die portuurgroep aangegaan. Grappe is vermaaklik en onderhoudend, en tieners (lees: millenniërs) gebruik dit om toehoorders mee te vermaak, en persoonlike aanvaarbaarheid en samehorigheid binne groepsverband te bevorder. Aan die ander kant kan grappe ook gebruik word om met lede van die buitegroep die spot te dryf, en op dié manier word heersende norme, waardes en bestaande gesag ondersteun. Humor kan ook spanning en aggressie verminder wat tussen lede van 'n bepaalde groep mag ontstaan, omdat dit bestaande vyandighede en spanning verlig. Adolessente gebruik ook grappe om “moeilike onderwerpe” by 'n gesprek in te voer; hulle behoefte aan gerusstelling en ondersteuning te bevredig , en om hulle tweeledige siening ('n vermenging van respek en spot) van hulle (ouers en) grootouers te verwoord.[28]

Daar bestaan 'n duidelike positiewe korrelasie tussen veroudering en humorsin.[21] Adolessente se humorgebruik as hanteringsmeganisme kan dus met ouderdom ontwikkel, en kan hulle help om moeilike omstandighede waaraan hulle blootgestel word te hanteer. Pienaar wys daarop dat navorsing oor aanpassingshumor gedurende die kindertyd en vroeë adolessensie taamlik beperk is, maar studies bevestig dat adolessente se lewensfase geweldige sosiale druk op hulle plaas om kreatiewe humor te skep.

Adolessente seuns behaal in vergelyking met dogters gemiddeld 'n hoër telling op drie humorskale (humorskepping en -uitvoering, humorgebruik as hanteringsmeganisme, en sosiale gebruike van humor) behaal.[21] Verder is daar 'n positiewe korrelasie tussen Afrikaanssprekende adolessente se kognitiewe buigbaarheid, en hulle humorsin. Die resultate van Pienaar se studie weerspreek dus dié van vorige studies onder volwassenes wat daarop dui dat vrouens beter ten opsigte van aanpassingshumor funksioneer, terwyl mans weer beter met humorskepping vaar.

Humor kan wel by vroeë adolessente as 'n gekose strategie gebruik word om verskillende situasies op te los, al is dit nog in die ontwikkelingsfase.[29] Studies toon 'n humoristiese lewensbeskouing word sterker ná veertig, maar is reeds merkbaar by sestien- tot twintigjarige adolessente.[30]

Die relevansie van humor in vroeë adolessensie is reeds 'n geruime tyd 'n navorsingsonderwerp in studies oor portuuraanvaarding, sosiale status, bevoegdheid, prestasie en gewildheid. In hierdie verband kyk Führ[29] veral na die uitdagings en lewensvaardighede waaraan adolessente in hierdie ontwikkelingsfase blootgestel word. Hierdie uitdagings en vaardighede sluit in die ontwikkeling van seksuele volwassenheid en belangstelling in die eie en teenoorgestelde geslag; groeiende selfbewussyn en selfkritiek; geslagsverskille; onafhanklikheidswording van die gesin; loopbaan- en ander lewenskeuses, en die uiteindelike hantering van sukses en mislukking; hoe om met verwerping en 'n geterg saam te leef, en die hantering van situasies wat met negatiewe emosies gepaardgaan.

Vir Führ[29] is humor 'n moontlike oplossing vir hierdie uitdagings. Sy studie toon dat beide adolessente mans en dames humor as hanteringsmeganisme gebruik. Tog maak adolessente minder as jonger kinders van humor gebruik om oor seksuele sake te praat, of oor eksamenmislukkings of ander te lag.

Gebruik van humormateriaal vir Afrikaans-onderrig aan millenniërs

[wysig | wysig bron]

'n Onlangse kwalitatiewe ondersoek waarvoor onderwysstudente en adolessente leerders as teikengroepe gedien het[31] toon dat hoërskoolleerders se ontvanklikheid vir en waardering van humor in Afrikaans-onderrig ontwikkel kan word, en dat die uitkomsgebaseerde onderrigbeleid reeds genoegsaam bepaal dat leerders toegerus moet word om humortekste te verstaan en te skep. Verder toon die studie die belangrikheid van die leerderkonteks in taalonderrig – dit kan die inhoud, keuse van tekste, aktiwiteite sowel as aanbiedingswyse beïnvloed.

