Gaan na inhoud

Modernisering

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

In die sosiale wetenskappe verwys modernisering na 'n model van 'n evolusionêre oorgang van 'n 'pre-moderne' of 'tradisionele' na 'n 'moderne' samelewing. Die teleologie van modernisering word beskryf in teorieë wat handel oor sosiale ewolusionisme en dit bestaan as 'n sjabloon wat algemeen deur gemeenskappe gevolg is wat moderniteit bereik het.[1][2] Hoewel dit teoreties moontlik is vir sommige gemeenskappe om 'n totale ommeswaai in denke en handelswyses te toon, is daar nog geen teenvoorbeelde in betroubare bronne voorgelê nie.

Historici verbind modernisering met die proses van verstedeliking en industrialisering, asook met die uitbreiding van opleiding. Kendall (2007) merk op dat "verstedeliking modernisering en die proses van spoedige industrialisering begelei het."[3] In sosiologiese kritiese teorie word modernisering verbind met die oorbruggende proses van rasionalisering.

Die moderniseringsteorie en geskiedenis is eksplisiet gebruik as riglyne vir lande wat ywerig is om spoedig te ontwikkel, soos China. Modernisering is selfs voorgestel as die nuttigste raamwerk vir wêreldgeskiedenis in China omdat een van die ontwikkelende lande wat laat begin ontwikkel het die volgende gesê het: "China se modernisering moet gebaseer word op ervarings en lesse van ander lande."[4]

Teorie

[wysig | wysig bron]

Volgens die teorieë van modernisering kan elke gemeenskap van tradisionalisme na moderniteit ontwikkel en diegene wat hierdie oorgang ondergaan volg normaalweg dieselfde roete. Meer moderne state is ryker en magtiger, hulle burgers het meer vryhede en 'n hoër lewenstandaard. Volgens die sosiale teoretikus Peter Wagner, kan modernisering gesien word as prosesse en offensiewe. Die beskouing van prosesse word dikwels deur politici en die media voorgehou. Daar word dan gesê dat dit ontwikkelings soos nuwe datategnologie is, of die behoefte om tradisionele metodes op te dateer, wat modernisering noodsaaklik of verkieslik maak.[5] Hierdie siening bemoeilik kritiek op die moderniseringsteorie omdat dit impliseer dat hierdie ontwikkelings die beperkinge van menslike interaksie beheer, en nie andersom nie.

Die aanskouing van modernisering as offensiewe argumenteer dat albei die ontwikkelings en die gewysigde geleenthede wat deur hierdie ontwikkelings beskikbaar gestel is, gevorm en beheer word deur menslike agente. Die aanskouing van modernisering as offensiewe sien dit dus as 'n produk van menslike beplanning en aksie, 'n aktiewe proses wat hom daartoe leen om aangepas en gekritiseer te word.[5]

Modernisering het in die laat-19de eeu na vore gekom en was veral gewild onder geleerdes in die mid-20ste eeu. Een van die bekendste voorspraakmakers was die Harvard-sosioloog Talcott Parsons.[6] Die teorie het die belangrikheid van gemeenskappe wat oop is vir verandering beklemtoon en het reaktiewe kragte beskou as 'n verhindering tot ontwikkeling. Om tradisies te bewaar slegs omdat dit tradisies was, is ook beskou as afbrekend tot die ontwikkelingsproses.[5] Voorstaanders van modernisering het in twee kampe verdeel: optimiste en pessimiste. Die optimiste het geargumenteer dat dit wat 'n moderniseerder sal beskou as 'n vertraging van die teorie (gebeure soos die Iranse rewolusie of die moeilikhede in Libanon) slegs tydelike vertragings is, maar dat die moontlikheid van modernisering steeds bestaan. Pessimiste het geargumenteer dat sulke nie-moderne areas nie daartoe in staat is om modern te word nie.[7]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Brugger en Hannan, p. 1–3.
  2. Dixon, p. 1–4
  3. Diana Kendall, Sociology in Our Times (2007) p. 11
  4. Qian, Chengdan (2009). "Constructing a New Disciplinary Framework of Modern World History
    Around the Theme of Modernization". Chinese Studies in History: 42(3):7-24.
    {{cite journal}}: More than one of |work= en |journal= specified (hulp)
  5. 5,0 5,1 5,2 Khan, p. 162–164.
  6. Gilman, Mandarins of the Future (2003)
  7. Macionis, p. 953.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • (en) Bernstein, H. (1971). "Modernization theory and the sociological study of development". Journal of Development Studies.
  • (en) Black, Cyril. The Dynamics of Modernization: A Study in Comparative History (1966)
  • (en) Black, Cyril. The Modernization of Japan and Russia (1975)
  • (en) Brown, Richard D. Modernization: The Transformation of American Life, 1600-1865 (1976)
  • (en) Brown, Richard D. "Modernization and the Modern Personality in Early America, 1600-1865: A Sketch of a Synthesis" Journal of Interdisciplinary History (1972 Win) 2:201-28 in JSTOR
  • (en) Brugger, Bill; Hannan, Kate (1983). Modernization and revolution. Routledge. ISBN 0709906951.
  • (en) Dixon, Simon M. (1999). The modernisation of Russia, 1676-1825. Cambridge University Press. ISBN 052137961X.
  • (en) Eisenstadt, S. N. ed. The Protestant Ethic and Modernization: A Comparative View (1968)
  • (en) Gavrov, Sergey (2005). "The phenomenon of modernization". Filozofia bliższa życiu: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania in Warsaw. ISBN 8388953761.
  • (en) Gilman, Nils. Mandarins of the Future: Modernization Theory in Cold War America (2003). 329 pp
  • (en) Inglehart, Ronald, en Christian Welzel. Modernization, Cultural Change, and Democracy: The Human Development Sequence deur Ronald Inglehart en Christian Welzel (2005) excerpt and text search, gebruik vergelykende politieke wetenskap; beklemtoon die belang van 'n moderne persoonlikheid
  • (en) Jensen, Richard. Illinois: A History (2001), moderniseerders, tradisionaliste en post-modernes maak staatsgeskiedenis
  • (en) Jensen, Richard. "On Modernizing Frederick Jackson Turner: The Historiography of Regionalism" Western History Quarterly (1980) 11:307-22 in JSTOR
  • (en) Khan, Joel S. (2001). Modernity and exclusion. SAGE. ISBN 0761966579.
  • (en) Leroy, Peter; van Tatenhove, Jan (2000). "Political modernization theory and environmental politics". Environment and Global Modernity.
  • (en) Macionis, John J.; Ken, Plummer (2008). Sociology (4th uitg.). Pearson Education. ISBN 0132051583.
  • (en) McGuigan, Jim. Modernity and postmodern culture (2006) 200 bladsye
  • (en) Rodgers, Daniel T. "Tradition, Modernity, and the American Industrial Worker: Reflections and Critique," Journal of Interdisciplinary History 1977 Spring 7:655-81 in JSTOR
  • (en) So, Alvin Y. Social Change and Development: Modernization, Dependency and World-System Theories (1990) 288pp textbook uittreksel en tekssoektog
  • (en) Tipps, Dean C. "Modernization Theory and the Comparative Study of Societies: A Critical Perspective" Comparative Studies in Society and History (1973) 15:199-226 invloedryke kritiek in JSTOR
  • (en) Islam in China, Hui and Uyghurs: between modernization and sinicization, die studie van die Hui en Uyghurs van China, Jean A. Berlie, White Lotus Press, Bangkok, Thailand, uitgegee in 2004. ISBN 9744800623, 9789744800626.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.