Pen
'n Pen (Latyn: pinna, veer) is 'n instrument wat gebruik word om mee te skryf of te teken. Die ink van die pen word op die papier uitgedruk, dit word vinnig droog en laat sigbare strepe en merke agter. Meeste penne gebruik blou ink, maar mens kry ook penne met rooi, swart en selfs groen ink.[1] Die ink wat in penne gebruik word, moet 'n spesifieke chemiese samestelling en sekere fisiese eienskappe sodat dit 'n lyn laat wat aaneenlopend en skoon, en sonder vlekke of onderbrekings sal wees.
Die chemiese samestelling van die ink is sodanig dat die ink self onuitwisbaar op papier is en dit dus gebruik kan word vir die opstel van belangrike dokumente. Die fisiese eienskappe wat pen-ink van gewone ink onderskei, is groter viskositeit (met ander woorde dit is minder vloeibaar as gewone ink) en hoër rekbaarheid of smeedbaarheid (dit wil sê die ink kan in baie dun draadjies getrek word sonder dat dit breek).
Ontwikkeling van die pen
[wysig | wysig bron]Hoewel mense oor die eeue met stokke in die grond gekrap en met hulle vingers op rotswande geskilder het, was die antieke Egiptenare die eerste om penne en ink uit te vind. Die eerste penne is van riete wat in die Nyldelta groei gemaak. Hulle het die ink van roet en Arabiese gom vervaardig. Hierdie penne het gesplete penpunte wat die vloei van die ink reguleer. Die eenvoudige ontwerp word vandag steeds in kalligrafie gebruik.
Veerpenne, ook 'n outydse soort pen, is van die vlerkvere van voëls (gewoonlik ganse) gemaak. Die punt van die veer word skerpgemaak en na elke paar woorde in die ink gedoop om dit nat te hou. Die punt van die veer is ook soms oopgekloof om meer ink te hou.
Beide riet- en veerpenne is dooppenne. Die penne moet die heel tyd in die inkpotjie gedruk word om te verseker dat dit aanhou skryf. As die pen te diep in die ink gedruk word, veroorsaak dit 'n inkkol op die papier. Aan die ander kant, as dit te vlak ingesteek word kan mens nie 'n volle woord uitkry nie. 'n Stukkie kladpapier is dikwels gebruik om onnodige ink op te droog of aan af te smeer.
Vulpenne kan genoeg ink bevat sodat mens 'n paar bladsye daarmee kan skryf voordat dit hervul moet word. Sommige soorte het 'n klein hefboompie waarmee die pen se tenk vol ink getrek kan word. Die New Yorkse versekeringsagent, Lewis Waterman het die eerste praktiese vulpen in 1884 gepatenteer.
Moderne penne
[wysig | wysig bron]'n Balpuntpen het 'n silindriese slag (meestal van plastiek) wat 'n kleiner skag wat met ink gevul is bevat. Dit het 'n baie klein metaal balletjie aan die voorkant wat kan rol en die ink oor die papier sprei. Die Hongaarse koerantredakteur, László Bíró het die balpuntpen ontwerp. Hy het die patent op 15 Junie 1938 in Brittanje geregistreer. Dit is dan ook hoekom die balpuntpen in Brittanje soms 'n ‘Biro’ genoem word.
Die veselpuntpen is in 1962 deur Yukio Horie van Japan uitgevind. Hierdie penne gebruik kleursel as ink en is gevolglik (anders as balpuntpenne) is 'n wye verskeidenheid kleure beskikbaar. Veselpuntpenne het oor die jare 'n noemenswaardige mededinger vir die balpuntpen geword
In die toekoms sal mense al meer digitale penne of skryfstiffies (Engels: stylus) gebruik om mee te skryf aangesien dit makliker is om te skryf as om te tik. Die voordeel hiervan is dat teks digitaal gestoor en later weer opgesoek kan word. Digitale teks kan ook rekenaarmatig ontleed en na getikte teks omgeskakel word.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Pens. |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "pen." Word Histories and Mysteries. Boston: Houghton Mifflin, 2004. Credo Reference. Web. 17 September 2012.
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 542