Bogenoemde se studie voer aan dat humormateriaal leerders se emosionele belewing kan beïnvloed, en dat adolessente se humor 'n belangrike uitwerking op die onderrigomgewing het. Humormateriaal kan help om lesse interessanter en lekkerder te maak, en leerders se belangstelling te behou. Selfs strukturele taalaspekte kan met behulp van humormateriaal aangebied word terwyl die verskillende kritiese, ontwikkelings- en taaluitkomste met behulp daarvan bereik kan word. Ook kan die gebruik van humormateriaal in lesinhoude by verskillende leerareas geïntegreer word.

Die implikasies van genoemde studie is dat die persoonlike, sosiale en kulturele kontekste van millenniërleerders met die oog op leerdergerigte onderwys meer aandag in taalonderrig kan kry, en dat onderwysers, soos ook Dreyer[32] dit uitspel, van die emosionele behoeftes van adolessente leerders kennis behoort te neem. In Koos Kombuis[33] se bespreking van sy eie parodie, Raka die roman,[34] waarin tieners as 'n verlore en emosioneel verwaarloosde generasie uitgebeeld word, merk hy die volgende op: ”If Generation X is not the last generation on earth, Generation Y or Z may well be the swansong of the human race.”

Om die huidige generasie tieners te verstaan en leerdergerig onderwys te gee, kan daar veral op die kenmerke en behoeftes van die millenniërs gelet word. Sekerlik is al hierdie kenmerke nie noodwendig op alle tieners in onderwysstudente se taalklasse van toepassing nie, maar dit gee wel 'n raamwerk waarbinne die kontekstualiteit van hulle keuse van inhoude, tekste, aktiwiteite en aanbiedingswyses benader kan word.

Taalonderwysers kan humormateriaal as onderrigstrategie insluit om sodoende met leerders se behoeftes en belangstellings rekening te hou en nuwe uitdagings vir leerders se kreatiwiteit en inligtingsverwerkingsvaardighede te stel.

Bronverwysings

[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is grootliks gebaseer op die navorsing van Kruger.[35]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Coupland, D. 1991. Generation X: Tales for an accelerated culture. New York: St. Martin's Press.
  2. Rundle, G. 2001. Generation X. [Elektronies}. Beskikbaar: John Mark Ministries, http://jmm.aaa.net.au/articles Geargiveer 2 April 2007 op Wayback Machine
  3. Codrington, G.T. 1999. Multi-generational ministries in the context of a local church. M.Th-tesis. Pretoria: Universiteit van Suid-Afrika. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.youth.co.za
  4. Codrington, G.T. 1998. Generation X: Who, what, why and where to? [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.tomorrowtoday.biz/mindthegap Geargiveer 20 Mei 2006 op Wayback Machine
  5. Seventeen. Julie 2005. 8 Ink Media. New York: Hearst Communications.
  6. 6,0 6,1 Mokros, H.B. (red.). 2003. Identity matters. Cresskill, NJ: Hampton Press.
  7. 7,0 7,1 Sher, S. 2005. Why Generation X couldn't get serious: Part I. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.getunderground.com Geargiveer 12 Oktober 2016 op Wayback Machine.
  8. Schaub, D. 1999. On the character of Generation X. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.thepublicinterest.com/archives Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine.
  9. 9,0 9,1 Nehring, N. 2003. Jigsaw youth versus Generation X and postmodernism. In: Ulrich, J.M. & Harris, A.L. (reds.). GenXegesis: Essays on alternative youth (sub)culture. Wisconsin: University of Wisconsin Press. 59-78.
  10. Annesley, J. 1998. Blank fiction: consumerism, culture and the contemporary American novel. New York: St. Martin's Press.
  11. Van der Watt, J.S. & Prins, J.G.M. 2003. Interpretasieskemas binne jeugpastoraat in ’n postmoderne kultuur: ’n Eko-hermeneutiese perspektief. Nederduitse Gereformeerde Teologiese Tydskrif, 44(3/4):578-589.
  12. Huxley, A. 1955. Brave new world: A novel. Harmondsworth: Penguin.
  13. 13,0 13,1 Sacks, P. 1996. Generation X goes to college: An eye-opening account of teaching in postmodern America. Chicago: Open Court.
  14. Strategic Marketing. [S.a.] Creating brand personality for Generation X. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www/strategicmarketing.com[dooie skakel].
  15. Lohann, C.A. & Botha, J.R. 1989. Die kontekstuele betekenis van die karakteristieke in die illustrasies van ’n aantal kinderboekillustreerders van wêreldformaat vir die persepsie van die kind: ’n Vergelykend-analitiese studie. Potchefstroom: Instituut vir Navorsing in Kinderlektuur.
  16. Howe, F.C. 1993. The child in the elementary school. Child Study Journal, 23(4). [Elektronies]. Beskikbaar: EbscoHost, Academic Search Premier.
  17. Chapman, A.J. & Foot, H. (reds.). 1977. Its' a funny thing, humor. New York: Pergamon.
  18. 18,0 18,1 Braude, S. 1995. The implications for humour in children's literature, with specific reference to the contemporary South African situation. Proceedings of the International Conference on Children's Literature, Vol 3. Pretoria: Unisa Press.
  19. McGhee, P.E. 1979. Humor: Its origin and development. San Francisco: W.H. Freeman.
  20. Gordon, L. 1996. Revolting rhymes: humour as a subversive activity in children's literature. Proceedings of the International Conference on Children's Literature, Vol 1. Pretoria: Unisa Press.
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 Pienaar, A. 2004. Die verband tussen kognitiewe buigsaamheid en humorsin by adolessente. Ongepubliseerde M.Sc.-tesis. Bloemfontein: Universiteit van die Vrystaat
  22. Piaget, J. 1952. The origins of intelligence in children. New York: International Universities Press.
  23. 23,0 23,1 Van Niekerk, J.E. 2001. Humor in kinderverhale: ’n vergelyking tussen geselekteerde Afrikaanse en Nederlandse tekste. Ongepubliseerde M.A.-tesis. Potchefstroom: PU vir CHO.
  24. 24,0 24,1 24,2 Bosch, B. 1997. Humor in die taalklaskamer. Tydskrif vir Taalonderrig 31(2):190-201.
  25. Apte, M.L. 1985. Humor and laughter: An anthropological approach. Ithaca, NY: Cornell University Press.
  26. Chiaro, D. 1992. The language of Jokes. Analysing verbal play. Londen: Routledge.
  27. Lowis, M.J. 1993. Humour, its nature, definition and use. Ongepubliseerde Ph.D-proefskrif. Pretoria: Universiteit van Suid-Afrika.
  28. Wilson, C.P. 1979. Jokes: Form, content, use and function. New York: Academic Press.
  29. 29,0 29,1 29,2 Führ, M. 2002. Coping humor in early adolescence. Humor, 15(3):283-304.
  30. Ruch, W. 1998. Computers with a personality? Lessons to be learned from studies of the psychology of humor. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.uni-duesseldorf.de/WWW.MathNat/Ruch/Texte/TrentoRuch.pdf[dooie skakel]
  31. Kruger, E. 2006. Die gebruik van humormateriaal in die onderrig van Afrikaans. Ongepubliseerde Ph.D.-proefskrif. Stellenbosch: Universiteit Stellenbosch. https://core.ac.uk/download/pdf/37371127.pdf
  32. Dreyer, J.A.E. 2005. ’n Opleidingsprogram in alternatiewe interaksiemetodes vir onderwysers. Ongepubliseerde D.Ed-proefskrif. Pretoria: Universiteit van Suid-Afrika.
  33. Kombuis, Koos. 2005a. Die donker kant van die maan/The dark side of the moon. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.litnet.co.za/seminaarkamer[dooie skakel]. (2005, 15 November).
  34. Kombuis, Koos, 2005b. Raka die roman. Kaapstad: Human & Rousseau.
  35. Kruger, E. 2007. Die onderrig van millenniërs in die Afrikaans-klaskamer: Humormateriaal as onderrigstrategie. Tydskrif vir Taalonderrig, 41(2):47-67.